Երբ քայլերդ են լռում պատուհանիս տակ…

Սիրտս ձա՛յնն է քայլերիդ՝

Իմ մեջ,  ինչ-որ տեղ թաքնված,

Գիտե՞ս արդյոք, ի՞նչ է լինում այն պահին,

Երբ քայլերդ են լռում պատուհանիս տակ:

Իմ մեջ լռությո՛ւնն է շոշափում վարսերդ,

Կարծես մի թռչնի է շոյում  վերից ընկած վար,

Համրանում են քեզ ուղղված բառերս -

Շուրթերիս վրա դողահար…

Երբ քայլերդ են լռում պատուհանիս տակ…

Վայրկյանը դառնում է տարի,

Ճակատագիրը ծերանում է աչքերիս առաջ,

Մտքերիս բեկորները եզրով անդունդի

Պտտվում են կատաղած…

Մի վարագույր է իմ և քո միջև,

(Որտեղի՞ց հայտնվեց ծածկոցն այդ մթան),

Դու կանգնած լռո՜ւմ ես,

Սիրտս հևիհև՜

Փորձո՜ւմ է կոտրել իր լեզվի շղթան…

Երբ քայլերդ են լռում պատուհանիս տակ…

Երկրագունդը պտտվում է ավելի արագ,

Ո՞ր կողմ, չգիտե՜մ,

Մի՞գուցե հակառակ - առանց ուղեծիր ու վայրի՜…

Մթան վարագույրը սիրո կեղծանվամբ

Մի տարածություն է բացում ամայի…

Անընդհատ թափվում են գիսավոր աստղեր՝

Եվ ոտքերիս տակ,

Եվ աչքերիս մեջ,

Անցած օրե՞րս են շտապում հեռանալ,            

Թե՞ նոր օրեր են ծնվում

Անշո՜ւնչ, անցերեկ…

… Ու կո՜ւլ են տալիս ինձ իմ երազները,

… Ու տարածության մեջ դառնո՛ւմ եմ «Ոչի՜նչ»,

… Ու պատուհանիս տակ լռո՜ւմ են քայլերդ,

Որոնք ոչ հոգի ունե՜ն

Ոչ՝  խիղճ….

Ս.Ումառ-Հարությունյան

Խաբկանք

Իրականության մասին

Մարգարեների բոլոր վեճերը-

Հակամերժ-

Իրար են խաչվո՜ւմ:

… Պարզվում է, որ միշտ էլ ճիշտ են խենթերը,

Եվ ճանապարհները Հռոմ չեն տանում…

*

Իրականությունն իրեն հրա՜շք է ձևացնում,

Երբ անխոս կծկվում ես նրա

Քայլերից,

Գրչիդ շարժումից մի ձայն է լսվում,

Ձա՜յն,

որը երջանիկ է քեզնից…

*

Ճակատագրի խռպոտ ձայնը

Քո իրականությունն է՝

Գրչիդ աղմուկը խեղդող աղաղակ,

Քեզ թվո՜ւմ է,

որ արդեն լռությո՜ւն չես,

այլ կյանքից տարիներ

կողոպտող ելուզակ…

*

Դու կյա՜նք ես փնտրում,

Բայց գտնում ես մա՛հ

(Վերջում իհարկե, ո՛չ թե ընթացքում)

«Վերջում» -  ընդամենը չորս տաշված տախտակ…

Վերցնո՜ւմ ես,

Ու լուռ հեռանում…

Ս.Ումառ-Հարությունյան

Ի՞նչ տարբերություն…

Կացնի համար ի՞նչ տարբերություն -

Անպտո՞ւղ ծառն է գեղեցիկ,

Թե՞ պտղատուն,

Կացնի ցա՜վը մե՛կն է,

(Լո՜ւռ համբերություն)

Երբ ծառահատի ձեռքն է դողդողում…

Անտառի համար ի՞նչ տարբերություն -

Կենդանիներից ո՞ր մեկն է արքա,

Անտառի ցավը մե՛կն է,

(Անտառապահի սո՜ւր տեսողություն)

Որ ինքը երբե՜ք չմնա դատարկ:

Ցավերի համար ի՞նչ տարբերություն -

Տղամարդո՞ւ ցավ են, թե՞ կնոջ,

Ցավերի ցա՜վը մե՛կն է,

(Երկարակեցությո՜ւն)

Որ հետո դառնան վերքեր կամ էլ խոց…

Կարոտի համար ի՞նչ տարբերություն -

Ապրելու հեռո՞ւ, շա՜տ հեռու, թե՞ մոտ,

Կարոտի ցավը մե՛կն է՝ անտարբերություն,

Արցունքի նման անհա՜մ ու վշտոտ…

Պոետի համար ի՞նչ տարբերություն -

Ո՞վ է թարգմանում իրեն՝

Սկսնակ մի գրո՞ղ,

Թե՞ արդեն ճանաչված,

Պոետի ցա՜վը մե՛կն է՝

(Բանաստեղծությո՜ւն)

Սրտի ձեռագրով թարգմանված …

Թալանո՜ւմ են,

Գողանո՜ւմ,

Կողոպտում անողո՜ք…

Ի՞նչ տարբերություն -

Սի՞րտ, թե՞ հարուստ ավար,

Այստեղ էլ ցա՛վ կա և  ցավը մե՛կն է՝

Մեկին ասում են գո՛ղ,

Մյուսին՝ սիրահար…

Ս.Ումառ-Հարությունյան

Քույրս՝ Պոեզիան

Կարոտի նման անձև է…

Աչքի նման թա՜ց,-

Ասես հույզերի մի երկա՜ր անձրև է

Անընդհատ թափվում ցած…

Եվ հա՜մն է ուրիշ…

Եվ հո՜տն ու բույրը,

(Հիշո՞ւմ եք, վաղո՜ւց, շա՜տ վաղուց զգացած

Առաջին սիրո

առաջին համբույրը…)

Բուխարու մեջ գցած խնձորի նման

Թա՜նձր է, մածուցի՜կ,

Ասես, թե կոկորդովդ սիրտդ է մտնում

Չքնաղ մի էա՜կ,

Ասես, մարմինդ մի բան է այրում՝

Պահանջող շոյա՜նք

ու գգվանք…

Ասես խնդրում է իրեն հասկանալ,

Ըմբոշխնել ձայնը հույզի՜, թրթիռի՜,

Ասես հուշում է, որ հեղինակը՝

Մի խենթ սիրահար,-

Ծառան չէ

Մտքի կամ բառի…

Ասես, թե քո՛ւնն է մոտենում դանդաղ,

Փորձո՛ւմ է ծածկել մեղքը հուշերի,

(Հիշում ես ինչպես մի անգամ պատահմամբ

Մի կույսի կուրծքը կրքոտ շոյեցիր):

Աշխարհում չկա՛ մեղքերի քանակ,

Մեղքեր չափելու սանդղա՛կ էլ չկա,

Իսկ դու՝ քույրիկս, այսպես անաչառ

Հատ-հատ դատում ես

Եվ «կա՜»-ն

Եվ «չկա՛»-ն…

Տողատակերից դեմքեր են ելնում

Ճերմա՜կ ու հրաչք,

Սև ու երկդիմի…

… Մեկ «տիկին» Եվա՛ն է լրիվ մերկանում,

… Մեկ լսվում է խո՜ւլ հոգոցն Ադամի:

Մեկ Յուպիտերի ազդրն է շոյում

Դիանան՝ որսի դիցուհին,

(Սա՜ռն է, քո՛նը չէ, քեզ հա՛յ են ասում)

Մեկ էլ Նեպտունի փեշով է ծածկում

Աստղիկն իր կուրծքը

(Սա արդեն քոնն է՝ չքնաղ հայուհին):

Մեկ էլ թվում է, թե ցո՛ւրտ է…

Իրիկնամո՜ւտ,

Սրտիդ պատերին բո՛ւքն է շառաչում,

Թվո՜ւմ է, թե Քաոս-արքան  բարկացած

Քնած հուշերդ է

Մեկ-մեկ գլխատում…

Կապա՛նք են դառնում լեզուդ ու սիրտդ,

Քեզ պատեպատ ես զարկում անխնա,

Տանջա՛նք են դառնում

Եվ բա՛ռը,

Եվ մի՜տքը…

Փորձում ես ներկայից  հեռանալ:

…Ո՞ր ցավը տանել,

Ո՞ր ցավը թողնել,

Ո՞ր հուշին փրկել,

Որի՞ն մոռանալ:

… Կարոտի նման անձև է…

Աչքի նման թա՜ց,-

Ասես հույզերի մի երկար անձրև է

Անընդհատ թափվում ցած…

… Եվ հա՜մն է ուրիշ,

… Եվ հո՜տն ու բույրը,

Եվ ցա՛վն է ուրիշ,

Եվ գո՜ւթն ու թույնը…

Չարին՝ թշնամի,

Բարուն՝ բարեկամ…

Ահա՜,

Այսպիսին է քույրս՝

Չքնաղ Պոեզիան…

Ս.Ումառ-Հարությունյան

Քե՛զ Խե՜նթ են ասում

Սիրով

Ընկերոջս՝ Վարուժան Խաստուրին

Զգո՜ւյշ,

Շատ զգույշ քայլեր…

Նո՜ւրբ,

Շատ նուրբ թրթիռ…

Առաջին հպո՜ւմ,

Դանդաղ համահունչ քայլերի ներքո

Իրար ականջի ցածր փսփսո՜ց,

Շշո՜ւնջ…

Ասում են տանգոն այդպես են պարում -

Հանգի՜ստ,

Լո՜ւռ ու մունջ…

Բայց պատահում է, որ զուգապարդ

լինում է հենց քեզ հետ՝

Արյունդ գրկած,

պտույտ կատաղած,

ինքդ քեզ հպվո՜ւմ

տեղդ չե՛ս գտնում,

Ակնապիճերում

բիբերիդ խաղը պտույտ ես կոչում,

Վազո՜ւմ ես,

Պտտվո՜ւմ անդադար

ու պար ես կոչում վազքդ խելագար,

Կարծես թե շո՜ւնչ ես տալիս աշխարհին,

Արև՛ ես վառում մթան մեջ կորած

լեռան կատարին,

Եվ կարծես քամին անտառից ելել

իր մրսած ձայնով ականջդ է մտել,

Չե՛ս լսում ոչինչ,

Պարո՛ւմ ես պարդ՝

Տանգոդ առաջին…

Այդպես են կյանք մտնում խենթերը,

Եվ խենթանալո՜ւ…

Եվ խենթացնելո՜ւ…

… Ափդ դնչիդ տակ

Թեք ընկիր պոետ ցորենի արտում,

Քե՛զ

Խե՜նթ են ասում….

Ս.Ումառ-Հարությունյան