Կարոտներիս գինին

Միշտ կարո՜տ է երգում սիրտս,

(Այսքա՜ն կարոտ որտեղի՞ց)

Այնքան շա՜տ են կարոտներս-

Բաժանո՜ւմ եմ

Անցորդներին փողոցի…

Մեկին մի քիչ շա՜տ է հասնում,

Մեկին մի քիչ պակա՜ս,

Կարոտներից մի՛տքս պայթում-

Նմանվում է հասունացած,

Սի՜րտը պայթած նռան…

Հոգուս հյութը կարոտախեղդ

Կա՜թ-կաթ ընկնում է հողի՜ն,

Անկո՜ւշտ, ագա՜հ հողն իր հերթին

Կո՜ւլ է տալիս

Կարոտներիս գինին…

Կարմի՜րն է դառնում կարոտի գույնը ՝

Արյան պես խելա՜ռ,

Արյան պես գաղտնի՜,

Հայելի է դառնում անորոշությունը՝

Գազանի տեսքով տհա՜ճ,

Անճոռնի…

… Կարմի՜ր են բոլոր անցորդները,

Հո՜ղը, երկի՜նքը,

Անձրևը՝ թափվող վադագույն ամպից…

Միշտ կարո՜տ է երգում սիրտս,

Այսքա՜ն կարոտ որտեղի՞ց..

© Ս

Գիտե՜մ

Գիտե՜մ,

Ինձ հետ կտանեմ աչքե՜րդ,

Ցավե՜րս ինձ հետ կննջեն հողում,

Սակայն չգիտե՜մ,

Երբ վերջին անգամ աչքերս թարթեմ

Արդյո՞ք կլսեմ.

- Այդ ո՞ւր ես գնում…

Գիտե՜մ

Դրախտում տեղ չե՛մ ունենա,

Իմը դժո՜խքն է՝ ինչպես կյա՜նքը այս,

Սակայն չգիտե՜մ

Դժոխքում ի՞նչպես բաժակ բարձրացնեմ-

Կենացդ խմեմ հոտընկայս…

Գիտե՜մ,

Որ հաճախ կնայեմ աչքերիդ,

Հա՜տ-հատ կհիշեմ օրերը անցած,

Սակայն չգիտե՜մ

Ի՞նչ պետք է անեմ, որ աչքի՜դ չընկնի

Կարոտի պատին իմ հոգին խաչված…

Գիտե՜մ,

Ինձ այցի կգաս տերևաթափի՜ն

(Աշնան համար ծա՜նր, տհա՜ճ երևույթ)

Երկար չնստե՜ս իմ շիրմաքարին-

Տարվա ա՛յդ պահին

Ցո՜ւրտ է լինելու…

Գիտե՜մ,

Հագած կլինես  կապույտ վերարկուդ

(Կապույտն եմ սիրել,  դու գիտես)

Եվ քո կանացի քմայքին հլո՜ւ

Գուցե՜ արտասվես.

Գուցե՜ ծիծաղես…

Գիտե՜մ,

Ինձ  հարցեր կտաս-

Պատասխան չունեմ՝

Իմը խոհե՜րն են բառերով շար-շար,

Փակված կոպերով դեմքս կհիշե՞ս-՝

Չէ՞ որ աչքերդ ես ինձ հետ տարա…

Թե ո՞վ գոհացում կտա կարոտիս,

Անկե՜ղծ եմ ասում չգիտե՜մ

Հեռու կլինեմ մարդկային ցավից,

Թե որ աչքե՜րդ

Մի՛շտ ինձ հետ լինեն…

Լուսաբացը

Լուսաբացը,

Որ նման էր շրթունքի,

Բացվե՜ց, ասա՛ց.  Բարի լո՜ւյս

…Ինձ թվում էր թե աչքեր են

Գիշերվա մութ վարագույրը անթեղում…

Ու ըմպեցի ես աչքերի

Լո՜ւյսը լցված

Գիշերվա մութ բաժակում,

Թրթռացին աղոթքների շշուկներից

Միլիոնավոր Բարի լույս-եր

Անքեզ անցնող օրերում…

Եվ մնացի զարմացա՜ծ,

Որ ժամերը լուռ սահում են առանց քեզ,

Ամռան շնչով խնջույք տեսած

Կարոտներիս շավիղները

Չե՜ն մահանում աստղի պես…

Ականջներս չե՛ն ցավում

Հրաժեշտի հառաչներից,

Օրն անցնում է

Չե՜մ ծերանում

Ու կախված եմ վայրկյանից…

Սակայն զգո՜ւմ եմ

Ցո՜ւրտ է, ձմե՜ռ

Ու հիմա՜ր մի փայտփորիկ

Սիրտս մտած հարվածո՜ւմ է

Մեղավոր ու ցնորք շահող

Հարվածներով առիթմիկ…

Բոցկլտո՜ւմ է հանգչող հոգիս

Ընկուզենու նման հի՜ն,

Հեծկլտո՜ւմ է ցավիս վրա

Լուսաբացը,

Որ նմա՜ն է շրթունքի…

Թվում է թե խցանված եմ շուրթերում,

Ձեռքերումս բանալի՜ է մի անհայտ,

Լուսաբա՜ց է…

Թվում է թե խավարում

Դեռ քնած եմ ու չեմ կարող

Արթնանալ…

ՓԱԿԱԳԾԵՐԻՑ ԴՈւՐՍ 3

«…»

Քեզ կտանջի

Բարի Ծերունու գոյության

Գոյությունը-

Թե խրթի՜ն լեզուդ

Չհասկանա կինը…

Քեզ կտանջի՜ հոգիդ,

Քեզ կտանջի՜ ցավը,

Քեզ կասկածը կուտի՜,

Կմխիթարի մա՜հը…

Այս բոլորը կզգա՜ս,

Բայց չե՛ս տեսնի ոչինչ,

Թե գոյության Գոյությունը

Տանջի քեզ նորից…

Կինը բարի Ծերունի՜ն է

Թե քո մեջ է նստած,

Կամ Ծերունի՜ն է կինը՝

Էությունդ գրկած…

ՓԱԿԱԳԾԵՐԻՑ ԴՈւՐՍ 2

«…»

Թեկուզ մի քիչ մո՜ւթ ես

Թեկուզ սևի՜ն խփող,

Գեղեցիկը դո՛ւ ես՝

Իմ Երեկո նոթոտ…

Դու մոռացկոտ չես

Ես էլ անմոռաց

Ես քեզ տվել եմ աչքերս

Փնտրումներից հոգնած…

Դու սպասում ես գալիքին,

Որը Մութն է լինելու,

Ես սպասում եմ հրաշքի

Որ Ցերեկս եմ գտնելու:

ՓԱԿԱԳԾԵՐԻՑ ԴՈւՐՍ 1

«…»

Թե քամին իր գի՜րկը բացի,

Պատուհանն իր կո՜ւրծքը,

Հո՜ղն արգանդի շուրթը բացի,

Երկինքն իր փակ դո՜ւռը…

Ամեն դեպքում

Կա՜նչ է, կա՜նչ է շուրջբոլորը

Իրենց գիրկը առնելու…

Չկա ո՜չ մի տարբերություն

Այստե՜ղ,  այնտե՜ղ,

Դժոխքո՜ւմ թե Դրախտում…

Բանաստեղծությունը

Բանաստեղծությունն ինչպես մնջախաղ,

Երբ որ աչքերիդ լույսին է հառնում,

Քեզ թվում է թե թա՜նկ ու հարազատ

Ինչ-որ մի Բա՜ն է քո մեջ կատարվում:

Թվում է հոգիդ քեզնից ազատվե՜լ

Մի նոր ճամփա է ընկել անծանոթ,

Թվում է մինչ այժմ դու չե՛ս էլ ապրել

Ու միշտ ընտրել ես ճամփան մեղավոր:

Բառե՜րն ես տնտղում, ընկալում ա՜յլ կերպ,

Ոչնչի՜ց արարվում է ահռելի մի Բա՜ն,

Բնաստեղծությունն ինչպես միջադեպ

Քեզ առնո՜ւմ է իր փականքերի տակ:

Ու թակարդն ընկած գազանի նմա՜ն

Մեկ մռնչո՛ւմ ես, մե՛կ շղթան կրծում,

Որ ապրածդ լոկ դժո՜խք էր համակ

Որ տողերո՜ւմ է միշտ դրախտը լինում…

Ու մնջախաղով վարակված հոգիդ

Անցնում է մազե կամրջով բարակ,

Անցած օրերդ փարված գալիքին

Տանո՜ւմ են մեկ այլ օտար ապագա…

Մեկ ուրիշ կյա՜նք է բանաստեղծությունը,

Մեկ ուրիշ հո՜ւյզ է, ուրի՜շ մի աշխարհ-

Չապրած օրերի շնչառությո՜ւն է-

Հաճախ ընդհատվո՜ղ ու մահախուճապ…

Աղմո՛ւկ է, անաղմուկ մահվան ընդերքում,

Երբ բառը դառնում է մի վե՜ժք անգիտակ,

Երբ պոեզիան է դողում մտքիդ թաղանթում,

Պոեզան - որպես հոգու մնջախաղ:

Ս.Ումառ-Հարությունյան

Առավոտը բացվեց տխո՜ւր

* * *

Առավոտը բացվեց տխո՜ւր,

Առանց երա՜զ, առանց լա՜ց,

… Մի քիչ արև՜ հիվա՜նդ ու թույլ,

Հույսի կտո՜ր - ափիս չափ:

*

Ցա՜վը եղա ես քո վերջին

Կա՛մ էլ մե՜ղքդ հանցավոր,

Ես կռապա՜շտ դարձա չնչին՝

Կուռքիս հանդեպ մեղավոր:

