“Դրախտի նախամուտքը”

Սենյակը` արվեստանոցը, լուսավորված էր բուխարու թրթռացող,վայրենի ու կրքոտ լույսով:

Կրակը կարծես աֆրիկյան բնիկներին հատուկ  մի պար էր պարում` ճարճատյունով ու խայտալով:

Հատակին արջի մորթի էր գցված`գորշ արջի, որ յուրահատուկ տեսք էր տալիս պատից կախված բազմաթիվ կտավներին:

Սենյակի աջ կողմում աստիճաններն են, որ տանում են ննջարան:

Կնոջ գլուխը տղամարդու ձախ ուսին է,բայց կարծես իրեն զգացնել չի տալիս:

Տղամարդը մտազբաղ ծխում է:

- Էլի ոչ մի նկար չվաճառվեց,ես քեզ խոսք էի տվել տանել ծով,չի ստացվում:

Նելլ,միգուցե քո բացատրություններն են վատ, որ նկարները չեն վաճառվում:

Ծխախոտի մոխիրն ընկավ անկողնուն:

Կինը ձայն չհանեց,անիմաստ համարելով ամեն օր կրկնելու նույնը:

- Կարեն, միգուցե Իմ նկարը վաճառենք,- զգույշ շշնջաց կինը ձեռքով շոյելով տղամարդու մազոտ կուրծքը:

- Ոչ մի դեպքում,դա Իմն է,իմ երազանքը,դա քո մարմինն է,դա դու ես  և երբեք չի դառնա ուրիշի աչքերի  սեփականությունը:Դու ի՞նչ է ուզում ես ցնդե՞մ:

 - Բայց ծովը քեզ է անհրաժեշտ, բայց հիշու՞մ ես ինչ ասաց բժիշկը:

Քեզ միայն ծովի օդը կբուժի:Իսկ նկարը հետո նորից կնկարես:

- Կնոջ հիմարությունը սահմաններ չունի:

Հրեց կնոջ ձեռքը,վեր կացավ անկողնուց ու իջավ արվեստանոց:

Արվեստանոցին կից սենյակում պատերի տակ շարված են նկարներ,ավարտված,կիսատ,փչացրած…

Փնտրեց,գտավ սպիտակ սավանով փաթաթած մի նկար:

Բերեց բուխարու մոտ,բացեց սավանը:

Սավանը հեշտ տեղի տվեց,բայց դժվարությամբ անջատվեց նկարից:

* * *

Դեռ անցած տարի էր երբ հերթական անհաջող ցուցահանդեսից հետո նոր ընդունված նկարների գիդը` Նելլին, գիշերը մնաց նրա մոտ:

Անհաջող անցած օրը լցվեց նրանով:

Ստացավ այն ինչ չէր ստացել իր ապրած ողջ տարիների ընթացքում:

Գիշերը քունը չէր տանում,երջանկությունից էր թե՞ …չգիտեր:

- Դու միշտ կքնես այդպես, լա՞վ, լրիվ մերկ:

- Դու գիժ ես,- ծիծաղեց Նելլին:

Հետո իջան արվեստանոց,Նելլին բազկաթոռին մերկ նստած շամպայն էր խմում:

Շամպայնի մեջ վեր ու վար էին անում շոկոլադի մանր կտորներ:

Ոտքը գցել էր ոտքին,ոտքի մատներով բռնել էր մի պոչը կարճ կարմիր վարդ:

Ոտքը`ծնկից ներքև վեր ու վար էր անում,համահունչ շամպայնի մեջ գցած շոկոլադի մանր կտորներին:

Տեսարանը խենթ էր:

Նելլին կարծես դա զգաց ու արձակուրդ տված ամոթխածությանը  վերջնական հրաժեշտ տվածի նման, վեր կացավ ու պառկեց արջի մորթու վրա:

- Նկարիր:

* * *

Նկարում արջի մորթու վրա շողշողում էին լույսի նրբերանգ, ֆոկուսից դուրս ճառագայթները, ու կարծես դա լույսի ու ավազահատիկներով հագեցած քամու պար էր:

Լույսի բղավոց,քամու չկամեցողություն:

Նելլիի մերկ մարմնի ամեն մի հատված պատմում էր, թե ինչպես է անփորձ մարմինը հմուտ ձեռքերում վերափոխվել ցանկությունների,զգացմունքների ու կրքի մի փոթորկի:

Նկարի կիսամթի մեջ մեջ նույնիսկ կույր  աչքը կտարբերեր ոտքերի արանքում տեղավորված ամոթույքի եռանկյան մազափնջի  կարծես թեթև  թրթռոցը:

Կիսափակ աչքերում մաքուր սիրո արտացոլումն էր լուսախաղերի տեսքով:

Քրտինքի մի թափանցիկ կաթիլ էր ձախ կրծքի վրա:

Կրծքերի հպարտ կանգնած, հրավիրող գլխիկները,  իրենց մուգ գույնով միաձուլվում էին արջի մորթու գույնին, ստեղծելով մի պատկեր, որից անհնար էր հայացքը կամավոր հեռացնել:

Շուրթերը կիսաբաց պատմում էին սրտի ու կրքի անիմաստ  ճակատամարտը,որտեղ հաղթողներ չեն լինում կամ հաղթում  է երրորդ կողմը`Սերը:

Նկարի անվանումն էր “Գտնված ավազահատիկը”:

- Ես սա կյանքում չեմ վաճառի,-նորից փաթաթեց սավանով և վերադարձրեց տեղը:

* * *

 Բարձրացավ վերև:Նելլին քնած էր:

Զգույշ մտավ անկողին,ձեռքը դրեց նրա կրծքին,ինչպես սովոր էր քնելու ու փորձեց քնել:

Զնգաց հեռախոսը:

Մինչև հասավ լիցքավորման դրած ու մոռացած հեռախոսին,Նելլին արթնացավ:

- Լսում եմ, ո՞վ,հա՞,Աբո,ասա ի՞նչ է եղել,այս ժամի՞ն…ո՞վ…լուրջ ես ասու՞մ..լավ եղավ,մաղարիչ ունես,եթե ստացվի:

Նելիի հարցական հայացքը չէր կտրվում նրանից:

- Ի՞նչ,ո՞վ էր:

- Նախկին կնոջս եղբայրը` Աբոն`քաղաքապետարանից:

- Հետո՞:

- Ասաց, որ վաղը նոր քաղաքապետը կնոջ հետ գալու է, ինչ որ պաշտոնյայի ծննդյան են հրավիրված,երևի նախագահի, ուզում են նկար ձեռք բերեն:

- Սա ճակատագիր է Կարեն, ոչ բոլոր նկարների տակ կա քո ազգանունը, հարկավոր է գրել և ինչքան արագ այնքան լավ:

- Գիշերվա տասներկուսն է,դու ինչ է գժվե՞լ ես,ի՞նչ կապ ունի գրված ազգանունը:

- Դու չես հասկանում,քնիր ես կգրեմ,մոռացե՞լ ես, որ ես էլ եմ նկարիչ:

- Միևնույն է ոչինչ չի ստացվի,թող այդ անշնորհակալ գործը:

Նելլին արդեն մերկ մարմնի վրա էր գցում գիշերանոցը:

- Դու քնիր:

* * *

Առավոտյան երբ Կարենն իջավ արվեստանոց,Նելլին գիշերանոցով քնած էր արջի մորթու վրա,մատները յուղաներկոտ,վրձինը բուխարու մոտ ընկած:

Նայեց պատի նկարներին:

Բոլոր նկարների տակ յուղաներկով գրված էր “Կ.Վահունի”:

Նախկին կնոջ դիմանկարը պատից հանված դրված էր հատակին,հենված պատին,առանց մակագրության:

Պատի դատարկ մեխը կարծես կրկնում էր նախկին կնոջ խոսքերը.

<Դու անհաջողակ ես,իմ դժբախտության պատճառը,փինաչի նկարիչ,գոնե եղբորիցս`Աբոյից սովորիր փող աշխատել,հասարակ բաժնի վարիչ է,բայց ինչպես է հագնվում կինը>:

* * *

Նոր քաղաքապետը քառասունին մոտ մի տղամարդ էր,կինն ավելի երիտասարդ:

Եկել էին չորս հոգով այդ թվում և Աբոն:

Հերթով անցնում էին կախված նկարների մոտով:

Գլուխները թեքում աջ,ձախ,լուրջ հասկացողների նման տարուբերում:

Շամպայնի բաժակները ձեռքով բռնած նայում էին նկարներին,լսում Նելիի բացատրությունը,նկարների անվանումները:

Կարծես դուր էին գալիս նկարները,բայց պարզ զգացվում էր քաղաքապետի կնոջ ավանգարդ ու որոշիչ դերը:

Երբ ավարտվեց դիտումը,քաղաքապետի կինը թեքվեց ու կիսաձայն Նելիին ասաց:

- Ես ինչ որ արտառոց բան եմ ուզում,Էքստրավագանտ, հասկանու՞մ ես սիրելիս:

Այնպիսի մի բան, որ ցնցի բոլորին: 

- Միթե՞ ոչինչ չընտրեցիք,այսքան նկարների մեջ:

- Սրանցից բոլորի տներում էլ կան,սրեդնյակ են:

- Լավ,տիկին ես հիմա մի նկար էլ ցույց կտամ:Նկարը Հունգարիայում կայանալիք մրցույթի համար է,- ստեց Նելլին,- ձեզ նման հյուրերին…հուսամ կհասկանաք ինձ:

Նելլին անսխալ հասկացել էր դիմացինի քաղքենիության աստիճանը և…

Նելլին անցավ ու կողքի փոքրիկ սենյակից բերեց սպիտակ սավանով փաթաթված մի նկար:

Կարենի ձեռքը դողաց:

- Այդ նկարը չի վաճառում,դա իմ…

- Այդպիսի բան կա՞, որ չվաճառվի,- քաղաքապետը ձեռքն ընկերաբար դրեց Կարենի ուսին:

- Դուք,արվեստագետներդ վատ բիզնեսմեններ եք:

Կարենի ձեռքից ընկավ բաժակը:

Նելլին հանգիստ բացեց սավանը,նայեց նկարին ու կախեց Կարենի կնոջ նկարի տեղը`ազատ մեխից:

Նկարից Կարենին էր նայում Նելիի այլանդակված մարմինը:

Աչքերի տեղը կծիկ դարձած վառ գույնի օձեր էին,մարմինը տձևի հասցրած գծերով կարծես մի հին դարչնագույն տակառ լիներ,ձախ կուրծքը աջից մեծ… ոտքերի արանքում տեղավորված ամոթույքի մազափունջը չգիտես ինչու քառակուսի:Կրծքի վրա սև գույնի քրտինքի կաթիլ:

- Մոգակա~ն է,-շշնջաց քաղաքապետի կինը,- սա իմ ուզածն է:

Կարենը չէր կարողանում խոսել,ուղեղը մթագնած,ձեռքերը դողալով փորձ արեց մոտենալ Նելլիին,խեղդել սեփական ձեռքերով…

- Նելլի սիրելիս, դու ինձ որոշ բաներ բացատրիր,որ կարողանամ ես էլ բացատրել,դե գիտես չէ, սա նվեր է լինելու մի բարձրաշխարհիկ կնոջ:Ինձ այս նկարի արվեստի լեզուն է պետք:

Քաղաքապետի առաջարկով տղամարդիկ քաշվեցին քիչ հեռու:

- Ի՞նչ է այդ նկարի գինը:

Նկարիչը կորցրել էր խոսելու ընդունակությունը:

- Սա հազար դոլլարի մոտ գործ է,-մեջ ընկավ Աբոն,- Կարեն, ի՞նչ ես լռում:

- Ես դա չեմ կարող վաճառել,- մի կերպ արտասանեց նկարիչը, - դա գին չուներ,հիմա չգիտեմ:

- Նարեկ,վերցնում ենք,հաստատ,որոշված է,- հեռվից ասաց քաղաքապետի կինը:

- Լավ, մի թանկացրու,մենք էլ ենք արվեստից հասկանում,տալիս եմ երեք հազար ու վերջ:

Կողքից լսվում էր Քաղաքապետի կնոջ հարցերը և Նելիի կիսաձայն բացատրությունը:

Կանանց թվում էր, թե իրենց չեն լսում:

- Ուշադիր նայեք կնոջ աչքերին,որոնք մատնանշում են,թե նկարիչը որ կողմ է թեքում դիտողի հայացքը  դեպի մառախլապատ մարգարտահովիտները թե դարչնագույն հարթավայրի բարդիները:

- Ինչո՞ւ է մի կուրծքը մեծ մյուսից,ձախը..

- Տիկին ձեր ամուսինը ձախլիկ է՞:

- Ոչ:

- Դե ուրե՞մն…

- Մոգակա~ն է:Ի՞սկ այս քրտինքի կաթիլը…

- Դա աչքերից ծորած թախծոտ արցունքի կաթիլն է, որ սահելով այտերի վրայուվ իջել և կախվել է շրթունքի ծայրից,հասկանու՞մ եք,փոխաբերությունը կրծքերի և շրթունքների:

Նելլին հնարում էր առանց կանգառի,համոզիչ ու հաստատուն ձայնով…

- Մարմինը տակառի….

