ԹՈՌՆԻԿ-ԲԱԼԻԿՆԵՐԻՆ

Ավելի նուրբ բան չկա՛ աշխարհում,

Քան թաթի՜կը նուրբ թոռնիկ-բալիկի,

Ինչքա՞ն բերկրանք է բերել մեզ կյանքում

…և դեռ կբերի՜:

* * *

Ուզում եմ փա՜ռք տալ, բայց չգիտեմ ո՞ւմ,

Որ իմ թոռ-բալի՜կը, երբ որ մեծանա,

Իմ ձեռագրերը պահի ձեռքերում՝

Շուռումո՜ւռ տա՜, կարդա՜, զարմանա:

- Ա՜խ, պապի՜կ, պապիկ վի՜շտ ու ցավ ապրած,

Այս ի՞նչ դժվար ես ապրել աշխարհում,

Պապի՜կ ջան, ինչո՞ւ փոքր ժամանակ

Ես դա չե՛մ տեսել քո պարզ հայացքում:

Սեղմե՜լ ես գրկումդ, գլուխս  շոյե՜լ,

Սրտումդ հազա՜ր ու մի երազանք,

Ինձ հիմա՛ է պետք քո կրծքին փարվել

Ասել. «Պապիկ ջա՜ն, տես ո՜նց մեծացա»

Հիշո՜ւմ եմ, պապի՜կ ջան, ծոցումդ տաքուկ

Քանի՜- քանի՜ հատ հեքիաթ եմ լսել,

Հիմա քո գի՛րն եմ քեզ համար կարդում,

Բայց դու չե՛ս լսում,  քնե՜լ ես հավերժ:

Հիմա դու չկա՜ս և տողերը քո

Սահո՜ւմ, ընկնում են մատներիցս ցած,

Արևի բուռ-բուռ ոսկի շռայլող

Այս ի՞նչ մտքեր ես թողել ինձ ընծա:

Շա՜տ-շատ բառեր կան, որ չե՛մ հասկանում,

Մտքեր կա՜ն խո՛րթ են ինձ համար,

Քի՜չ էլ մեծանամ քո ձեռագրերում

Գիտե՜մ, կգտնեմ մի նոր ճանապարհ:

Պապի՜կ ջան, այս ի՞նչ բաներ ես գրել,

«Սրտումս դատա՜րկ, սրտումս տխո՜ւր»

Բա՞ ես, պապի՜կ ջան,  ո՞ւր էի կորել-

Միշտ ասո՜ւմ էիր, որ կա՛մ քո սրտում:

Այս ի՞նչ ես գրել,  բան չե՛մ հասկանում,

Մեկ գրել ես «սիրո՜ւմ եմ» ու մե՛կ էլ «ատում»,

Պապի՜կ, նման բա՜ն չկա՛ աշխարհում-

Սիրող սրտերը ինչպե՞ս են ատում:

Միգուցե շո՞ւտ է քեզ ընկալելը,

Դու էլ այսքան շո՜ւտ հեռացար ինձնից,

Մեր դասարանի բոլոր տղաները

Խոսում եմ միայն իրենց պապիկից:

Իսկ ես ձեռագրերդ եմ սեղմում իմ կրծքին՝

Ինձ հետ դպրո՜ց եմ տանում,

Ինձ հետ բերո՜ւմ տուն,

Մի բան եմ հասկացել, որ Ժամանակի՜ն

Կանգնեցնել չկա՛, դադար չի՛ լինում:

* * *

Աշխարհում սուրբ բան քան սի՜րտը մանկան,

Չի՛ եղել երբե՛ք, չկա՛ նման բան,

Ինչքա՞ն բերկրանք են բերել մեզ կյանքում

Նրանց թոթովա՜նքն ու թաթիկները տաք:

ՔԱՂՑՐ ԴՈՂ

Երբ համբուրվո՜ւմ ենք-

Աչքե՜րդ ես փակում

Կամ աչքի տակով գողունի նայո՜ւմ,

Գիտե՜մ թե ինչ կա՛ աչքերիդ խորքում՝

Ա՜յն, ինչը ո՜չ ոք չունի աչքերում …

*

Դու սրտիս նման

Կարծես թե ի՜մն ես,

Բայց և ի՜մը չես միաժամանակ,

Ուզում՝ թպրտո՜ւմ ես,

Ուզում ես կանգնո՜ւմ ես,

Նայո՜ւմ ես, նայո՜ւմ այլ տեսակ:

*

Մեծ սիրո ծովին քամի՜ն է ընկեր՝

Հզոր ալիքներ բարձրացնող,

Բամբասող ծառե՜ր, արև՜ ու անձրև՜,

Եվ մեկ էլ կո՜ւրծքդ՝

Կրքից դողացող:

*

Կի՜րքը, սիրելիս,

Խանդի նմա՜ն է՝

Ծնվում է,  երբ որ նրան չե՛ս սպասում,

Ալիքի նման գալի՜ս հարվածում է,

Ալիքի նմա՜ն կորչում մարմնում:

*

Անձև-անմարմին ձուլվում ենք իրար,

Ինչպես որ բա՜ռն է ձուլվում ականջին,

Ու օրորվո՜ւմ է աշխարհը համայն,

Մեզ քշո՜ւմ, տանո՜ւմ է համընթաց քամին:

*

Գրկո՜ւմ են ձեռքերդ

ուսերս նիհար՝

Ափերում շիկացած ավազ երազում,

Ի՞նչ են շշնջում շուրթերդ խոնավ,

…Կի՜րքը, սիրելիս, քեզ շա՜տ է սազում:

*

Երա՜զ ես փնտրում,

Ցնորքի ափե՜ր,

Գերված մարմի՜ն ես փնտրում լազուրում,

Իսկ ես միամիտ բանաստեղծի պես

Թերթո՜ւմ եմ, սերտո՜ւմ սիրո քո լեզուն:

*

Կո՞ւրծքդ է դողում

Թե՞ ափս այրված

Շիկացած մարմնիդ խոռոչից,

Զգո՞ւմ ես թե ինչպե՜ս խենթ կիրքը ժպտաց

Ու հալվե՜ց տենչից:

*

Ծիածանվում է անձրևն արևին,

Ծիրանաձևը շո՜ւրթն է կախ գցում,

Վերջի՜ն կաթիլն է ընկնում արցունքի՝

Լուծվում դրախտում:

*

Եվ սա վերջը չի՝

Աչքե՜րդ ես փակում,

Կամ աչքի տակով գողունի նայո՜ւմ,

Գիտե՜մ թե ինչ կա աչքերիդ խորքում՝

Ա՜յն, ինչը ո՛չ ոք չունի աչքերում …

Մեկ անգամ ծնվո՜ւմ ենք

Մեկ անգամ ծնվո՜ւմ ենք,

Մեկ կյա՜նք ենք ապրում,

Սակա՜յն, ցանկանում ենք հազա՜րը,

Քանի որ կյա՜նքը…

Կյանքն ամե՜ն անգամ

Մեզ մատուցում է միմիա՜յն չարը…

Երկինքը նոթո՜տ է, անընդհա՜տ թխպոտ,

Խառնվում է միշտ երկրի գործերին,

Իսկ կյանքը ինչպես գիշեր սևամորթ

Ձգվո՜ւմ է,

Փորձո՜ւմ հասնել երկնքին…

Թե ի՞նչ կա այնտեղ, ո՜չ ոք չգիտի,

Ինչ որ կա այստե՛ղ է՝  այս դժոխք հողում,

( Ա՜յ, օրինակ ինձ սիրում էր մի կի՜ն,

Սակայն նախընտրեց երկինքը անհուն…)

Ճերմա՛կ էր հագնում – երկնքի՜ պես պարզ,

Հանվում էր՝  բոցն էր իմ սիրտը լափում,

Ասում էր.

- Քո՜նն եմ, սակայն ինձ համար,

Միայն անհունն է կարևոր կյանքում:

Ասում եմ.

- Երկի՜նք, աչքերիս համար

Ինչո՞ւ ես ընտրել սրբագույնը,

Երբ հո՜ղ եմ լինելու և հողի նման

Սև՜ է լինելու իմ պատմությունը…

Ո՞վ է խենթացել, որ սևին ընտրի,

Սևով անցկացնի օրերը կյանքի,

Սևով գա՜, գնա՜, սևով տառապի՜

Եվ ընդամենը մե՛կ անգամ ապրի…

Սևով սպիտակի վրա եմ թևում,

Դեռ ճանապարհի՜ն եմ,

Դեռ տեղ չե՜մ հասել,

Նույնիսկ ճամփին եմ որոնումներում,

Բայց ինձ համար տե՜ղ

Դեռ չի՛ ազատվել…

Հրաժարվո՜ւմ եմ քեզանից, կյա՜նք,

Որ քեզնով պե՛տք է մեկ անգամ ապրեմ,

Ինձ հազա՜րն է պետք

և հազար անգա՜մ

Ուզո՜ւմ եմ ապրել ու սիրել…

ԱՇՆԱՆ ԱՌԱՎՈՏՆԵՐ

Ամեն մեկն ունի իր առավոտը

Առավո՜տը… մեր աչքերի գո՜ւյնն ունի,

Սակա՜յն,  խո՜րքը չունի մեր աչքերի,

Շա՜տ է նման մենակության անհունին՝

Դեղնակարմի՜ր,

Դեղնականա՜չ,

Տխո՜ւր աշնան տեսքն ունի:

Առավոտները թվում են անդե՜մ,

Ճի՛շտ  խոսքի նման, բայց ասված  իզո՜ւր,

Ինչպե՜ս անհանգիստ  ուրվապատկերներ՝

Մեկ պայծառանո՜ւմ են,

Մեկ՝ գունաթափվում:

Առավոտները աչքերով աշնա՜ն,

Կապո՜ւյտ աչքերի, կապո՜ւյտ արցունքով,

Մոգական ցոլքը կլանող բյուրեղի նմա՜ն

Դառնում են շղա՜րշ – կապտագո՜ւյն մի քող…

… Ցանկացած վայրո՜ւմ,  ցանկացած երկրո՜ւմ

Ա՜չքերն ուղղում ենք  վե՜ր՝ նայում երկնքին,

Եվ մե՜զ  թվո՜ւմ է - մենք մե՛զ են տեսնում՝

Հայացքն ուղղելով առավոտներին…

                                                  Ստեփան Ումառ-Հարությունյան

ՊԱՀԸ - ՆՈՐԻՆ ՄԵԾՈւԹՅՈւՆ

Ամե՜ն օր մեր մեջ

Կյա՜նք է արարվում,

Մեր մեջ ամե՜ն օր սպանվո՜ւմ է մահը,

Ինչ-որ մի բա՜ն կա մեր մեջ անանուն՝

… Նորին մեծություն Գոյության Պահը…

*

Ու գումարվո՜ւմ են

պահերը իրար

Միլիոն ու միլիոն թվերի շարքով,

Եվ կյանքը դառնում է պահերի գումա՜ր

… Գոյություն չունի՜ մեկ այլ կենսոլորտ:

*

Պահով ուրիշին

Փարո՜ս ենք դառնում

Իսկ մե՜նք մեզ համար մխում ենք երկա՜ր,

Ու ընդամենը մե՜կ ակնթարթում

Մխի մեջ այրում իղձե՜րն անկատար…

*

Պահերով սիրո՜ւմ ենք,

Բայց… պահո՜վ  ատում,

Պահով բարձրանո՜ւմ ենք,

Բա՜յց… պահերով ընկնում,

Սակայն ո՛չ թե պահերով այլ

Տարիներո՜վ ենք չափում

Կյանքն ապրա՜ծ, անցա՜ծ,

Պատկերացնո՞ւմ եք -  շիրմաքարերին

Ի՞նչպիսի մե՜ծ թիվ կլիներ դաջված…

*

Պահով մեծանո՜ւմ ենք,

Պահո՜վ ծերանում,

Պահո՛վ ենք չափում ճնշումը արյան…

Պահո՜վ խավարից մենք տո՜ւն ենք դառնում…

Պահո՜վ էլ տանից գնո՜ւմ ենք խավար…