*

Գիշերներո՜ւմ կծերանամ,

Օրե՜ր կանցնեն առանց քեզ,

Ամուրի՜ է մարդու նման

Դարձել հոգիս լո՜ւռ ու հեզ…

*

Հեռացողին ե՛տ չեն կանչում,

Մոռացողին չե՛ն հիշում,

Երազանքին չե՜ն չարչարում-

Խղճի դեմ չե՜ն մեղանչում:

*

Տառապանքին ճանաչո՜ւմ են,

Իսկ տանջվելուն սովորո՛ւմ,

Պատկառանքը կշռո՜ւմ են

Վայրկյաններով իմաստուն:

* * *

Առավոտը բացվեց տխո՜ւր,

Առանց երա՜զ, առանց լա՜ց,

… Մի քիչ արև՜ հիվա՜նդ ու թույլ,

Հույսի կտո՜ր- ափիս չափ:

Տրորված կակաչներ…

Քամին խաղո՜ւմ էր

Կակաչների հետ-

Ասես թե դաշտում

Հարյո՜ւր, հազա՜ր, տա՜սը հազար

Սրտե՜ր էին բացված,

… Ինչո՞ւ տրորեցիր կակաչները,

Երբ կարո՜ղ էիր

Հանգի՜ստ հեռանալ…

Ոտքերդ լվացիր կակաչացողո՜վ,

Կակաչներն անարյո՜ւն,

Անարցո՜ւնք դարձան,

Հո՜ղը երերաց ոտքերիդ դողով

Ու կակաչներին

Իր գիրկը առավ…

Քամին անխա՜ղ  մնաց՝

Ձանձրացա՜վ,

Արևը խոնարհվեց հողի՜ն,

Հարյո՜ւր, հազա՜ր, տա՜սը հազար

Կակաչներ մեռան՝

Կարոտ աչքերից

Արձակված շողին:

Ցողից քնքշաբո՜ւյր

Մի կակա՜չ մնաց-

Նկարվեց կրծքիս իբրև մի պարգև,

Հարյո՜ւր, հազա՜ր, տա՜սը հազար անգամ

Գիշերը դողա՜ց-

Աչքերիս՝  տրորված կակաչներ…

Հրապուրիչ մի գիշե՜ր

Հրապուրիչ մի գիշե՜ր էր,

Բայց ամե՜ն ինչ թարսվեց,

Նման  բանի ո՞վ կսպասեր՝

Վշտիս ծառը ծաղկեց…

Հիմա սիրտս ո՞վ կամոքի

Ձմռան ցրտին անհոգի՜,

Ո՞վ կհանի մթան միջի՛ց

Արհամարհվա՜ծ իմ կարոտը

Անհարկի…

Ո՞վ կմեկնի երազներս

Աստղանկա՜ր գիշերներում երկնքի,

… Ցնորածի՜ն տեսիլքներս

Հեռուներից անհայտի…

Դուրս եկավ – ի՛նքս ինձ խաբեցի՜

Հայտնվեցի՜ ստվերների դավերում,

Լավ չէ՞ր արդյոք կո՜ւյր լինեի-

Չտեսնեի արհավիրքը այս դժգույն…

Շոյո՜ւմ են ինձ տանջանքները,

Ծա՜նր ցավերն օրորում,

Պա՛ր են պարում վշտիս ծառի

ծաղիկները,

Ձմեռվա ցուրտ ձեռքերում…

Աչքիդ մեջ կյանքի մի կտոր ընկավ

Աչքիդ մեջ կյանքի մի կտոր ընկավ-

Աչքդ արցունքից  բորբոքվեց,

Վախի՞ց, թե՞ ցավից տեղից վեր կացար-

Աշխարհն աչքերումդ

Մարեց:

Կույրի աչքերով լո՜ւյս էիր փնտրում -

Շոշափելով  մի պոետ գտար խելագար,

Հոգնա՜ծ էր պոետը, տե՜ղ էր որոնում -

Մտավ աչքիդ մեջ՝

Մահացավ…

Կյանքի մի կտոր՝ պոետի հոգին

Պտտվեց քո մեջ մոլորված,

Ինչպես անցավո՜ր, անհանգիստ քամի

Դուրս եկավ քեզնից,

Հեռացավ:

Ու մշուշ դարձա՜վ,

նոսրացա՛վ պոետը`

Քո ողն ու ծուծը ոռոգող սիրով,

Ու հիշողությո՜ւն դարձավ,

խո՛հ դարձավ պոետը,

Որ հյուլեի պես անցավ քո միջով …

Եվ նորից ձմե՜ռ

Եվ նորից ձմե՜ռ,

Ձյո՜ւն,

Քամի,՜

Սառո՜ւյց,

…Եվ այնքան վստահ քայլերով եկավ

Ասես թե իրեն սպասո՜ւմ են վաղուց:

Ասես թե գարնան շնչով բորբոքված

վազող արյունը,

Ամռան շողերով օծված

տաք կրքաբույրը

Աշնան տերևի գիժ քամուն տված

վերջին համբույրը

Եղել են նման անկոչ հյուրերի

Ու հարազատն ի՜նքն է՝ 

Ծա՜նր, ցավալի՜,

Մատներով սա՜ռը

Սակայն նազանի…

Ասես աշխարհում ո՛չ մեկը չկա,

Որ իր սառեցրած

Սիրտը տաքացնի:

Ուրեմն էլ ի՞նչ,

Ոչի՜նչ

Ուղղակի «Բարև՜»

Ձյո՜ւն,

Քամի,՜

Սառո՜ւյց,

Բարև՜ սառցե կին,

Սառույց մատներով

Ու սառույց սրտով…

Քո հիմար դերը կատարիր պատվով,

Բարով եկե՜լ ես

Ու… գնա՜ս բարով…

Ովքե՞ր են նրանք՝…

Ասո՜ւմ են վա՜տն է

Անտարբեր մարդը,

Ասո՜ւմ են վա՜տն է

Թշնամի՜ն,

Տմա՜րդը,

Անխի՜ղճ ոսոխը,

Անսի՜րտ կավատը…

Չէ՜…

Դատավո՛րն է ամենավատը՝

Կո՜ւյր դատավորը,

Որը ո՛չ մա՜րդ է ու ո՛չ էլ խլուրդ,

Որին որ ոչի՜նչ,

Ոչի՜նչ չի տանջում՝

Ոչ խի՜ղճ,

ոչ հոգի՜,

Ոչ հավա՜տ,  

ո՜չ սեր,

Որն ամուսնացած է ոսկու (փողի) հետ,

Որի ստամոքսը

Միա՜յն ու միայն մարսում է ոսկի՜ն,

Որը կարող է երեք արծաթով

(Հուդայից էլ վատ)

Ծախե՛լ իր հոգին-

Աղտոտ մարմինը փրկելու համար…

Հերո՛ս է դատում,

Որ հա՜ցն իր դատի,

Բանտո՛ւմ է ազգի խի՛ղճն ու պատիվը,

Ինքը՝ վշտից սև՜, բայց աչքին կարմիր,

Պատվո՛ւմ է իրեն տանտեր կարծեցյալ

Քղա՜նցքն օտարի…

Թե սրա՞նք են մեր դատավորները,

Էլ ի՞նչ ենք ուզում թշնամուց վայրագ,

Ա՜խ ձե՜ռքս տային սրանց մարմինները

Ու…հոգիները նեռերին ծախված…

Հիմա կասեք թե ես նորից հարբե՜լ

Հարթե՛լ եմ ուզում ազգիս կնճիռները,

Ա՜խր,  քի՛չ չենք մենք,

Ա՜խր, շա՜տ ենք մենք

Ու ցավո՜ք

Շա՜տ են սրանց նմանները…

Աշունը ծե՜ր ու տխուր

 Ծերացե՜լ է նոյեմբերը,

Հոդացավերը սրվե՜լ…

Ծա՜փ են տալիս ծառերը՝

Մե՜րկ, անամո՜թ, անվայել…

***

Ինչպես կնոջ մերկ  մարմին

Իրիկունն արևաքամ

Գիշերվա սև պատգարակին

Ծավալվե՜լ է ուժասպառ:

***

Ծեր Լուսի՜նն է թափառում

Հեռուներում ամպամած,

Տեսնես թե ի՞նչ է փնտրում

Սառն աչքերով կիսափակ:

***

Աղավնինե՜ր են կարծես

Ծվե՜ն-ծվեն ամպերը,

Աստղիկներին են հառել

Կարոտով լի աչքերը:

***

Թափառո՜ւմ է քամին

Աշնան անձրևը տանո՜ւմ,

Հարվածո՛ւմ է ժայռին

Ու սուլոցո՜վ ոռնում:

***

Ու լքո՜ւմ են մեկմեկու

Տերևները թափված,

Ցրտից եղյա՜մ է ծնվում -

Ասես մթան աղվամազ:

***

Չկա ո՛չ մի պատուհան,

Որ բա՜ց լինի այս ժամին,

… Հո՜ւշն է այրվում մոռացման՝

Այրում տերև՜ը վերջին:

***

Գիշերն ինչպես իջևա՜ն

Աներաշխիք հավատի՜,

… Ու սպասվում է մի խավար

Երազների՜ ավարտին:

Մորս գիրկը մի արև՜… (ԵՐԱԶ)

Եկա՜վ…ու ասաց. «Եկե՜լ եմ»

Եկա՜վ, գալարվեց ճակատիս,

Արդյո՞ք շուտ չէր աճապարել

Ծերությունը ինձ այցի:

- Շո՜ւտ ես եկել ճակատս, տե՜ս,

Կնճիռներով պատեցիր:

- Շուտ չի՛,

Թե որ սիրտդ ցույց տամ ես քեզ-

Կսարսափես նայելիս:

Իրար վրա կնճի՜ռ-կնճի՜ռ

Սիրտդ կծիկ է դարձել,

Ծերությունը – ճակա՜տը չի…

Սի՜րտդ տարիքն է խոցել:

Այդ պահին էր՝ խոցված սիրտս

Մորս երգերը հիշեց,

Պա՜հ էր, հանկարծ մանկությո՜ւնս

Ճիչն իր վերջին արձակեց:

Երբ ճչացի՜-

Մայրս եկավ,

Վերցրե՜ց, կրծքին ինձ սեղմեց,

- Ի՞նչ է հոգիս, քեզ ի՞նչ եղավ,

Ո՞վ էր, որ քեզ վախեցրեց:

Մորս գիրկը մի արև՜ էր

Արև՜, որ մայր չի՛ մտնում,

… Մորս սիրտը լռությո՜ւն էր,

Մա՜յրս օրոր էր երգում…

Մորս տա՜ք ու ոսկեգո՜ւյն

Վարսերն ընկան ճակատիս,

Համոզվեցի՝ աշխարհում

Չունե՜մ ուրիշ սրտակից:

… Մա՜մ ջան, խո՜րթ է այս աշխարհը,

… Մա՜մ ջան,  օրորդ եմ ուզում,

… Մա՜մ ջան, սրտիդ խո՜սքն ու բառը

Թող գլորվե՜ն իմ սրտում…

* * *

Բացվող տխուր մի նոր օ՜ր էր

Իր լռությամբ անսովոր,

Մայրս չկա՜ր,

Առավո՜տ էր

Բիրտ ու դաժան շողերով…   

«Աղո՜թք»

Անունդ «Աղո՜թք»  եմ դրել,

Աղոթելն այդպես հարմա՜ր է,

Դու շա՜տ լավ գիտես, սիրելի՜ս,

Որ աղո՛թք լինել - դա շատ բարդ բան է…

Թե ինչո՞ւ աղոթք, ի՛նքս էլ չգիտեմ,

Չէ՞ որ, ո՛չ մի աղոթք չի՛ իրականացել,

… Այս հույզի՜, մտքի՜ անողոք դարում

Սրբերը փախե՜լ,

Սուրբ չի՛ մնացել…

Շուրթերիս եզրին անդո՜ւլ ու անքո՜ւն

Աղոթքիս բառերը հարցականնե՜ր են,

Որ հավաքվել են մի ամբո՜ղջ կյանքում

Ու նաև՜… պատասխաննե՜ր են…

Ասե՜մ, որ աղոթքս նաև լռությո՜ւն է՝

Խո՜րն, անհատա՜կ, անսահմա՜ն…

…Դու ճի՛շտ ես, աղոթքս կրկնությո՜ւն է,

Իսկ քեզ հարկավոր է մի Նո՜ր

Մի Նո՜ր բան…

Բառերս մոլո՜ր,

Քայլե՜րս ակամա,

Աչքերս մթնա՜ծ,

Քո գլխին կարոտ կրծքով դառնահամ

Ես իմ աղո՜թքն եմ ասում.

- Արի՜, քո գրկում խաղալի՜ք դառնամ:

Անունդ աղո՜թք է դարձել,

Շուրթերիս հպված մի կարո՜տ,

… Ու համբուրում են սիրո հիշողությանը

Բառո՜վ

Բախտատավոր…

Մարդ-Աչք

Աշխարհից պոկված փոքրի՜կ մի պատառ

Տեղավորվել է մարդու աչքերում,

Եվ ով փորձո՜ւմ է պատառն այդ կարդալ

Հայտնվո՛ւմ է մի օտար աշխարհում:

Տիեզերքի են նման աչքերը մարդու-

Ի՜նչ ասես որ չկան այնտեղ՝

Էլ ցա՜վ,  էլ երկյուղ…

Ու թե փորձո՜ւմ ես մինչև վերջ կարդալ-

Հայտնվում ես մի շնչող թակարդում:

Հառաչող մարդու աչքերը «սև՜» են

Արտասվող մարդու աչքերը «կապո՜ւյտ»

Ծիծաղող մարդու աչքերն ուրի՜շ են

Անհո՜գ, անտարբե՜ր մարդու աչքերը՝

Դատա՜րկ ու անգույն:

Սիրող աչքերը ուրի՜շ գույն ունեն-

Այդ գույնն անհա՜յտ է, դեռ չունի՜ անուն,

Ասես տխրությունն իր գույները քամել՝

Բազմագույն բերկրանք է լցրել աչքերում:

Ո՛չ ոք չգիտի թե ո՞ւր կտանի

Սիրո բիբերով գծած ճանապարհը,

Ո՛չ ոք չգիտի թե ո՞ւր կհասնի

Աչքերի միջով քայլող Մարդ-Աչքը:

Սիրո աչքերը՝

Ալեբախության մի ալիք հզոր…

Լեռնապարերով փակված փակուղի…

…բայց ափ կելնես եզերքում մի նո՜ր

Ուր  ցա՜վ չի լինի,

և արթնացումնե՜ր ահեղ տագնապի…

Երե՜կ-այսօր

* * *

Ասո՜ւմ են

երեկ եղել եմ հարբա՜ծ՝

Հայհոյե՛լ եմ բոլորին…

Երե՜կ

Մի կին ինձնից հեռացավ -

Տառապանքս ուսերին:

Իսկ ինչո՞ւ եմ ծա՜նր այսօր

Թե տառապանք էլ չունեմ,

Հիմա հարբած նրանով

Տառապանքս կհիշեմ…

Երեկ լա՜վ էր՝

Կանաչ արև՜.

Կապույտ դաշտե՜ր,

Ամպե՜ր, ամպեր վարդագույն,

Այսօր կարծես սև՛ են հագել

Երազներս անցավոր…

Խառնվել են

Երե՜կ-այսօր,

Այսօ՜ր- երեկ

իրար հետ,

Չե՛մ հասկանում - ես երե՞կ եմ

Թե՞ այսօր եմ առհավետ:

«Առաւօտ լուսոյ»

Ուր նայո՜ւմ ես՝ պղինձ դեմքեր,

Կանա՜յք, մայրե՜ր սգավոր,

… Մեկ էլ հանկա՜րծ դո՛ւռդ են թակում

Հացի համար մի կտոր…

***

Այսքան ցավի՜ց, այսքան դավի՜ց

Ո՜վ ասես որ չի՛ ցնդի,

ՄԱ՜ՐԴՆ  է մորթվում հանուն հացի

(Դե ե՛կ, Վարդապետ ու մի խենթացիր…)

***

Մի կին ծաղկավոր շորերն իր հագե՜լ-

Որդո՛ւն է սպասում ձեռքերը կրծքին,

…Որդին վաղո՜ւց հող է դարձել

Ու պատնեշվել սահմանին…

***

Սպասո՛ւմ է դարձել կենսակերպը

Մայրական խեղճացա՜ծ, չորացած շրթին,

Մայրական հոգին մորմոքող վե՜րքը

Խի՜ղճն է դարձել Արարչի…

***

Անտարբերությունը բազմե՛լ է գահին,

Արդարության  վրա՝  առնետնե՜րը,

Լափո՜ւմ են, կրծո՜ւմ մարդկային հոգին

Հավատքի «եկած» գազանները:

***

Ու խենթացած Վարդապե՜տը

Խենթանո՜ւմ է կրկնակի…

… Մեր Մայրերը չե՛ն խենթանում-

Այս ամենը խո՜րթ է նրանց ականջին:

***

Թե քա՜ր լիներ սիրտդ Աստված-

Այս ամենից կճաքե՜ր,

Ի՞նչ նյութից ես դու արարված

Այսքան դաժա՜ն,  անտարբեր:

Կգա՜, կգա՛ Լո՜ւյս կբացվի

Կարմի՜ր, Կապո՜ւյտ, Ծիրանագո՜ւյն

Իմ սո՜ւրբ հողում հայկազյան,

Ու կուլ կտա օտարածին

Առնետներին  սելջուկյան…

Երե՜կ-այսօր

* * *

Ասո՜ւմ են

երեկ եղել եմ հարբա՜ծ՝

Հայհոյե՛լ եմ բոլորին…

Երե՜կ

Մի կին ինձնից հեռացավ -

Տառապանքս ուսերին:

Իսկ ինչո՞ւ եմ ծա՜նր այսօր

Թե տառապանք էլ չունեմ,

Հիմա հարբած նրանով

Տառապանքս կհիշեմ…

Երեկ լա՜վ էր՝

Կանաչ արև՜.

Կապույտ դաշտե՜ր,

Ամպե՜ր, ամպեր վարդագույն,

Այսօր կարծես սև՛ են հագել

Երազներս անցավոր…

Խառնվել են

Երե՜կ-այսօր,

Այսօ՜ր- երեկ

իրար հետ,

Չե՛մ հասկանում - ես երե՞կ եմ

Թե՞ այսօր եմ առհավետ:

Խո՜հս...

Հողն ամոթից գետի՜նն է մտել

Լքված ծնո՜ղը՝  լինի հա՜յր թե մա՜յր

Ի՜նչ էլ որ լինի՛,  ներո՜ւմ է որդուն,

Հո՜ղը,  չի՛ ներում որդուն դավաճան՝

Անե՛ծք է դառնում նրա ողջ կյանքում:

Մեր Հողը այնքան արյո՜ւն է խմել,

Այնքա՜ն է հագեցել արյամբ,

Որ ծաղկի սերմի պես նրա սերմե՜րը

Չե՛ս կարող ցանել որտեղ կամենաս:

Հիմա Հո՜ղը մեր կարմի՛ր է հագել,

Վշտից դաղվո՜ւմ է, դաղո՜ւմ ինքն իրեն,

Խմած արյունից  չէ  այդպես կարմրել

Այլ ամոթի՜ց, որ լքո՜ւմ են իրեն:

Ասա՛,  ի՞նչով ես տարբերվում

Ներքին ոսոխից սրիկա,

Որ հայոց կաթին  թո՜ւյնդ ես խառնում՝

Թողնո՜ւմ, լքո՜ւմ ես Հողդ պապական:

Այսօ՛ր հեռանա՜լդ - մի կոտրած թև է,

Կամ էլ ոլորված ո՛տք է պատահմամբ,

Վաղն օտար հողում քո՛ որդիները

Մե՜ջքդ կկոտրեն, հավատա՜…

Կներե՞ն արդյոք քո պապերը քեզ,

Որ արծիվնե՛ր են եղել դարեդար,

Հո՜ղն ամոթ ունի,  դու ամոթ չունե՞ս,

Որ ընկրկում ես որդերի առաջ:

Նման բան եղե՞լ է՝  արծիվը հանկա՜րծ

Դիրքերն իր զիջեր՜,  վհատվե՜ր,

Նման բան չի՛ եղել,  նման բան չկա՜ր-

Որ հո՜ղն ամոթից գետինը մտներ:

Հո՜ղը,  չի՛ ներում դավաճան որդուն ՝

Նրա ողջ կյանքում դառնում է անե՛ծք:

 …Մա՜հդ կգտնես օտար հողերում,

… Հողն ամո՜թ ունի, դու ամոթ չունես:

Տե՜ր, ինձ հավատա՜…

Տե՜ր, ինձ հավատա՜…

Քեզնից չե՛մ խնդրել ոչինչ

Այս կյանքում՝

… Հանգստանում եմ ծնկներիս վրա,

Իսկ թվո՜ւմ է  թե աղո՜թք եմ անում:

… Շա՜տ էի ջահել,

Երբ որոշեցի Տո՛ւնն իմ ունենալ,

Սարքեցի՝ ստացվեց՝

Հատակը ամո՜ւր, պատերը կանգո՜ւն,

…բայց տանի՜ք չկար:

Խնդրեցի տանի՛ք լինես իմ տանը՝

Ծածկես -

ինչպես մա՜յրն է ծածկում իր որդուն…

… Հենց այդ օ՜րն էր որ հորդ անձրև եկավ՝

Թրջվեցի՝ ինչպես անտո՜հմ, անտեր շուն…

Այդ օրվանից է, որ  չե՛մ խնդրում ոչինչ,

Ո՛չ էլ մտքումս աղաչո՜ւմ…

… Հանգստանում եմ ծնկներիս վրա,

Քեզ թվո՜ւմ է  թե աղո՜թք եմ անում:

Մեկ անգամ ենք ծնվո՜ւմ

Մեկ անգամ ծնվո՜ւմ ենք,

Մեկ կյա՜նք ենք ապրում,

Սակա՜յն, ցանկանում ենք հազա՜րը,

Քանի որ կյա՜նքը…

Կյանքն ամե՜ն անգամ

Մեզ մատուցում է միմիա՜յն չարը…

Երկինքը նոթո՜տ է, անընդհա՜տ թխպոտ,

Խառնվում է միշտ երկրի գործերին,

Իսկ կյանքը ինչպես գիշեր սևամորթ

Ձգվո՜ւմ է,

Փորձո՜ւմ հասնել երկնքին…

Թե ի՞նչ կա այնտեղ, ո՜չ ոք չգիտի,

Ինչ որ կա այստե՛ղ է՝  այս դժոխք հողում,

( Ա՜յ, օրինակ ինձ սիրում էր մի կի՜ն,

Սակայն նախընտրեց երկինքը անհուն…)

Ճերմա՛կ էր հագնում – երկնքի՜ պես պարզ,

Հանվում էր՝  բոցն էր իմ սիրտը լափում,

Ասում էր.

- Քո՜նն եմ, սակայն ինձ համար,

Միայն անհունն է կարևոր կյանքում:

Ասում եմ.

- Երկի՜նք, աչքերիս համար

Ինչո՞ւ ես ընտրել սրբագույնը,

Երբ հո՜ղ եմ լինելու և հողի նման

Սև՜ է լինելու իմ պատմությունը…

Ո՞վ է խենթացել, որ սևին ընտրի,

Սևով անցկացնի օրերը կյանքի,

Սևով գա՜, գնա՜, սևով տառապի՜

Եվ ընդամենը մե՛կ անգամ ապրի…

Սևով սպիտակի վրա եմ թևում,

Դեռ ճանապարհի՜ն եմ,

Դեռ տեղ չե՜մ հասել,

Նույնիսկ ճամփին եմ որոնումներում,

Բայց ինձ համար տե՜ղ

Դեռ չի՛ ազատվել…

Հրաժարվո՜ւմ եմ քեզանից, կյա՜նք,

Որ քեզնով պե՛տք է մեկ անգամ ապրեմ,

Ինձ հազա՜րն է պետք

և հազար անգա՜մ

Ուզո՜ւմ եմ ապրել ու սիրել…

Խենթ չի՛ լինում աշնան քամին, Խե՜նթը մե՜նք ենք լինում, Մարդի՜կ…

Խենթ չի՛ լինում աշնան քամին,

Խե՜նթը մե՜նք ենք լինում,

Մարդի՜կ…

-Ա-

Համակերպվե՞լ

Համակերպվել ա՜յն մտքի հետ,

որ ա՜չքն արդեն ա՛չք չի դառնում,

ձե՜ռքը… արդեն ձե՛ռք չի դառնում,

ոտքը արդեն խարի՜սխ գցել

ու գամվե՜լ է հենց ա՜յն տեղում,

որտեղ Նրա մեջքը գրկե՜լ…

համբուրվե՜լ եմ

այս քաղաքո՜ւմ,

այս փողոցում,

… նստարանին

ո՜չ  շատ վաղուց:

Առանց Նրա

քաղաքն էլ այն քաղա՜քը չի,

փողոցն էլ այն փողո՜ցը չի,

ժամը արդեն թի՜վ է դարձել՝

զրոյական դատա՜րկ մի թիվ,

և ամե՜ն խոսք, ամե՜ն մի բա՜ռ-

կա՛նչ է դարձել

կարոտախտի:

Այգին աշնան շո՜ր է հագել

ու փլվել է նստարանին-

հենց ա՜յն տեղում,

որտեղ Նա՛ է նստած եղել,

Սլանալը քա՜յլ է դարձել,

… դանդա՜ղ, հանգի՜ստ,  մտամոլո՜ր

ու գլխահա՜կ

պտտվում եմ այս քաղաքում

աննպատակ:

Չէ՜, իմ սրտին մեղք չե՛մ գալիս,

Աշխատո՜ւմ է , դեռ կաշխատի

Ի՜նչ էլ լինի,

Մեղք չե՛մ գալիս և շուրթերիս,

Որ շուրթերն  Իր  չեն համբուրում,

Մե՜ղք եմ գալիս իմ մատներին,

Որ վարսերն Իր էլ չեն շոյում,

Որ չե՜ն շոյում կո՜ւրծքն անհանգիստ՝         

Վանդակն ընկած ճնճղուկի պես

Թպրտալիս,

Մե՜ղք եմ գալիս իմ մատներին,

Որ կծկվո՜ւմ են, դառնում բռունցք

Ձանձրանալիս:

Չգիտե՜մ էլ  թե գրածս դարձավ

Սիրե՞րգ

Թե՞ եղերերգ ցասումնալից…

Բայց գրված է բռունցքներո՜վ,

Հե՛նց այն պահի՜ն,

Երբ որ սի՜րտս էր աղաղակում

այս քաղաքո՜ւմ

այս փողոցո՜ւմ

… նստարանին,

Որտեղ հե՜տքն է Նրա մաքրե՜լ-տարե՜լ

Աշնան քամին:

Առանց Նրա քաղաքն արդե՜ն դուր չի՜ գալիս,

Թվո՜ւմ է թե Տեր Աստվա՜ծը կատակե՜լ՝

Այս քաղաքում միա՜յն-միա՜յն

Ադամնե՜ր է արարել

Ու ստիպում է այդ մտքի հետ

Համակերպվե՜լ,

Համակերպվե՜լ,

Համակերպվե՜լ…

-Բ-

Գիտե՜մ,

Հիմա հեռվում մի Կի՜ն

Պատրաստվո՜ւմ է աշխատանքի,

Ա՜չքն է ներկում սև մատիտով,

Շրթներկով  Իր շո՜ւրթն ընգծում,

Փղոսկրյա կարմի՜ր սանրով

Սանրվելու փո՜րձ է անում,

Փո՜րձ է անում սանրվելու-

Մոռանալո՜վ,

Որ մատներս հազա՜ր անգամ

Իր սանրից լա՜վ են սանրում,

Որ շուրթերս Իր շուրթե՜րը

ընդգծել են

Ճի՛շտ նույն չափով,

Որ ոտքերս,

Դիրիժորի փայտիկի պես

Չա՜փ են տվել Իր ոտքերին-

Ուղեկցելու

այս քաղաքո՜ւմ,

այս փողոցում,

… նստարանին,

Որտեղ հիմա աշունը մե՜րկ

Փռկվել է մարմնով մե՜կ…

Իսկ ես սեղմած բռունցքներով

Չգիտե՜մ թե ի՞նչ եմ գրում՝

Սիրե՞րգ,

Ձոնե՞րգ,

Թե՞ եղերերգ…

Ու փորձում եմ

Համակերպվե՜լ,

Համակերպվե՜լ,

Համակերպվե՜լ…

Խենթ չի՛ լինում աշնան քամին,

Խե՜նթը մե՜նք ենք լինում,

Մարդի՜կ…