- Այո տիկին,ես շատ արագ կարողացա ընբռնել ձեր արվեստին մոտ լինելը,դուք ճիշտ եք,դա Դիոգենիսի տակառն է:

- Ես էլ հենց դա էի ուզում ասել:

- Նայեք կնոջ պորտին, դա  Դիոգենիս աչքն է,Դիոգենիսի, որը բռունցքները սեղմած ներսից նայում է աշխարհին:

Կնոջ խորամանկությունը մարդկային հիմարության նման սահմաններ չունի:

Կարենի ոտքերը Նելիի անհեթեթությունների տարափից ծալվում էին:

Մոտեցավ իր նկարին: Նելլին, նկարի կնոջ պորտին ձեռք չէր տվել ի՞նչ աչքի մասին էր խոսում,չհասկացավ:

Որտեղ են  մառախլապատ մարգարտահովիտները,որտեղ են դարչնագույն հարթավայրի բարդիները`չէր հասկանում:

- Մոգակա~ն է:Ի՞սկ այս …

Մատը ցույց տվեց նկարում կնոջ ոտքերը միացնող տեղը:

- Ինչու՞ քառակուսի…

- Ես գիտեմ, որ հասկացել եք տիկին,բայց ուզում եք ճշտել,այդպես չէ ՞:

- Օ,այո իհարկե, ես ուզում եմ արվեստի լեզվով լսել:

- Նկարչի պատկերացմամբ կնոջ մարմինը դրախտն է,իսկ դա  քառակուսի է, որովհետև խորհրդանշում է աշխարհի չորս կողմերում պաշտամունք դարձած դրախտի նախամուտքը…

- Մոգակա~ն է,ի՞սկ նկարի անունը..

- “Դրախտի նախամուտքը”,- վայրկյանական հնարեց Նելլին:

- Այդպես էլ գիտե~ի,- ասաց քաղաքապետի կինը և մտածեց,

<Նկարը այդ գեղացուն չեմ նվիրի,ի՞նչ պետք է հասկանա Սիսիանի շրջանի Բռնակոթ գյուղի դպրոցն ավարտածը,թող իմ տանը կախված  լինի>:

* * *

Հյուրերի գնալուց հետո Կարենը ձեռքի եղած 3000 դոլլարը գցեց սեղանին ու առանց խոսքի,անտրամադիր բարձրացավ ննջասենյակ:

Նելլին մոտեցավ,այդ գումարի վրա ավելացրեց քաղաքապետի կնոջ կողմից ծածուկ իր ձեռքը դրած  երեք հատ հարյուր դոլլարանոց թղթադրամները:Ժպտաց:

<Նեղացած է,ավելի լավ է վաղը կխոսեմ> - Նելլին մոտեցավ գետնին դրված Կարենի նախկին կնոջ նկարին:

<Սա կարելի է Մանեի <Օլիմպիայի> փոքրիկ սեվ կատու  վերափոխել:Քաղաքապետի տանը նկարը տեսնելուց հետո նախագահի կինը անպայման կայցելի մեզ,դե իսկ ես իրեն լեզվով խոսել գիտեմ արդեն>:

Հիշեց քաղաքապետի խոսքերը <Դուք,արվեստագետներդ վատ բիզնեսմեններ եք>

Շուռ տվեց նկարը,հետևի մասում կապույտ մարկերով գրեց`8500 $:

* * *

Սենյակը`արվեստանոցը, լուսավորված էր բուխարու մարող,հանդարտ մահացող  լույսով:

Սենյակի աջ կողմում աստիճաններն են, որ տանում են ննջարան:

Մեջքով իրար պառկած ձևացնում են թե քնած են:

<Ինչու՞ այլանդակեցիր իմ երազանքը,դա իմ ամենօրյա աղոթքն էր,իմ թափառական մուսան:

Ինչու՞:

Չէ՞ որ ես քեզ վստահում էի:>

<Քեզ ծովի օդն է հարկավոր սիրելիս,իսկ այդ քաղքենիները թող գրողի ծոցը կորչեն իրենց դրախտի նախամուտքերով,

դու ինձ շատ ես պետք,

շա~տ>: