Աշնան եղանակին գարնան մի օր

Աշնան եղանակին գարնան մի օր

Չեմ կարողանում կողմնորոշվել, թե այսօր տարվա ինչ եղանակ է:

Չգիտեմ ինչ հագնել:

Օրացույցով աշուն է, բայց օրը` արևոտ ու արևոտ:

Այնքան արևոտ օր է, որ անկախ քեզնից ցանկանում ես դուրս գալ ու…թռչել:

Մեր տան հայելին ֆիզիկայի բոլոր օրենքներից դուրս է:

Ամեն օր տանից դուրս գալուց առաջ նայում եմ, հայելին էլ ինձ է նայում:

Այսօր էլ նույնը:

- Խո´զ, ինչու՞ ես աչքերդ չռել, մերկ ծնկներ չե՞ս տեսել, ի՞նչ է:

- Հիմա´ր,- ասաց հայելին, մնացածը չլսվեց:

Հագնում եմ աշնանային կիսաչոր տերևի գույնի` Նրա նվիրած աշնանային թեթև վերակուս:

Զգում եմ, որ հայելին ինձ նայում է սոված հայացքով:

Ինձ դուր են գալիս տղամարդկանց սոված հայացքները:

Նայում են երկար, թուքը կուլ տալիս, հետո գլուխները կախում:

Տղամարդկանց հայացքները սոված լինում եմ երկու դեպքում. առաջինը խաշի սեղանին` օղու բաժակից հետո` կարմիր բողկերին նայելիս, երկրորդը` կարճ շրջազգեստ հագած աղջիկներին նայելիս:

Հիմար բաներ են անցնում մտքովս, միգուցե հայելին ճիշտ է:

Նոր պետը կանչել էր իր սենյակ: Դե առաջին օրն էր, պետք է իրեն ցուց տար:

Հստակ հասկացրեց իմ` քարտուղարուհուս  տեղը օֆիսում:

Մի հինգ րոպե խոսում էր, բացատրում, ես չէի լսում, մեկ-մեկ գլխով համաձայնության նշաններ էի անում:

Հետո զգացի, որ ձեռքը ծնկիս է դրել:

Նայեցի արդեն ուրիշ աչքերով ու չհասկացա` ինչո՞ւ ծիծաղեցի երկա~ր, երկա~ր:

Ձեռքը մնաց ծնկիս վրա, սոված հայացքով, աչքերը` ուղղված շուրթերիս:

Վեր կացա աթոռից:

Նայեցի ու ինձ թվաց, թե մի անօգնական մարդ` նստած դիմացս ողորմություն է խնդրում:

Հայացքս որպես ողորմություն գցեցի նրա ափի մեջ ու դուրս եկա սենյակից` համոզված լինելով, որ ետևիցս կրքոտ նայելու է:

Թո´ղ նայի:

Երևի անկողնային հիվանդ կամ էլ ֆրիգիդ կին ունի է, ի՞նչ իմանամ:

Երկու օր առաջ էր` աշնանային մի օր:

Երբ դուրս եկա հիմնարկից, անձրև էր` ամռանը հրաժեշտ տվող խառնակիչ անձրև, որն ինձ համոզեց իմ աշխատանքը կորցնելու փաստը:

Ես ցանկացա խմել անձրևը, առանց շտապելու, կում կում մեջս լցնել ինձ այդքան պակասող կաթիլների կաթկթոցը ու բերանս բաց, գլուխս ետ գցաց  վազեցի, վազեցի…

Առավոտից արդեն լավ եմ:

Տաքություն չկա:

Օրը` հիանալի:

Իմ մասին ոչ ոք չի մտածում, թերևս միայն  Փիլիպոս կաթողիկոսը, որ 1635թ. կառուցել է  Սուրբ Զորավոր Աստվածածին եկեղեցին` դեղատան վարչության հարևանությամբ:

Ես սովորություն ունեմ հաճախակի եկեղեցի գնալու:

Մեկ շաբաթ է` չեմ եղել:

* * *

- Ինձ հինգ մոմ տվեք,- դրամը պարզեցի, ու պատուհանի հետևում նստած կնոջ չզարմանալը սովորական էր:

Տատիկս է սովորեցրել. <Միշտ կառնես կենտ քանակի մոմ, այդպես է ընդունված>:

- Բայց մենք չորս հոգի ենք, տա´տ, ես, դու, մաման ու պապան:

- Ոչի´նչ, հինգերորդը բոլորիս հաջողության համար է:

Պատուհանին մոտեցավ մի տղա:

- Չորս հատ:

Վերցրեց մոմերը` առանց ինձ ուշադրություն դարձնելու:

- Կե´նտ է հարկավոր առնել:

Ինչո՞ւ ասացի, չգիտեմ:

Նույնիսկ վերարկուիս տակից ճչացող կարճ շրջազգեստս ուշադրության չարժանացավ:

Տղան մտավ եկեղեցի:

- Մոտակա հիվանդանոցից է,- ասաց մոմ վաճառող կինը,- այն, որ Մաշտոցի պողոտայում է:

Արդեն երեք օր է` փախչում է հիվանդանոցից, գալիս է մոմ վառում ու վերադառնում:

Ինքն է պատմել: Վաղն առավոտյան վիրահատելու են: Ծանր օր է լինելու, խե~ղճ տղա…

Մտա եկեղեցի, աչքերով փնտրեցի նրան: Աջ պատի մոտ գտա:

Վառում էր իր մոմերը:Մոտեցա կանգնեցի կողքին ու ես էլ վառեցի:

Հայացքն ուշադիր մոմերին էր հառել, ինչ- որ բան էր մրմնջում:

Աշնան եղանակին գարնան կորած ու մոլորված,  մի թեթև քամի հանգցրեց իմ բոլոր մոմերը:

Ես նայեցի տղայի մոմերին ու տեսա,  որ մեկը չէր հանգել, իսկ մնացած երեքը ծխում էին իմ բոլոր մոմերի նման:

Մոմամանում  չհանգած մոմեր կային, մտածում էի` որի՞ց վառեմ, երբ տղան առանց խոսքի` ձեռքը երկարեց ու իմ հանգած մոմերից վերցրեց մեկը, վառեց իր մոմից, մեկնեց ինձ:

Նույն մոմից վառեց իր մնացած մոմերն ու անխոս հեռացավ:

Հեռացավ այնպիսի քայլվածքով, ինչպիսի քայլվածքով, որ  հեռացավ Նա մեկ շաբաթ առաջ` գլուխը կախ, անվստահ, կիսաօրօր, ստիպողաբար հրաժեշտի քայլվածքով:

Ի՞նչ էի արել որ…ուղղակի հարցրեցի, թե ինչպե՞ս են կարողանում տղամարդիկ հանգիստ քայլել, երբ ոտքերի արանքում խանգարող բան կա:

<Ի՞նչ : Եվ դու դա հարցնում ես ի՞նձ>,-զարմացավ նա:

<Բա ու՞մ հարցնեմ` պատի ետևում գիշերները խռմփացնող հարևանի՞ս, համ էլ ես սիրում եմ քեզ>:

<Մեր սերն ավարտվեց, մի´ նեղացիր, բայց ես էլ չեմ կարող, ես հոգնել եմ քեզնից:

Քեզ բուժվել է հարկավոր, դու նորմալ չես, գլխումդ քամիներ են, ինչ- որ սավառնել, ինչ-որ սլանալ, քեզ ինչպես եմ ներկայացնելու ծնողներիս, չե՞ն ասի` այս գիժն ո՞վ է: Ա´յ, ընկերուհիդ` Հասմիկը, ուրիշ է…>

Ապտակեցի: Ինչո՞ւ, ինքս էլ չհասկացա:

Սիրում էի, սիրեցի ավելի շատ:

Երևի հայելիս ճիշտ է` հիմար եմ:

* * *

Ոտքերս հասցրեցին Մաշտոցի պողոտայում գտնվող հիվանդանոց:

Տեղեկատու <վանդակում> նստած երիտասարդ կինն ուշադիր նայեց:

- Վերարկուն որտեղի՞ց եք գնել:

- Չեմ գնել, նվեր է: Ընկերս է բերել Ֆրանսիայից, որ կարճ շրջազգեստս չերևա, բայց երբեք չեմ կոճկում:

- Լավն է, երանի~ Ձեզ, հա´մ աշնանային վերարկու, հա´մ այդպիսի ընկեր: Է~խ, ի՞նչ է հարկավոր:

- Քիչ առաջ այստեղ մտած տղային ի՞նչ է եղել:

- Բարեկա՞մ չեք: Չե՞ք ճանաչում: Ոչինչ չեմ կարող ասել, բժշկական էթիկայի հարց է:

Անխոս հանեցի  վերակուս ու գցեցի բացված փոքրիկ պատուհանի գոգին:

Կինը կարմրեց, սկսեց թերթել ինչ-որ քրքրված մի մատյան:

- Սարգսյան Ռոբերտ: Վաղը երիկամն են հանելու: Մահամերձ հոր համար է:

Ավելին չեմ կարող ասել, կներեք: Վերարկուն չմոռանա´ք, նվերը չեն նվիրում:

* * *

- Ո՞ւր ես, մեռա քեզ սպասելով,- ծաղրեց հայելիս:

Հայելու չորս անկյուններում վառված մոմեր էին:

Կենտ է հարկավոր. մտածեցի որ տանը մոմ չկա ու փորձեցի փչելով հանգցնել մոմերը:

- Ես Հանգստությա´ն մոմն եմ, շնորհակալությո´ւն, - ասաց առաջին մոմն ու հանգավ:

- Ես Սիրո´ մոմն եմ, քեզ այլևս հարկավոր չեմ,- մխաց, ինչպես առաջին մոմը:

- Ես Հավատքի´ մոմն եմ, մարդիկ ինձ կորցրել են վաղուց: Ես համարյա վերջացած եմ, հանգցրո´ւ:

Չորորդը տեղի չէր տալիս:

Հայելին ծիծաղեց:

-Դու չես կարող նրան հանգցնել,- ասաց հայելիս,- Դա Հույսի մոմն է, որից հետագայում պետք է վառել մնացած երեքը: Նա միշտ պետք է վառվի:

Ես փարվեցի հայելուս:

<Սիրու~մ եմ, սիրու~մ եմ, սիրու~մ եմ>,- շշնջում էի նրան:

Հայելիս էլ իր ձեռքերով ինձ գրկեց, ամուր սեղմեց իրեն ու ասաց.

<Քո համբույրներն այնքա~ն արևոտ են,այնքա~ն ջերմ, այնքա~ն էներգիա են հաղորդում, որ ցանկանում եմ թռչել, փախչել քեզնից հեռո~ւ– հեռո~ւ` հետո տիեզերական արագությամբ վերադառնալ ու նորից արև~, արև~, թռիչք, սլա~ցք…Կյանքն է այդպիսին` բումերանգի նման, քեզ վերադառնում է այն,  ինչ ասում,  ինչ անում ես…>

Հեռախոսը զանգեց:

- Լսում եմ,- արցունքներից ձայնս փոխվել էր:

- Ու՞ր ես, մեռա քեզ սպասելով, մոռացե՞լ ես, այսօր պետք է հանդիպեինք, ծնողներս սպասում են, մեկ ժամ է հիմարի նման կանգնած եմ ՄԵՐ  տեղում:

- Ես ուզում եմ, որ սկզբից գնանք հիվանդանոց, այն որ Մաշտոցի պողոտայում է:

- Լավ, եթե ուզում ես…միայն արագացրո´ւ….

Արագ վերցրեցի պայուսակս ու դուրս գալուց առաջ նայեցի հայելուն:

- Հիմա´ր,- սոված հայացքով  ասաց հայելին,-մնացածը չլսվեց:

Դրսում` աշնան եղանակին ավարտին էր մոտենում  գարնան մի օր: