Մեր պապերը

Մի հի՜ն խորհուրդ է եկել հասել մեզ

Դեռ մեր պապերից,

Քարի մեջ արյո՜ւն կա

Զգուշացի՛ր քարից:

Քարով խփո՛ւմ են, գլո՜ւխդ ջարդում-

Արյո՜ւն է գալիս,

Քարի՞ց,  թե՞ գլխից…

Ւհարկե՛ գլխից:

Ու դուրս է գալիս որ - մեր պապերն ահել

Դեռ է՜ն գլխի՞ց են չարաչար սխալվել:

.. Իսկ երբ նույն քարով զարկո՛ւմ են սրտին՝

Քարացա՜ծ սրտին,

Արյուն որտեղի՞ց՝

Իհարկե՜ քարից,

Թե չէ քար սրտում արյուն որտեղի՞ց:

Ահա թե ի՞նչ են պապերն մեր ահել

Դեռ էն գլխից ավանդել.

« Քարի մեջ արյո՜ւն կա…

Արյան մեջ կա Սե՜ր,

Ու երբ քարանում է սերն այդ՝

Դառնո՜ւմ է մի

Բե՜ռ…»

Ակամա հիշում ես

Թազբեհը ձեռքին քո բարի պապին,

Որ կրկնում էր.

- Քարի մեջ արյո՜ւն կա,

Բալե՜ս,  զգույշ եղիր, …

Ս.Ումառ-Հարությունյան

Չէ՜, չե՛մ կարող… Չէ՜, չի՛ ստացվում…

Նո՞ւյնն  է արդյոք

«Սիրո՜ւմ եմ քեզ»  և

« Չէ՜, չե՛մ կարող չսիրել քեզ»:

Չէ՜, նո՜ւյնը չէ:

Շա՜տ է տարբեր,

Շա՜տ է հեռու, շա՜տ է մոտիկ,

Շա՜տ է փոքրիկ ու շա՜տ է մեծ -

Տարբերությունն այն ահռելի՜

Ու բովանդա՜կ,

… Որ տանջում է մի հարցական՝

Նո՞ւյնն  է արդյոք

« Սիրո՜ւմ եմ քեզ»

Եվ

«Չէ՜, չե՛մ կարող չսիրել քեզ»:

*

Աչքը ընկած

Այն մի հատիկ թարթիչի պե՜ս,

Որ ստիպում է

Քեզ անընդհատ աչքդ թարթե՜լ,

Արցունքոտե՜լ…

- Չէ՜, չի՛ ստացվում չհիշել քեզ:

*

Սի՛րտ սողոսկած

Այն սև խանդի ձեռքերի մեջ՝

Ուր ճմլվո՜ւմ, տրորվո՜ւմ է

Սրտիդ նե՜րսը՝

Հնձանն ընկած խաղողի պես…

- Չէ՜, չի՛ ստացվում չխանդել քեզ:

*

Երբ ծալո՜ւմ ես,

Երբ կոտրո՛ւմ ես քո անցյալի

Մե՜ջքը բարակ ու մնո՛ւմ ես

Մենա՜կ-դատարկ

Ներկայիդ հետ  առերես…

- Չէ՜, չի՛ ստացվում իմ ապրելը առանց քեզ:

*

Ու թվում է թե աշխարհի ո՜ղջ հոգոցը-

Ամփոփվելով շուրթի՛դ վրա,

Բառերիդ մե՜ջ,

Բղավո՜ւմ ես ո՛չ  թե «Գիտե՞ս, սիրո՜ւմ եմ քեզ»

Այլ միմիա՜յն.

- Չէ՜, չի՛  ստացվում չսիրել քեզ…

Ս.Ումառ-Հարությունյան

Իմ բալենին

Երեկոն կոպի՛տ էր,

Կոպի՜տ, վայրենի՜…

Ծաղկած բալենու ծաղիկները

Պոկե՜ց ու թափեց գետնին,

Սիրուհի-ծառս մեկեն մերկացա՜վ,

Աչքերն ամոթից կախե՜ց ու

Ժպտա՜ց հողին:

Գիշերը կոպի՛տ էր,

Կոպի՜տ ու սարսուռ-

Փաթաթվեց հույսերը կորցրած ծառին…

Սիրուհի-ծառս վախից դողդողա՜ց-

Անուժ հանձնվեց

Գիշերվա  դողին:

Առավոտն ալարկո՜տ

Մի՜ կերպ ազատվեց աչքերն իր ծածկող

Թխպոտ մի ամպից…

Ուշացա՜վ մի քիչ,

Հողին ցիրուցան ծաղիկների մեջ՝

Սիրուհի-ծառս  գինդերը հանե՜լ -

Ժպտո՜ւմ էր նորից…

*

Ախ,  ի՞նչ դժվար է ժպտալն

Հե՜նց այնպես,

Երբ սրտում գարունն

արդե՜ն մահանում է,

Ամառն էլ ոտքը կարծես կա՜խ գցել

Ու չի պատրաստվում

քեզ ուրախացնել:

… Մնո՜ւմ է մի հատված՝

Գարնան անձրևնե՜րը,

Որ մերկացնո՛ւմ են ծաղկած ծառերին-

Ասես հույսերդ

Հա՜տ-հատ պոկվելով

Ինքնակամ կո՛ւլ են գնում մայր հողին:

Հենց այնպես ժպտալը դարձել է դժվա՜ր,

Երբ լո՜ւյսդ բարի անձրև՛ն է տանում,

Եվ ի՞նչ է մնում՝

Լա՜ց լինել միայն,

Իսկ իմ բալենին ժպտո՜ւմ է

Ժպտո՜ւմ…

Ս.Ումառ-Հարությունյան

11.05.17    Երևան

ՊԱՏԳԱՄ ԱՊՐՈՂԱՑ

Ստին երբեք մի՛ ասա «սուտ»,

Մի՛ կատակիր Բախտի հետ,

… Ճիշտ խոսողը այս աշխարհում

Ո՛չ խելք ունի, ո՛չ էլ մեղք:

Կեղտին ասա «անբի՜ծ», «մաքո՜ւր»,

Քեզ կհարգեն ստոր մարդիկ,

… Ճիշտ խոսողին այս աշխարհում

Հազար ամո՜թ, նախատինք:

Աղքատներին ձեռք մի՛ մեկնիր՝

Վա՛րկդ կընկնի շարունակ,

… Գութ ունեցո՛ղն այս աշխարհում

Կտրորվի՜ ոտքի տակ:

Թե երեսի՛դ կհարվածեն՝

Ա՛չքդ դեմ տուր, թո՛ղ հանեն,

… Այս աշխարհում ճիշտ տեսնողին

Խլուրդի տեղ կդնեն:

Խի՜ղճը, պատի՜վն ու հարգա՜նքը

Հանի՛ր շուկա վաճառքի,

Տոնավաճառ այս աշխարհը

Ամե՜ն ինչին կտա գին:

*

Դե՜ ի՞նչ, մեռնե՞նք առանց պատիվ,

Վաճառենք խի՜ղճ  ու հարգանք,

Մենք էլ դառնանք մեծապատի՜վ

Մուրացկաններ խեղկատակ:

Թե որտեղի՞ց այսքա՜ն պոռնիկ

Ցնկե՛ց աշխարհն այս կավատ,

Մահն էլ եկավ այնքա՜ն մոտիկ

Որ թվո՜ւմ է հարազատ…

… Մարդիկ Տիկնի՜կ դարձան սովից,

Դարձան Ստվե՜ր, դարձան  Գո՜ղ,

Ու ինքնագոհ իր արարքից

Ծիծաղում է Կյանքը  գոհ:

Ս.Ումառ-Հարությունյան

ՄՏՈՐՈւՄ

Երազնե՜րս անդեմ ստվերներ,

Մեկնությունները՝ զավե՜շտ կամ կատակ

… Աչքերս եմ բացում Արեգակի հետ՝

Դատարկությո՜ւն է՝

Դատա՜րկ մի տարածք…

Ու խարխափո՛ւմ եմ դատարկում այդ լո՜ւռ,

Փորձո՛ւմ եմ գտնել ինչ-որ լույսի շո՜ղ,

Ինչ-որ ճանապա՜րհ,

Չգիտե՜մ, գուցե՜

Մեղավոր հոգուս

Փրկության համար:

Հոգիս մեղավո՞ր…

Իսկ այդ երբվան՞ից դարձավ մեղավոր,

Գուցե այն օրի՞ց,

Երբ մարդ-արարածի ստեղծած մկրատով

Կտրեցին պորտալարս

Մորս հետ կապող…

Հայրս բախտավո՜ր,

Մայրս բախտավո՜ր,

Ես աշխարհ եկա հոգով մեղավո՞ր…

Մեղավո՞ր,

Որ չե՞մ հագեցել դեռ կյանքի բույրից,

Սիրո ուռճացած այրող ցավերի՞ց,

Ատելությունի՞ց,

Որով նայում են ինձ վարի՜ց ու վերից….

Քնած աշխարհի դարավոր նինջի՞ց

…և Աստվածների՞ց, որ ո՛չ մի անգամ

Նեցուկ չեղան ինձ…

Եթե այդպե՜ս է, ուրեմն վերցրե՛ք,

Տալի՛ս եմ հոգիս

Մեղավոր ու մեղկ,

Բաժանեք միլիո՜ն-միլիոն մասերի

Ու անարգանքի սյուներին գամեք…

Գուցե թե այնժա՜մ

Ըմբոստ ու համառ հոգիս հասկանա -

Ի՞նքն է խորթ ծնվել աշխարհի համար,

Թե՞ աշխարհն է խորթ դարձել իր համար…

Ս.Ումառ-Հարությունյան