Լռության լեզուն

Մի լեզու կա աշխարհում՝

Լռության լեզուն -

Տանջվա՜ծ, քրքրված քերականությամբ,

Ոչ հոլով ունի,  ո՛չ էլ ժամանա՛կ -

Միշտ սեղմված է ատամներիդ տակ…

Ամե՛ն չասված բառ մի ամբողջ գի՜րք է,

Սիրած աղջկա խենթությո՛ւն է վառ,

Ամե՛ն չասված բառ նաև

Արհավիրք է - 

Կարդալ իմացող էակի համար,

Ամեն չասված բառ անեծքի նման

Այրո՛ւմ է,

Պայթյունի ուժով լցվում է հոգիդ

Ու քեզ թվում է -  աշխարհը քանդվում է -

Թափվում է գլխիդ:

Թիկունքին նայող հայացքի նման,

Լռության լեզուն

Եվ պա՛րզ է և բարդ,

Դողդոջ շուրթերի նման հարուստ է…

Աղոթքի նման մաշված ու աղքատ…

Լռության լեզուն և լույս է և մութ -

Այրվող գրքերը լափող հրդեհի նման,

Մեկ ջերմություն ես նրանից ստանում,

Մե՛կ էլ ցանկանում նզովել նրան:

…

Եվ կգա մի օր – ե՜րգս կկարդաս…

Եվ իմ լռության լեզուն կըմբռնես,

Գուցե հարազատ ինչ-որ բա՞ն կզգաս…

Գուցե թե ժպտա՜ս…

Գուցե թե տխրես…

Ս.Ումառ-Հարությունյան

06.07.16   Երևա ն

Elle n'est pas lourde...

Ծա՜նր չէ, 
երբ տանում ես ցավն ուրիշի՝
Գիտե՛ս, որ կեսն ես տանում մի ամբո՜ղջ ցավի…
Ծա՜նր չէ ցավդ, երբ կիսող չունե՛ս,
Ու գիտես, որ ցավդ կիսո՛ղն էլ 
Տանում է ցա՜վն ուրիշի:

Ծա՜նր է, երբ քեզ համարում են
Ցավի ցուցարա՜ր՝
Առանց տեսնելու, որ քարշարկում ես 
ցա՜վն ուրիշների,
Թեթևանո՜ւմ ես, երբ մի հեռավոր
Քո՜ւյր կամ էլ եղբա՜յր
Փորձեր է անում թեկուզ ապարդյուն,
Թեթևացնելո՜ւ
Բե՜ռը վշտերիդ…

Այսպե՛ս է ապրում ՄԱ՛ՐԴԸ աշխարհում՝
Կիսո՜ւմ է, տանո՜ւմ վիշտը ուրիշի
Միշտ էլ այսպես է մա՜րդը ՄԱ՛ՐԴ մնում
Երբ, որ ապրում է ցավով ուրիշի…

Ս.Ումառ-Հարությունյան

Elle n'est pas lourde,
La peine que tu portes de l'autre,
Car d'une peine entière 
Tu ne portes que la moitié...
Ta peine n'est pas lourde 
Si personne n'est là pour la partager,
Et tu sais qui partage ta peine 
Porte la peine d'un autre.
C'est dur quand on te dit 
Montreur de douleur,
Sans voir que tu coltines
La peine des autres,
Tu te sens soulagé quand un lointain
Soeur ou frère 
Se démène en tentatives vaines,
Pour alléger
Le poids de tes peines...
C'est ainsi que l'Homme vit sur terre,
Partageant, portant la peine de l'autre,
C'est toujours ainsi que l'homme se fait Homme,
Quand de l'autre il vit la douleur...

Ստեփան Ումառ-Հարությունյան

Քո ճանապարհը…

Պոետը նաև բուժող բժիշկ է -

Կարող է բուժել վերքերը հոգու,

Քեզ իր հետ տանել դեպի  հեռուներ

Ու գերի պահել 

քեզ իր  երգերում…

Մի՞թե չես կարող փախչել նրանից,

Արհամարե՜լ  կամ  մոռանալ նրան,

Ամե՜ն ինչ  հե՛շտ է անել աշխարհում -

Պոետի սրտից

Դուրս գա՜լն  է դժվար:

Դու նրա Լո՜ւյսն ես, Անձրև՜ը,  Քամի՛ն,

Դու նրա Կի՜րքն ես, Դրո՜շմը շուրթի,

Դու նրա Մի՜տքն ես գալիք օրերի,

Դու նրա Ծաղկած

Այգին ես հուռթի…

Թող սուրբ չլինի՜ Քո պոետը խենթ…

Եվ ո՛չ էլ ծնված մի Սուրբ  քաղաքում,

Պոետի սրտում կամ պոետի հետ

Դու միլիո՜ն պատճառ

Ունես ապրելու…

Դու Կի՛ն ես - այրող խարույկի նման

Եվ ցավեցնելու հատկություն ունես,

Դու մեկ Մուսա՜ ես,  մե՛կ  էլ սատանա…

Պոետի աչքում

Դու հանգիստ չունես:

Հոգիդ համարձա՛կ ու տեսքդ գերո՛ղ,

(Ցանկալի լինել - պատճառներ չունես)

Պոետի նման էլ ո՞վ է կարող

Գեղեցիկ ձևով  

Մերկացնելու քեզ:

Մերկացնելու քեզ ի՛ր աչքերի մեջ,

Ի՛ր մեջ հանգցնել հրաբուխը քո,

Դու Կի՛ն ես, Կի՛ն ես և այնքա՜ն ես Մեծ-

Պոետի հոգում

Տեղավորվելու…

Քո ճանապարհը պոետի սի՜րտն է,

Դու՝ մի Աշխա՜րհ մեկ ուրիշ  Աշխարհում,

Քո Պոետը քո ցա՜վն է,  քո  վի՜շտն է,

Որից բաժանվել

Դու չե՛ս ցանկանում…

Ս.Ումառ-Հարությունյան

Տաղ արտասվող կնոջ

Ինչո՞ւ էր լալիս  կինն այն  միայնակ,

Մի՞թե արցունքը բալասան է լուրջ,

Գուցե կորուստն էր սգում շատ թանկ

Ու թեթևանում էր արցունք թափելուց…

Սի՞րտն էին կերել,  քչփորե՞լ հոգին,

Թե՞ պատիվն էին  շաղախել ցեխով,

Լացի ձայնն էր աշխարհի  ականջին՝

Մի կին էր լալիս նազանքով

Գեղեցկությունը տեղի չէր տվել,

Քամին էր խաղում կախված փեշի հետ,

Կարծես թևաթափ մի աղավնի էր

Սև ու սուգ հագել:

Ասես սառույցի փոքրիկ մի կտոր

Ընկել էր կարմիր կակաչի վրա

Ու կակաչն այդ անզոր իր լացով

Փորձեր էր անում հալեցնել նրան:

Երերվում էր լացից

Ասես փլվող պատ, որն

Ընկնելու էր գետնին մինչև վերջին քարը,

Ասես գեղեցիկ ոտքերի վրա

Հիմնովին կործանվում էր աշխարհը:

Այտը թա՜ց էր, շուրթը բա՜ց,

Աչքն արցունքի մեջ կորած,

Ժամանակը քարացած էր

Տեսարանից այդ հուզված:

Դո՞ւստր էր, քո՞ւյր էր, Մա՞յր էր

Թե՞ ուղղակի Սիրող կին,

Տեսնես այդ ի՞նչ «մարդակեր»  էր

Հոգին խառնել ձեռքով բիրտ…

… Լաց լինող կինը նման է ծաղկի՜,

Որին տրորել են ոտքեր անաստված

Կամ էլ նման է լքված մի վանքի -

Անտարբերության քողով շղարշված:

… Կնոջ արցունքը մե՜ծ արհավիրք է,

Երևույթ՝  տխո՜ւր ու դաժան

Ասես աշխարհի ողջ դառնությունը

Մի տեղ հավաքվել -

Պայթել է հանկարծ…

Ս.Ումառ-Հարությունյան

22.06.16  Երևան

Երջանկության բանալին

Ամենահեշտ ապրելու ձևը

Դա ձևն է՝ այն ձևը,

Որով ապրում ես հիմա,

Ինքդ չե՛ս կարող ոչինչ փոփոխել

Ուրիշին էլ չե՛ս թողնում

Փոփոխելու այն…

Ցույց ես տալիս, որ գո՜հ ես

Աշխարհից (Կյանքից)

Ապրելակերպից,

Բայց, երբ նայում ես թե ի՞նչպես ես ապրում

Սիրտդ լալի՜ս է ցավից…

Եվ ի՞նչ է դուրս գալիս – Հասարակ մի Բա՜ն,

Ապրելը հե՛շտ է-

Նայե՛լն է դժվար…

Կամ հարցականով

Ապրելը հե՞շտ է-

Նայե՞լն է դժվար…

Ստիպված

… մտքումդ ստեղծում ես մի չեղած կերպար՝

Ընտրում ես անո՜ւնը,

Հասա՜կը, տարի՜քը,

Աչքերի գո՜ւյնը,

Տալի՛ք-առնելիքը,

Շրջազգե՜ստը, սանրվա՜ծքը

Ձա՛յնը (անպայման)…

Ու սիրահարվում ես նրան

Եվ ի՞նչ է դուրս գալիս – Հասարակ մի Բան՝

Ապրի՜ր, վայելի՜ր,

Ըմբոշխնի՛ր կյանքով,

Նախանձի՛ր, խանդի՛ր…

Եվ այս ամբողջը այնքա՜ն ժամանակ

Քանի դեռ ապրում ես ու աչքե՛րդ են փակ:

Ապրելը հե՛շտ է-

Նայե՛լն է դժվար…

Ս.Ումառ-Հարությունյան