суббота, 13 октября 2018 г.

Երեկվա քիչը…




*
Երեկ զրուցո՜ւմ էի մի երևույթի հետ,
որի անունն այդպե՜ս էլ չիմացա,
Չծանոթացա՜…
Երեկ համոզվա՜ծ էի, որ դեռ ապրելու ունեմ
Երե՜ք-չորս տարի-
այսօր տեսնո՛ւմ եմ՝  ունեմ ավելին
և պատկերացնո՞ւմ եք, որ այդ ավելին ավելի՜ է տանջում
քան քի՜չը երեկվա:

Դեռ կա՜մ…
Դեռ մի՜ կերպ հիշեցնում եմ ինձ՝
Մեկ-մեկ դուրս եմ գալիս հուշերիս պատառիկներից,
որ զոհվում են ու
Հարություն առնում նորից:

*
Դեռ հիշեցնո՜ւմ եմ ինձ…
Գրո՜ւմ եմ, գրելով ապրո՜ւմ ու
կյանքը թվում է թեթև՜,
բայց թռչելու համար տված թևե՜րը
ձգո՛ւմ են ներքև և
կյա՜նք-գիլյոտինի բթացած շեղբն է իջնում թևերիս,
Հաղթո՞ւմ եմ մահին
Թե՞ մա՛հն է իր ներկայությամբ խեղճացնում հոգիս:
Կյանքի դեմ խեղճանալն ա՜յլ է,
Ճո՛րտ լինելը այլ
ու Աստվածնե՜ր են դառնում խեղճացած մարդիկ
ճորտերի համար:

Աստվա՜ծ իմ, այսքան Աստվածնե՞ր,
Այսքան բախտավոր դժբախտնե՞ր
և բոլորը խեղճացա՜ծ,
բայց ո՛չ ճորտացած:

*
Խաբո՜ւմ եմ ինքս ինձ՝
Ի՜բր ամեն ինչ լա՜վ է,
Ապրո՜ւմ եմ անցյալով ու
Թվո՜ւմ է թե ժամանակը շա՜տ է,
Տենչացող արուի նման ձգվո՜ւմ եմ դեպի արեգակը,
Հո՜ւրը,
Մարմրո՜ղ կրակը…

Ինձ հետ այրվում է աշխա՜րհը,
Դա՜րը,
Հուշե՜րս, որ հետո
Հարությո՛ւն կառնեն
Իսկ ե՞ս…
*
Իսկ ես արդյո՞ք կտեսնեմ վախճանս-
Դեպի երկինք տանող ճանապարհը
Թե՞
Կգնամ քնա՜ծ՝ երազների հե՜տ,
Ինչպես ապրե՜լ եմ,
Ինչպես ապրո՜ւմ եմ՝
Սիրահարված դարի՜ն,
Աշխարհի՜ն,
Ու ա՜յն մանկամարդ կնոջը,
որն ամե՜ն տարի
ուղիղ նույն օրը
կմոտենա ի՛նձ հիշեցնող քարին,
գուցե կշոյի՜ քարը (արդեն ուշացած)
գուցե փոշմանա՞ծ, որ չի՜ շոյել գլուխս ժամանակին
և հիմա՛ է քարին տալիս նրբությունը իր…

Դեռ կա՜մ…
Դեռ մի՜ կերպ հիշեցնում եմ ինձ
Ու նախանձո՜ւմ այն ապագայի քարին:

Ստեփան Ումառ-Հարությունյան



пятница, 12 октября 2018 г.

...քո ճանապարհը


Ե՞րբ է գեղեցիկ լինում քո ճամփան,
Երբ ընկե՞ր ունես ճամփին ուղեկից,
Երբ հա՞րթ է, մաքո՞ւր, առանց ոլորա՞ն,
Եվ լռությունը չի՞ տանջում հոգի,             
Երբ հեռվից մի կետ քեզ է մոտենում
Դանդաղ մեծանում ու
Մա՞րդ է դառնում-
Բարևում, անցնո՞ւմ,
Երբ  ճամփից հետքե՞րն է մաքրում  գիժ քամին
ու թվում է թե այդ ճամփով անցնող
Մա՞րդն ես առաջին…
Շտապում ես արա՞գ անցնել այդ ճամփան՝
Ավարտին հասնել վերջապես…

… Ճամփան գեղեցիկ լինում է միա՜յն
Երբ ճամփի վերջո՜ւմ
Քեզ սպասո՜ղ ունես…

среда, 10 октября 2018 г.

Օ՜ֆ, չգիտե՜մ, չե՜մ հասկանում…




Ուրիշի ցավը տեսնել կարողացո՜ղը սեփական ցա՜վը չի՛ տեսնում
և ակամայից փնտրում է ուրիշի ցավ տեսնելու ընդունակությամբ մեկ ուրի՜շ մարդու, որին հարցնի իր ցավի մասին…
Չգիտեմ դրան ի՞նչ են անվանում՝ սե՞ր, թախի՞ծ, անորոշ վիճա՞կ, անզգայությո՞ւն, անտարբերությո՞ւն, տաղտո՞ւկ,
հեգնա՞նք ճակատագրի, բախտի քմահաճ ձեռքերի սառնությո՞ւն,
Օ՜ֆ, չգիտե՜մ, չե՜մ հասկանում…

* * *
Կույր աչքի նման դռան զանգի կոճակը նայում է ուղիղ աչքերին, սեղմե՞լ և ամբողջ ցավը խեղդել ցուցամատի տակ թե՞ չսեղմել, թողնել, հեռանալ, բայց որ ոտքերը բերել հասցրել են այստեղ՝ մի դռան մոտ, որի ետևում բաբախում է սիրտ մեկ ուրիշի համար…
Օ՜ֆ, չգիտե՜մ, չե՜մ հասկանում…

Դուռը ճռռոցով բացվեց ցուցադրելով տղամարդու հպա՜րտ ու հաղթական մի ժպիտ, որն ավելի շուտ ասում էր «գիտեի, որ կգաս» քան  «ուրախ եմ, որ եկար»
Մնացած ամե՜ն ինչ նո՜ւյնն էր, ինչպես որ լինում է ամբողջ աշխարհում, համարյա ամե՜ն ժամ՝ գրկե՜լ, վերցնե՜լ ձեռքերի վրա, տանե՜լ մինչ բազմոց, համբուրվե՜լ ու ընթացքում ազատվել խանգարող շորերից, աչքերի փա՜յլ, թավշյա շոյանքնե՜ր, ռոմանտիկ խոսքերի շռայլ ցփնումնե՜ր…
հետո հոգոցնե՜ր,
հոգոցնե՜ր,
հետո պարտադիր լռությո՜ւն, տղամարդու ձե՜ռք, որը ձգվում է դեպի մոտ աթոռակը ու վերցնելով ծխախոտ վառում է - ծուխը փչելով առաստաղ, չգիտես ի՞նչ է մտածում… ինչպես որ լինում է ամբողջ աշխարհում, համարյա ամե՜ն ժամ…

…ամբո՜ղջ աշխարհում, համարյա ամե՜ն ժամ:

Այս անգամ տարբերվում էր մնացած բոլոր անգամներից՝ խանգարողը բուրմո՜ւնքն էր օդում՝ կանացի օտար օծանելիքի բուրմունքը, որը լուռ պառկած կնոջը հաճելի թվալու փոխարեն տհա՛ճ  էր ու վիրավորական:
Բուրմունքը զգացել էր դեռ դուռը բացվելիս, կարող էր լուռ շրջվել ու հեռանալ, բայց չգիտես ի՞նչու ներս էր մտել, ի՞նչու…
Օ՜ֆ, չգիտե՜մ, չե՜մ հասկանում…

* * *
Պատուհանից սկսեցին երևալ կիսափայլող աստղերը, մե՜կ… երկո՜ւ…
…փայլող՝ ինչպես լուռ իրար կողք պառկած զույգը, որոնց կարող էին նախանձել բազմաթիվ այլ զույգեր, որոնք չէին կարող լսել սենյակում ծնված ու դեպի առաստաղ բարձրացող մտքերը…
« Հիմա կհագնվի՜, կգնա՜, ես կասեմ չե՛մ թողնի, որ գնաս, նա ամենուամենայնիվ կգնա՜, ես չե՛մ պահի նրան, ինչպես ամեն անգամ չեմ պահել,
Օ՜ֆ, չգիտե՜մ, չե՜մ հասկանում…»

« Սե՞ր, լինո՞ւմ է թե՞ չի լինում, անհասկանալի է, բայց համոզվո՜ւմ եմ, որ բազմաթիվ սիրո տեսակների մեջ ամենատարածվածը ակնթարթային սերն է,
հաճելի՜, գրավո՜ղ և միաժամանակ տհա՜ճ ու զզվելի, գուցե՞ միայն ինձ մոտ է այդպես…
Օ՜ֆ, չգիտե՜մ, չե՜մ հասկանում…»

- Ես գնամ, ո՜ւշ է:
- Չե՛մ թողնի, մնա ինձ մոտ:
Կանացի ժպիտը սպանի՛չ էր ու հասկացնել տվեց, որ հասկացել է ամեն ինչ ՝
մեկ ուրիշ կնոջ գոյությո՜ւնը, օծանելիքի օտար բուրմո՜ւնքը, լողարանում կախված վարդագույն սրբիչը…
Հագնվում էր դանդա՜ղ, վստահ, որ տղամարդը հետաքրքրությամբ նայում է, չգիտես ինչու հարցրեց.
- Շուրթերս նույն հա՞մն ունեն, վանիլի՞, գժվեցնո՞ղ:
Տղամարդը գլխով արեց, չնայած կինը մեջքով էր իրեն:

Կինը զգաց տղամարդու իր նման դժբախտ լինելը ու կրկին չգիտես ինչու հարցրեց.
- Թողնում ես գնամ, որ հաջորդ անգամ ավելի՞ ուժեղ սիրես, միշտ այդպես ես ասել, այսօր լռո՜ւմ ես:  

Դռան մոտ երկուսն էլ հասկացան, որ վերջացավ դժբախտությունը և ուրախանալու փոխարեն նայեցին իրար տխուր հայացքներով:
- Տխո՞ւր ես:
- Տխո՜ւր եմ: Էլ ի՜մը չես, գիտե՜մ:
Դուռը ճռռոցով փակվեց:

* * *
Դռան ետևում տղամարդը նստեց հատակին ու երկու ափերով բռնեց գլուխը:
Գլուխը պտտվում էր օտար օծանելիքի բուրմունքից ու շուրթերին դեռ իրեն զգացնել տվող վանիլի համից…մեղավո՞ր եմ, մեղավոր չե՞մ…
Օ՜ֆ, չգիտե՜մ, չե՜մ հասկանում…


Կինը նայում էր փակված դռանը, ավելի ճիշտ արդեն զզվելի թվացող դռան զանգի կոճակին, որը չգիտես ինչու մոտ երկու ժամ առաջ սեղմեց ու…
Այդպես էլ չհասկացավ՝ ճի՞շտ վարվեց թե՞ սխալ…
Օ՜ֆ, չգիտե՜մ, չե՜մ հասկանում…

Հ.Գ  ՀԵՂԻՆԱԿԻ ԿՈՂՄԻՑ
Օ՜ֆ, չգիտե՜մ, չե՜մ հասկանում…թե ի՞նչ կզգաք իմ գրածը կարդալիս-
շա՜տ եմ խնդրում չմեղադրել հերոսներից ոչ մեկին,
իսկ եթե իրոք ցանկություն կլինի մեղադրել՝ ապա միայն ինձ:

среда, 3 октября 2018 г.

Ստվերները


Թվո՜ւմ էր
Ստվերները զարկերակ չունե՜ն-
Ոչ արա՜գ,  ո՛չ  դանդաղ բաբախող,
Վի՜շտ չեն ապրում ստվերները-
Ո՛չ  ցավ ունե՜ն,  ո՛չ մորմոք,

Ալիքի պես ստվերնե՜րը
Չե՛ն փշրվում կրծքերում,
Քնքշությունից չե՜ն վախենում-
Չե՛ն լքում և չե՜ն հեռանում,

Լռությո՜ւն են ստվերները-
Լեզու չունեն խոսելու,
Ոչ խոսքի՜ց են հուզվում անզգույշ,
Ո՛չ խաբում են,  ո՛չ կեղծում…

…Եվ ստվեր դարձա թվացյալ մտքից-
Լսեցի աղմո՜ւկը լռության,
Չհեռացա՛ ինքս ինձնից-
Լույսո՜վ ծնվեցի,
Անլո՜ւյս հեռացա…

ԱՐՑՈՒՆՔՆԵՐԸ ՄԵՐ ՄԱՅՐԵՐԻ




Մի Մոր հարցրին. «Ի՞նչու չես լալիս,
Որդիդ ցմա՛հ է բանտարկվել»
Ասաց.  «Ինչ լա՜վ է, որդիս չի՛ տանջվի,
Որ իր ետևից  որդի չի թողել…»
--------------------------------------
Քեզ համար իրո՜ք տանջվելու պատրաստ
Միայն Մա՜յրդ է, ուրիշ մարդ չկա՛,
Ցավո՜ք հաճախ են նրան մոռանում
Ու…թողնում մենակ:

Թաքնված վի՜շտդ Մայրդ լա՛վ գիտի,
Բայց հաճախ ցավերիդ չունի՜ պատասխան,
Դրանից լալիս է կրկի՜ն ու կրկի՜ն
(Այդքա՜ն արցունքներ որտեղի՞ց նրան)

Դու մի՛շտ իր մեջ ես՝ ինքը քեզ Աստված,
Խանդո՜տ մայրական սիրտը հովանի,
Ի՜նչ էլ որ անես մնո՛ւմ ես ներված,
Ո՞վ կարող է քեզ ամեն ինչ ների:

Տխուր պահերը չի՛ կիսում քեզ հետ,
Այդ պահին իր համար դառնո՜ւմ ես օտար,
Լալի՜ս է թաքուն, որ դու չտեսնես
Նո՜ւրբ կաթիլները աչքից ընկնող վար:

Մայրը սեռ չունի՜ և ո՛չ էլ տարիք
(Հարաբերական բառեր են դրանք)
Մայրը ունա՜կ է ցանկացած պահի՜
Քեզ համար լինել ամե՜ն, ամեն Բան: