ԵՐԹՈՒՂԱՅԻՆ ՄԱՆՐԱՊԱՏՈՒՄՆԵՐ (3)

Այսօր մի սովորական օր է,

Սովորական առավոտ,  

Սովորակ առավոտյան սուրճ,

Սովորական կանգառ,

Սովորական, շտապող մարդիկ  ու մի սովորական տղա, ականջակալներն ականջներին, ամեն ինչին անտարբեր…

Նա չգիտի, որ քիչ հետո կհանդիպի մի սովորական թվացող գեղեցիկ աղջկա և մի սովորական օր առաջարկություն կանի ու չի մերժվի:

Նա չգիտի, որ հետո կխնդրի այդ աղջկան իր համար աշխարհ բերելու մի հրաշք և այդ աղջիկը կկատարի իր խնդրանքը ու բացի հրաշք աշխարհ բերելուց ինքը կդառնա հրաշք՝ մայր ….ու տղային կդարձնի կրկնակի հրաշքների պահապան-հրեշտակ:

Մի պահ անտանելի ցանկություն առաջացավ ներկա լինելու այդ ամեն ինչին անտարբեր տղայի հարսանիքին ու տեսնել թե ինչպիսի բերկրանքով կբռնի իր հարսնացուի ձեռքը ու կմոտենա հյուրերին, իր գեղեցկուհուն ծանոթացնելու կամ օրհնանք, բարի ցանկություններ լսելու համար…

Մի սովորական կանգառ էր՝ իմ կանգառը ու տղային թողնելով  իմ երևակայական աշխարհում, սրտի դողով իջա մեքենայից:

Շուրջս սովորական մարդիկ էին ու անսովոր դեմքերով նայում էին իմ ժպտացող հայացքին…

Շատերին թվում էր թե մի հիվանդ մարդ եմ, որն ինքն իրեն ժպտալով ուղղակի քայլում է…առանց իմանալու, որ քայլում է դեպի դատարան, որպես փաստաբան ներկա լինելու ամուսնական բաժանման մի զզվելի դատի:

ԵՐԹՈՒՂԱՅԻՆ ՄԱՆՐԱՊԱՏՈՒՄՆԵՐ (2)

Երբևե, գոնե մի՜ պահ, թռուցի՜կ, մտածել եք թե աշխարհում ինչքան միայնակ մարդիկ կան:

Դիմացս մի գեղեցկադեմ կին է նստած ու ինչ-որ շարժումներով խոսում է կողքը նստած մի աղջկա հետ:

Դեմքին, հատկապես աչքերի ծայրերին նոր ծնվող կնճիռներ են երևում ու նաև նրանց ինչ-որ կերպ թաքցնելու անհաջող փորձեր:

Երևի շատ հետաքրքիր բան են քննարկում, դա երևում է միմիկաներից:

Կնոջ շուրթերին մեկ երևում է ժպիտ, մեկ ծիծաղելու պատրաստ շարժումներ, բայց կնոջ աչքերից չի հեռանում թախիծը, ասես թե ինչ-որ բանից պաշտպանվելու զգացում է պակաս, որը պարզ երևում է աչքերում:

Չկա ներքին կրակ, որը ստիպի իր ներսում բղավելու որ սիրում է ու հատկապես սիրված է…

Միգուցե սխալվում եմ, չգիտեմ, բայց աչքերը, որոնք իրոք հոգու հայելին են, լի են թախիծով:

Հ.Գ.

Փառք Աստծո, որ ես միայն վերոգրյալի հեղինակն եմ այլ ոչ թե նման սկիզբ ունեցող պատմվածքի, նովելի կամ մանրապատման վերջաբանը գրողը, քանի որ նման մանրապատումը կավարտեի այ այսպես.

« Վիճում-քննարկում էին իրենց հարաբերությունները ՆԱԽԿԻՆ ԿԻՆԸ  իր նախկին ամուսնու ԴՍՏԵՐ հետ, որն ամեն կերպ փորձում էր բացատրել, որ հայրը լքել հեռացել է միայն այն պատճառով որ կինը չի կարողացել երեխա ունենալ… »

ԵՐԹՈՒՂԱՅԻՆ ՄԱՆՐԱՊԱՏՈՒՄՆԵՐ (1)

Վերջապես հեռվից երևաց սպասված երթուղային տաքսին, քրքրված ու տանջված մի մեքենա սիմվոլիկ 13 համարով:

Մինչ կմոտենայի մեքենային, մոտեցավ մի երիտասարդ կին մի հինգ-վեց տարեկան տղայի ձեռքը բռնած:

Տղան ձեռքը բաց թողեց ու մինչ բարձրանալը գրպանից հանեց ինչ-որ կոպեկներ դրամներ:

- Մա՛մ, ե՛ս կվճարեմ:

- Ի՞նչու ես հետդ վերցրել, չէ ո՞ր զգուշացրեցի:

Տղան չպատասխանեց ու բարձրացավ մեքենա:

Կինը մեջքով էր, լավ չէր երևում դեմքը, կիսադեմ էր, բայց պարզ երևաց անանուն մատը, որն առանց մատանի էր:

Միգուցե՞ մոռացել էր մատը դնել,

Միգուցե՞ վաղուց վաճառել էր,

Միգուցե՞ ուղղակի շպրտել էր մի կողմ կամ

իրեն նվիրողի երեսին…

Աչքերը չէին երևում, բայց զգացումն այնպիսին էր, որ տղային դաստիարակում է մենակ- առանց տղամարդ:

Մտքովս անցավ, որ տղան ինչքան էլ նման լինի մորը, ամեն դեպքում ունենալու է հոր դիմագծերից և մայրը միշտ մեծ սիրով է նայելու նրան գուցև հիշելով իր երբեմնի սիրած էակին, որը նրան պարգևել է հրաշք մանուկ և որին ամեն վայրկյան, ամեն րոպե, ամեն ժամ նայելիս չի կշտանալու մայրական հայացքը:

Կանցենեն տարիներ, մանուկը կմեծանա, ի հայտ կգան հայրական սովորություններ այս կամ այն հագուստը հագնելու առավելություններ, սափրվելու սովորություններ, կոշիկները հանելու-հագնելու և այլն:

Կգա ժամանակ ու տղան տուն կբերի իր սիրած էակին, որը շատ ընդհանուր դիմագծեր կունենա մոր հետ և դա միայն մայրը կտեսնի իր ներքին աչալուրջ հայացքով…կգրկի երկուսին, կթրջի աչքերն  ու մտքում կշշնջա.

- Լինեք երջանիկ:

Գիշերվա բանալին

Մեղավո՜ր  չեմ,

Որ գիշերն ինձ նվիրեց մի բանալի,

Որ բացեցի՜ մութով փակված

Գաղտնիքները գիշերային աշխարհի:

Այս աշխարհում արև՜ չկա-

Զույգ աչքե՜ր են լուսավոր,

Աստղեր չկան՝ լո՜կ բառեր են-

Այն էլ միայն մեղավոր…

Չկատարված խոստումնե՜ր են,

Չո՜ր ու ցամաք կարոտներ,

Չե՛ն երևում ո՛չ ժպիտներ,

Ո՛չ էլ թափվող արցունքներ…

Սևազգեստ են ծա՜ռ ու ծաղիկ,

Մարդիկ՝ մթոտ դեմքերով,

Ու …մի պոե՜տ-Լուսատիտիկ

Գիշերային հանգերով:

Այստեղ Ձա՜յնն է տեր Աստվածը՝

Արձագա՜նքը հեռո՜ւ, մո՜տ,

Եվ անլույս այս առեղծվա՜ծը,

Որ բանալի ինձ նվիրեց գիշերով…

Քո անո՜ւնը

« Էլ ո՞ւմ անունը կտա՜

Քո խենթ լեզուն աղոթելիս,

Քո աչքերը ո՞ւմ մոտ կգա՜ն

Աչքերի մեջ որոնելիս…»

Երազա՜նք է՝ ուրիշ ոչի՜նչ-

Խելացնո՜ր պատկերացում,

Պղտորվե՜լ են աչքերս ջինջ

Ու շփոթվել արցունքներում…

Զրուցո՜ւմ եմ ինքս ինձ հետ,

Հարցնո՜ւմ եմ – ի՛նքս էլ հարցիս պատասխանում,

…Իմ լեզո՜ւն էլ աղոթելիս

Քո անո՜ւնն է  միշտ կրկնում:

Մեզ փրկիչ պետք չի

Փրկիչնե՞ր, շա՜տ են եկե՜լ- գնացել

Մեր Հողը դարձրել զբոսավայր,

Խոստումնե՞ր, շա՜տ ենք լսե՜լ – զարմացել

Եվ հավատացել ենք լռելյայն…

*                                                      

Հայտնվել ենք մի խոսո՜ղ թակարդում՝

Սևի՜, Սպիտակի ճիրանների մեջ,

Եվ հոգինե՜րն են մեր անվերջ քրքրում

Փրկիչի դեմքով դերվիշներ:

*

Խաղադրո՜ւյք է դարձել Բախտը մեր

Կամ աճպարարի ա՜րկղ մոգական,

Արկղից թռչում են սև՜ աղավնիներ՝

Ծափահարում ենք ինչպես երեխա:

*

Ո՞ւր էինք գնում, ո՞ւր հայտնվեցինք՝

Աշխարհի բեռը ուսներիս բարձած,

Ինչի՞ց սկսեցինք, ի՞նչ կառուցեցինք,

Որ հիմա լքո՜ւմ ենք դառնացած:

*

Քարտեզ ունեի՜նք՝ աշխա՜րհը չուներ,

(Վարդանի հոգի՜, Կոմիտասի սի՜րտ)

Մի բո՜ւռ էլ չկանք,  ո՞վ կմտածեր,

Որ ներելու ենք «արքաներին» բիրտ:

*

Հո՜ղը հայրենի դարձա՛վ մի սենյակ-

Առա՜նց պատուհան ու տանի՛ք,

Վերևո՜ւմ էինք - ընկանք ներքնահարկ՝

Առնետաժողովին մնացինք գերի:

*

Միգուցե՞ ժա՜մն է բռունցքոտվելու՝

Առնետավազքի հոսքին հակառակ,

Միգուցե՞ ժա՜մն է մաքրազարդելու

Եվ Հո՜ղը մեր Սո՜ւրբ  և Տո՜ւնը մեր Տաք…

*

Փրկիչնե՞ր, շա՜տ են եկե՜լ- գնացել

Մեր հողը դարձրել զբոսավա՜յր,

Բա՛վ է, մե՜նք ենք փրկիչներ դարձել,

Մե՜նք էլ կփրկենք Հո՜ղը մեր նախնյաց:

Սի՜րտն Աստվածային

Սի՜րտն ընդամենը մի բռունցք արյո՜ւն է,

Բայց այնքա՜ն ծանր,

Բայց այնքա՜ն խորը,

Լայնածավա՜լ

Ու տարողունա՛կ,

Որ թվո՜ւմ է թե աշխարհը սեղմե՜լ

Ու տեղավորել են

Ուղի՛ղ կրծքիդ տակ…

Ու թպրտո՜ւմ է աշխարհը կրծքում,

Հաճախ ցավո՜ւմ է,

Ծակո՜ւմ,

Հառաչո՜ւմ,

Հաճախ ուզում է գլուխը առնե՜լ  ու

Քեզնից փախչե՜լ,

Ի՞նչ իմանաս ո՜ւր…

Ամեն մի անձրև իր արև՜ն ունի,

Ի՜ր ծիածանը՝ իրենից հետո,

Խեղճ Սիրտն ի՞նչ անի,

Որ մի աշխա՜րհ է

Լի՜ արցունքներով…

Այսքանով հանդե՜րձ

Սիրտն ուրախանալու պերճա՜նքը ունի,

Խելագար պարելու ցանկությո՜ւն,

Սիրտն ուրախությունից իր պայթե՜լն  ունի

Եվ պայթեցնելու հնարավորություն:

Եվ երգե՜լ գիտի- ուրա՜խ ու տխուր՝

Այրո՜ղ մի լավա՝ սրտամեղեդի՜,

Եվ ատել գիտի թշնամու նման,

Եվ սիրե՜լ  գիտի  անսահմա՜ն,

Իր գրիչն ունի՝ ձեռագիրը իր,

Արվե՛ստն իր ունի  դյութական:

Հսկա՜ է սիրտը՝ հսկայամարմի՛ն,

Ադամանդի պես կա՜րծր է,

Հողի պես փխրո՜ւն,

Ի՞նչ առեղծված է՝  մարդ չի՛ հասկանում՝

Եվ սպանե՜լ գիտի և

Ունակությո՜ւն հարություն տալու:                   

Կարո՛ղ է դարերո՜վ գաղտնիքներ պահել,

Կարող է պահի՜ տակ դառնալ «չաչանակ»

Մեկ խաչեղբա՜յր է՝  թև՜ տալ է կարող,

Մե՛կ էլ սգավո՜ր՝

Կարո՛ղ է կոտրե՜լ տենչեր բյուրավոր:

Քո մեջ աշխա՜րհը,

Դո՛ւ աշխարհի մե՜ջ,

Մի ամբողջությո՜ւն՝ արյան մի  բռունցք,

Նույնի՜սկ  ուրանի ատոմը ճեղքվեց…

…Սի՜րտն Աստվածային

Մնաց  հանելուկ: