Իմ լեզուն նո՜ւրբ է ու չքնա՜ղ Օտարը ինձ չի՛ հասկանա…

Օտարին ես չե՛մ տա

Ցա՜վս,

Իմ ցա՛վը ի՛մն է ի վերուստ,

Օտարին կմեկնեմ

Գավա՜թս,

Թող հարբի, ինչքան որ սիրտն է ուզում...

Օտարին ես չե՛մ տա

Հրացանս,

Այլ գրի՛չս, մի՛տքս,

 Ձեռքերս հմուտ,

Կասեմ. – Տեսնո՞ւմ ես, սա՛ է Հայաստանս…

Օտարին ցույց կտամ իմ Սարը լազուր:

Օտարին ցույց չե՛մ տա

Այբուբենս,

Գիտեմ նախանձն եմ շարժելու,

Օտարին ցույց կտամ

Մագաղաթնե՜րս…

Թող տեսնի գինը ազգս հարգելու:

Օտարին կտամ գավազանս,

Խարազանս

կպահեմ իմ ձեռքում,

Թե փորձի շեղել ճանապարհս

Հավերժ կննջի իմ հողում…

Օտարին ցույց կտամ

Եռաբլուրը՝

Հերոսներիս հետ մեկ առ մեկ շփվելու,

Գուցե հասկանա՞,

որ ստեղծող ձեռքերը

Ունակ են նաև պատժելու….

Օտարը երբեք

Ինձ չի՛ հասկանա,

(Նա էլ անկասկած ունի վի՜շտ, ցավե՜ր)

Բա ես ի՞նչ անեմ

Սիրտս հովանա,

Երբ ներսում այսքան օտարներ ունեմ…

Ս.Ումառ-Հարությունյան

Ազերի ողբացող մայրերին

Ողբո՜ւմ ես,

Տեսնո՛ւմ եմ,

Քո ողբը սիրտս չի՛  հուզում,

Գազա՛ն ես ծնել, մեծացրել՝

Գազանն իր որջո՛ւմ

չի սատկում…

Ինչո՞ւ համար ես ողբում,

Չգիտե՜մ…

Պատերազմը ո՛չ խաղ է, ո՛չ կատակ,

Հիշի՜ր՝

Պատերազմ ուղարկած զավակդ

Ավարի էր գնում անկասկած…

Դու չունե՛ս պատմություն,

Որ քեզ բացատրեմ,

.Դու չունե՛ս սրբություն,

Որ հայհոյեմ քեզ,

Մնում է ասել.

- Չորանա՛ արգանդդ,

Որ նման գազաններ չծնես…

Միգուցե ասես, որ ես դաժա՞ն եմ,

Որ հոգի ու սիրտ ես չունե՞մ,

Իմ Հողը մտած

Նույնիսկ միջա՛տը

Ինձ համար թշնամի՛ է արդեն:

Ձեր ցանկությո՛ւնն էր

Թուրք-ազերիներ,

Արյունով ներկել հողս հայրենի,

Ողբացե՜ք,

Այսօր ձեր զավակները

Իրենց  արյամբ են հեղում հողը իմ:

Ձեր որդոց խառնածին արյունով ներկված

Իմ հողում

Ծառե՜ր եմ տնկելու,

Գլուխը քա՜րը,

Հե՛րն էլ անիծած,

Որ պտուղները դառն են լինելու…

Հավաքեք ձեր ունեցած-չունեցածը,

Ողբալով ընկեք

ճանապարհ,

Այս հողը հային Աստծո տվածն է,

Թշնամու համար-

Միայն գերեզման:

Ս.Ումառ-Հարությունյան

Ես՝ Հայս, որ եկել եմ արդեն…

Արյունո՜վ, արցունքո՜վ

Վշտո՜վ ու ցավո՛վ են գրվել երգերս,

Գուցե դրանի՞ց է, որ մինչև հիմա

Չեն ապաքինվում վերքերս:

Միգուցե առանց վերքի

Չի՞ կարող ապրել հայը աշխարհում,

Որ  առանց այդ ապրելակերպի

Հայը հա՛յ չէ, այլ հայ դժոխքում…

Սովո՛ր չենք սրին,

Վառոդի՛ն,

Զենքի՛ն,

Մերը գրի՛չն է ու արվեստն անուժ…

Մեր արյան կաթած կաթիլը հողին

Մեզ ավելի է զորեղ դարձնում:

Սովո՜ր չենք,

Սակայն կռվել լա՛վ գիտենք,

Գիտենք և օրհնե՜լ,

Բարեկամանա՜լ,

Գիտենք անիծե՛լ ,

Գիտենք և պատժել…

Եվ Աստված չանի, որ

«…սհաթը օրհնված ոտքի»

Սրբազան հողը

Թշնամու նման տրորել փորձի…

Մեր Նոր սերունդը չգիտի Ներել

(Դեռ չի սովորել)

Չի՛ համակերպվի ո՛չ մի վերքի հետ,

«…արեգակներ կշպրտի երկինքն ի վեր»

Թե որ մեկը փորձի իրեն արարգել:

Ապրել ենք այսպես՝

Բորենո՜ւն,

Գայլին Հավատ ընծայել,

Սակայն երկնքում արծի՛վ ենք եղել,

իսկ հողի վրա առյուծ մնացել…

Տո՜ւն ենք կառուցել,

Ծառե՜ր ենք տնկել,

Այգի՜ ենք ջրել,

Կռի՛վ գնացել,

Հավատի համար մահացել,

Բայց միաժամանակ -

Առյուծնե՛ր ծնել,

Սնե՜լ,

Մեծացրե՜լ…

Այսօրվա Զինվորը ո՛չ թե առյուծ է

Այլ

Առյուծ կուլ տված,

Որը զոհվում է ապրելո՜ւ համար

Եվ

Ապրեցնելո՛ւ…

Որը կռվում է Սո՜ւրբ հողի համար

Եվ

Սրբանալո՜ւ…

Որը մաքո՛ւր է իր Խղճի առաջ,

Այնքա՜ն պարզ ու ջինջ,

Որ էլ չի մնում ասելու ոչինչ…

Առյուծ չէ՞ արդյոք Գարո Փալյանը,

Որ գայլի որջում՝ այդ գայլատանը

Հայրենի հողում,

Մայրենի լեզվով

Կանգնեց ու ասաց

- Բարև ձե՛զ, գայլե՜ր,

Ե՛ս եմ, եկե՛լ եմ արդեն….

Ե՛ս եմ,

Ես՝ Հայս, որ եկել եմ արդեն…

Ս.Ումառ-Հարությունյան

29.04.16    Երևան

Մահը ի՞նչ է

Ո՞ւր է տանում փառքի ճամփան

Անմահությո՞ւն,

Դեպի մա՞հ,

Թե՞ տանում է չըմբռնելու

Այս աշխարհում ո՜չ մի բան…

Բավական է միայն նայել

Որդեկորույս

Զինվորի մոր աչքերին,

Որտեղ արցունքն է հատնել,

Փառքն էլ հաղթել է մահին…

Որտեղ որ կան բյուր տագնապներ

Եվ բյուր վշտեր բոցի պես.

- Որդիս ժայռի կո՛ւրծքն է  ճեղքել,

Որ խմելու ջուր տա մեզ:

Դրանի՞ց չէ կյանքը զոհած

Զինվորը միշտ վեհ լինում,

Որ  գործերն իր ավարտած

Սավառնում է երկնքում:

* * *

Մահը ի՞նչ է -

Ոչի՜նչ,

Բայց վախենում են նրանից,

Իսկ մի՞գուցե վախենում են

Դեռ չավարտած գործերից:

Ս.Ումառ- Հարությունյան

1915 - 2015