Մաս առաջին
Մանե
Համակարգչի մկնիկը շարժվում էր ծուլորեն, բայց նպատակին հասնելու ցանկությամբ:
Էկրանին տղաների լուսանկարներ էին`հիմար մականուններով ու կասկածելի որակներով:
- Է´դ կոմպ հնարողի ի´նչն եմ ասել: Աչքերդ ափսո՞ս չեն:
- Մա´մ, կինո եմ նայում`գիտաֆանտաստիկ:
Էկրանին տղաների լուսանկարներ էին`հիմար մականուններով ու կասկածելի որակներով:
- Է´դ կոմպ հնարողի ի´նչն եմ ասել: Աչքերդ ափսո՞ս չեն:
- Մա´մ, կինո եմ նայում`գիտաֆանտաստիկ:
«Ի~նչ լավ է, որ մայրը չի հասկանում համակարգչից»,- մտածեց ու շարունակեց «Ծանոթությունների» կայքում իր «ճամփորդությունը»:
Մայրն անաղմուկ մոտեցել ու նայում էր:
- Էս ովքե՞ր են, Մա´ն ջան:
- Դե´, կինոյի դերասաններն են` իրենց մասին տեղեկություններով:
- Բոլորը տղանե՞ր են, աղջիկ չկա՞ կինոյում,- կասկածանքով հարցրեց մայրը:
- Սկզբից տղաներին են ցույց տալիս….
Մանեն մտածեց, որ երևի կարմրեց ու ձեռքերով գրկեց այտերը:
Հաղորդագրություն եկավ`« Բարև´»:
Մայրը հանեց ակնոցներն ու գնաց խոհանոց:
«Բարև´: Մաման մոտս էր, դրա համար ուշ պատասխանեցի»:
«Խնդիր չկա: Մամայի՞ցդ ես քաշվում, թե՞ տարիքդ ես սխալ գրել»:
«Չէ´, իրոք 28 եմ: Բայց, ա´յ, անունս ճիշտ չեմ ասել»:
«Բա, քեզ ո՞նց դիմեմ, ինչպես մի՞շտ, ինչպես «Նիկ»-ո՞ւմ է գրված` Stella 28»:
«Հա´, Ստելլա: Իսկ քո տվյալները ճի՞շտ են:» «Նիկդ»` Aktiv, իսկ անո՞ւնդ, ընտանեկան դրությո՞ւնդ»:
«Չէ´, անունս Գևորգ է: Դե, իրավաբանորեն եմ ամուսնացած: Ապրում ենք առանձին-առանձին, 49 տարեկան եմ, մեծ եմ քեզ համար»:
«Երիտասարդներից պրծում չկա, համ էլ դատարկ են, խոսել չի լինում, մտքերում էլ նույն բանն է:»
«Միգուցե հանդիպե՞նք, խոսե՞նք»:
«Չգիտեմ, ախր չենք ճանաչում…»:
«Կծանոթանանք, մի շաբաթ գրում ենք իրար, բավական չէ՞: Հրավիրում եմ սուրճի…հավատացնում եմ, որ անկեղծ ու ազնիվ եմ»:
«Լա´վ, բայց միայն մեկ ժամով կարող եմ»:
«Ժամը 19.00 հարմա՞ր է, Իսահակյանի արձանի մոտ: Եթե դուրդ չգամ, կգնաս, երբ ուզես: Հակառակ դեպքում` կգնանք Մոնումենտից գիշերային Երևանը դիտելու»:
«Լո՞ւրջ»:
«Այո´, մորաքույրս այդտեղ է ապրում: Հա´մ լավ սուրճ է պատրաստում, հա´մ էլ իր պատշգամբից տեսարանը գժվեցնող է: Չասացիր` հարմա՞ր է, թե՞ ոչ»:
«Եթե մորաքրոջ տուն է հրավիրում, ուրեմն լուրջ մարդ է, վախենալու բան չկա»,- մտածեց Մանեն:
«Հարմար է: Ես կապույտ շրջազգեստով կլինեմ` սպիտակ երիզներով»:
«Ես էլ` սև շալվար ու սպիտակ վերնաշապիկով: Կգտնենք իրար: Այսքան, որ ման ենք, եկել հիմա իրար բաց չենք թողնի»:
Մանեն անջատեց համակարգիչն ու վեր կացավ:
«Դեռ երեք ժամ կա: Կհասցեմ ցայվել, մազերս կֆենեմ»,- մտածեց ու մտավ իր սենյակը:
- Մանե´, հա´ց եմ դնում,- լսվեց խոհանոցից:
- Մա´մ, ցայվեմ, դուրս գամ, նո´ր:
- Տե՞ղ ես գնում:
Մայրն անաղմուկ մոտեցել ու նայում էր:
- Էս ովքե՞ր են, Մա´ն ջան:
- Դե´, կինոյի դերասաններն են` իրենց մասին տեղեկություններով:
- Բոլորը տղանե՞ր են, աղջիկ չկա՞ կինոյում,- կասկածանքով հարցրեց մայրը:
- Սկզբից տղաներին են ցույց տալիս….
Մանեն մտածեց, որ երևի կարմրեց ու ձեռքերով գրկեց այտերը:
Հաղորդագրություն եկավ`« Բարև´»:
Մայրը հանեց ակնոցներն ու գնաց խոհանոց:
«Բարև´: Մաման մոտս էր, դրա համար ուշ պատասխանեցի»:
«Խնդիր չկա: Մամայի՞ցդ ես քաշվում, թե՞ տարիքդ ես սխալ գրել»:
«Չէ´, իրոք 28 եմ: Բայց, ա´յ, անունս ճիշտ չեմ ասել»:
«Բա, քեզ ո՞նց դիմեմ, ինչպես մի՞շտ, ինչպես «Նիկ»-ո՞ւմ է գրված` Stella 28»:
«Հա´, Ստելլա: Իսկ քո տվյալները ճի՞շտ են:» «Նիկդ»` Aktiv, իսկ անո՞ւնդ, ընտանեկան դրությո՞ւնդ»:
«Չէ´, անունս Գևորգ է: Դե, իրավաբանորեն եմ ամուսնացած: Ապրում ենք առանձին-առանձին, 49 տարեկան եմ, մեծ եմ քեզ համար»:
«Երիտասարդներից պրծում չկա, համ էլ դատարկ են, խոսել չի լինում, մտքերում էլ նույն բանն է:»
«Միգուցե հանդիպե՞նք, խոսե՞նք»:
«Չգիտեմ, ախր չենք ճանաչում…»:
«Կծանոթանանք, մի շաբաթ գրում ենք իրար, բավական չէ՞: Հրավիրում եմ սուրճի…հավատացնում եմ, որ անկեղծ ու ազնիվ եմ»:
«Լա´վ, բայց միայն մեկ ժամով կարող եմ»:
«Ժամը 19.00 հարմա՞ր է, Իսահակյանի արձանի մոտ: Եթե դուրդ չգամ, կգնաս, երբ ուզես: Հակառակ դեպքում` կգնանք Մոնումենտից գիշերային Երևանը դիտելու»:
«Լո՞ւրջ»:
«Այո´, մորաքույրս այդտեղ է ապրում: Հա´մ լավ սուրճ է պատրաստում, հա´մ էլ իր պատշգամբից տեսարանը գժվեցնող է: Չասացիր` հարմա՞ր է, թե՞ ոչ»:
«Եթե մորաքրոջ տուն է հրավիրում, ուրեմն լուրջ մարդ է, վախենալու բան չկա»,- մտածեց Մանեն:
«Հարմար է: Ես կապույտ շրջազգեստով կլինեմ` սպիտակ երիզներով»:
«Ես էլ` սև շալվար ու սպիտակ վերնաշապիկով: Կգտնենք իրար: Այսքան, որ ման ենք, եկել հիմա իրար բաց չենք թողնի»:
Մանեն անջատեց համակարգիչն ու վեր կացավ:
«Դեռ երեք ժամ կա: Կհասցեմ ցայվել, մազերս կֆենեմ»,- մտածեց ու մտավ իր սենյակը:
- Մանե´, հա´ց եմ դնում,- լսվեց խոհանոցից:
- Մա´մ, ցայվեմ, դուրս գամ, նո´ր:
- Տե՞ղ ես գնում:
Մոր թափանցիկ հայացքից միշտ խուսափում էր:
- Հա´, Նարինեի տուն: Ժամը յոթին հավաքվում ենք:
Մայրը մտավ ննջարան:
- Կապույտի տակից կապո´ւյտ լիֆ հագիր:
- Ես սպիտակն եմ սիրում: Մա´մ, տակից պետք է ամեն ինչ սպիտակ լինի:
«Ես բախտ չունեցա, գոնե դու լավ լինես: Աստվա´ծ քեզ պահապան: Լա´վ է դեռ, որ ինձ նման կրքոտ չէ, օղորմածիկ հորն է քաշել»,- մտածեց մայրը:
Մանեն դուրս եկավ սենյակից` հարդարված, գեղեցիկ: Կապույտ շրջազգեստը լավ էր նստած մարմնին: Կրծքերը` ձիգ, հայացքը` հպարտ, ինչպես մայրը` երիտասարդ ժամանակ:
- Ո՞ւշ ես գալու, Մա´ն ջան: Հեռախո´սդ չմոռանաս:
- Չգիտեմ, մա´մ ջան, դե, հավաքվում ենք, էլի´:
Մայրը դուռը փակեց Մանեի հետևից, բանալին դիտմամբ թողեց փականի մեջ:
«Հիմա նրա աշխատանքի ավարտի ժամն է»,- մտածեց ու վերցրեց իր բջջայինը:
Անհասանելի է, ինչո՞ւ:
Մի քանի անգամ զանգելուց հետո, երբ հասկացավ, որ անիմաստ է, մոտեցավ համակարգչին:
Մատների վարժ շարժումներով միացրեց Outlook-ը, հավաքեց Aktiv@mail.ru:
«Բարև´, Գև´, որտե՞ղ ես, չես պատասխանում հեռախոսով»:
Պատասխանը չուշացավ. «Աշխատանքի: Այսօր երկար եմ մնալու, հեռախոսիս ակկումուլյատորն է նստել»:
«Կարոտել եմ, քեզ եմ ուզում: Գնա՞նք մորաքրոջդ տուն`Մոնումենտ: Ե´ս չէ, մարմինս է քեզ կանչում»:
«Այսօր` չէ, թոռանս խոսք եմ տվել այգի տանեմ: Համ էլ, կարծեմ`մորաքույրս վերադարձել է գյուղից»:
«Ուղղակի կզբոսնենք»:
«Չէ´, հաստատ չի ստացվի: Լա´վ, Նո´ն ջան, ուշանում եմ»:
«Ինչ-որ բա՞ն է եղել: Արդեն մեկ շաբաթ է` չենք տեսնվել»:
Պատասխան չեկավ:
Փակեց Outlook-ը:
Կանչող մարմինը կատաղել էր, բարձրացել նստել ուսերին ու իր երկար, կատաղի մատներով ճանկռում էր ուղեղը, կուրծքը, փորը, փորատակը…:
Միացրեց «Ծանոթություններ» կայքն ու մկնիկի շարժանիվով անիմաստ սկսեց պտտվել հիմար մականունների ու հիմար նկարների վրայով:
«Անիմաստ է»,- մտածեց ու ծալեց էջը:
Հետո որոշեց հանգստանալու համար գրել նրան, ուղղակի գրել:
Բացեց մի Word ու ստեղնաշարին սովոր վարժ մատներով սկսեց գրել…
Էկրանի տակ թարթող հաղորդագրություն էր: Բացեց.
«Բարև, ծանոթանա՞նք, ես Աշոտն եմ»:
- Հա´, Նարինեի տուն: Ժամը յոթին հավաքվում ենք:
Մայրը մտավ ննջարան:
- Կապույտի տակից կապո´ւյտ լիֆ հագիր:
- Ես սպիտակն եմ սիրում: Մա´մ, տակից պետք է ամեն ինչ սպիտակ լինի:
«Ես բախտ չունեցա, գոնե դու լավ լինես: Աստվա´ծ քեզ պահապան: Լա´վ է դեռ, որ ինձ նման կրքոտ չէ, օղորմածիկ հորն է քաշել»,- մտածեց մայրը:
Մանեն դուրս եկավ սենյակից` հարդարված, գեղեցիկ: Կապույտ շրջազգեստը լավ էր նստած մարմնին: Կրծքերը` ձիգ, հայացքը` հպարտ, ինչպես մայրը` երիտասարդ ժամանակ:
- Ո՞ւշ ես գալու, Մա´ն ջան: Հեռախո´սդ չմոռանաս:
- Չգիտեմ, մա´մ ջան, դե, հավաքվում ենք, էլի´:
Մայրը դուռը փակեց Մանեի հետևից, բանալին դիտմամբ թողեց փականի մեջ:
«Հիմա նրա աշխատանքի ավարտի ժամն է»,- մտածեց ու վերցրեց իր բջջայինը:
Անհասանելի է, ինչո՞ւ:
Մի քանի անգամ զանգելուց հետո, երբ հասկացավ, որ անիմաստ է, մոտեցավ համակարգչին:
Մատների վարժ շարժումներով միացրեց Outlook-ը, հավաքեց Aktiv@mail.ru:
«Բարև´, Գև´, որտե՞ղ ես, չես պատասխանում հեռախոսով»:
Պատասխանը չուշացավ. «Աշխատանքի: Այսօր երկար եմ մնալու, հեռախոսիս ակկումուլյատորն է նստել»:
«Կարոտել եմ, քեզ եմ ուզում: Գնա՞նք մորաքրոջդ տուն`Մոնումենտ: Ե´ս չէ, մարմինս է քեզ կանչում»:
«Այսօր` չէ, թոռանս խոսք եմ տվել այգի տանեմ: Համ էլ, կարծեմ`մորաքույրս վերադարձել է գյուղից»:
«Ուղղակի կզբոսնենք»:
«Չէ´, հաստատ չի ստացվի: Լա´վ, Նո´ն ջան, ուշանում եմ»:
«Ինչ-որ բա՞ն է եղել: Արդեն մեկ շաբաթ է` չենք տեսնվել»:
Պատասխան չեկավ:
Փակեց Outlook-ը:
Կանչող մարմինը կատաղել էր, բարձրացել նստել ուսերին ու իր երկար, կատաղի մատներով ճանկռում էր ուղեղը, կուրծքը, փորը, փորատակը…:
Միացրեց «Ծանոթություններ» կայքն ու մկնիկի շարժանիվով անիմաստ սկսեց պտտվել հիմար մականունների ու հիմար նկարների վրայով:
«Անիմաստ է»,- մտածեց ու ծալեց էջը:
Հետո որոշեց հանգստանալու համար գրել նրան, ուղղակի գրել:
Բացեց մի Word ու ստեղնաշարին սովոր վարժ մատներով սկսեց գրել…
Էկրանի տակ թարթող հաղորդագրություն էր: Բացեց.
«Բարև, ծանոթանա՞նք, ես Աշոտն եմ»:
* * *
Մանեն բացեց դուռը, նայեց ժամացույցին:
«Քնա՞ծ կլինի, թե՞ սպասել է»:
- Մա՞մ:
«Երևի քնել է: Ավելի լավ, կասեմ շուտ եմ եկել»:
Մտավ սենյակ: Մայրը գլուխը դրած համակարգչի սեղանին` քնած էր:
Էկրանին մի բացված էջ էր, ինչ-որ տեքստ…
Աչքերին չէր հավատում:
Զգույշ նստեց մոր կողքը ու սկսեց կարդալ:
Մաս Երկրորդ
Նամակը
Գիրկս լաց է լինում ձագը կորցրած կատվի նման:
Թրջվել է հիշողությունների՞ց, թե՞ արցունքներից: Արդեն չեմ հիշում:
Շուրթերս ձգվում ու ցանկանում են խաչվել շուրթերիդ, բայց հանդիպում են սիրո հիշողությանը, համբուրվում նրա հետ երկա~ր-երկա~ր ու հավատում եմ, որ աշխարհի բոլոր նյարդերը հանգուցավորվում են իմ կրծքերում:
Մարմինս բղավում է բոլորին, թե` եկե~ք, եկե~ք, երկրաշարժ է, Մեծ ջրհեղեղն է իր սկիզբն առնում, երբ ծովափի ավազների մեջ եփած ձեռքերով վերցնում ես կրծքերս կամ դեմքդ թաղում աշխարհի հանգույցում:
Մի կողմ շպրտված տխրությունը թանձր հարսնաքողի նման իջնում է մարմնիս ու դանդաղ չորացնում իմ գիրկը խոնավ, շուրթերը իմ թաց:
Ոտքերով տրորում եմ ու բյուր կտորների վերածում կրքին դիմակայելու պատրանքը, ցրում անկողնովս մեկ, պատկառանքով ու հարգանքով, մերկ, բայց զուսպ պառկում վրան:
Նոյան ագռավի բոլոր սերունդները լցվում են իմ մեջ, լափում են մարմնիս բարեպաշտ զսպվածության վերջին մասնիկները:
Մարմինս այրվում, դաղվում է ներսից ու զգում, որ բարձրացել է հաճույքի ամենազոր բաժինն ստանալու խարույկի վրա:
Շուրջն անապատ է արևից կիզիչ:
Քրտինքի ծով է: Ու օրո~ր-օրո~ր, և լոկ ութ վայրկյան, նավդ կգնա դիվահար մի տեղ, կխարսխի` դանդաղ մորթելով օրորը:
Սատկած ձկան աչքի նման միակ աչքդ կխամրի, կդողա, կփափկի, կփակվի…
Մի՞թե չես լսում, նորից եմ կանչում:
Ես քեզ եմ կանչում վայրի կարապի տնքոց-կռինչով…Ա~րի, լացում է գիրկս կատվի պես` մարտյան օրերի բութ գիշերներով ձագին ման գալիս:
Դե լա´վ, նորից չես գալիս, բայց գոնե մնա´, մնա´ երկտակված մարմնիս ծալքերում, որ վայելեմ վերջը վայրկյանի:
Ծվարա´ծ մնա մարմնիս ծալքում, մնա´, որ պոռնիկ կեցվածքով կանգնեմ աչքերիդ առաջ, գլուխս թաղեմ մերկությանս մեջ, նայեմ քո ձկան կուրացած աչքին, բղավեմ վրադ.
- Ո՞ւր է ձագը իմ….
Թրջվել է հիշողությունների՞ց, թե՞ արցունքներից: Արդեն չեմ հիշում:
Շուրթերս ձգվում ու ցանկանում են խաչվել շուրթերիդ, բայց հանդիպում են սիրո հիշողությանը, համբուրվում նրա հետ երկա~ր-երկա~ր ու հավատում եմ, որ աշխարհի բոլոր նյարդերը հանգուցավորվում են իմ կրծքերում:
Մարմինս բղավում է բոլորին, թե` եկե~ք, եկե~ք, երկրաշարժ է, Մեծ ջրհեղեղն է իր սկիզբն առնում, երբ ծովափի ավազների մեջ եփած ձեռքերով վերցնում ես կրծքերս կամ դեմքդ թաղում աշխարհի հանգույցում:
Մի կողմ շպրտված տխրությունը թանձր հարսնաքողի նման իջնում է մարմնիս ու դանդաղ չորացնում իմ գիրկը խոնավ, շուրթերը իմ թաց:
Ոտքերով տրորում եմ ու բյուր կտորների վերածում կրքին դիմակայելու պատրանքը, ցրում անկողնովս մեկ, պատկառանքով ու հարգանքով, մերկ, բայց զուսպ պառկում վրան:
Նոյան ագռավի բոլոր սերունդները լցվում են իմ մեջ, լափում են մարմնիս բարեպաշտ զսպվածության վերջին մասնիկները:
Մարմինս այրվում, դաղվում է ներսից ու զգում, որ բարձրացել է հաճույքի ամենազոր բաժինն ստանալու խարույկի վրա:
Շուրջն անապատ է արևից կիզիչ:
Քրտինքի ծով է: Ու օրո~ր-օրո~ր, և լոկ ութ վայրկյան, նավդ կգնա դիվահար մի տեղ, կխարսխի` դանդաղ մորթելով օրորը:
Սատկած ձկան աչքի նման միակ աչքդ կխամրի, կդողա, կփափկի, կփակվի…
Մի՞թե չես լսում, նորից եմ կանչում:
Ես քեզ եմ կանչում վայրի կարապի տնքոց-կռինչով…Ա~րի, լացում է գիրկս կատվի պես` մարտյան օրերի բութ գիշերներով ձագին ման գալիս:
Դե լա´վ, նորից չես գալիս, բայց գոնե մնա´, մնա´ երկտակված մարմնիս ծալքերում, որ վայելեմ վերջը վայրկյանի:
Ծվարա´ծ մնա մարմնիս ծալքում, մնա´, որ պոռնիկ կեցվածքով կանգնեմ աչքերիդ առաջ, գլուխս թաղեմ մերկությանս մեջ, նայեմ քո ձկան կուրացած աչքին, բղավեմ վրադ.
- Ո՞ւր է ձագը իմ….
Հետո լաց լինեմ, ու արցունքներս թափելով կրծքիդ` շշնջամ սիրով.
- Սերը ոչ միայն հոգով է լինում, այլև` մարմնով:
Հեռացի´ր հիմա: Կրծքերս տաք ափերով բռնած`տա´ր, թո´ղ ջերմացնի երկնքից սանձած ճնճղուկի ձագերին: Ու սիրի´ր այնպես, ինչպես սիրեցիր մի պոռնիկ այրու:
Ու սիրիր այնպե´ս, որ նորից սուտն ականջ պայթեցնի, լեզու չորացնի:
Որ չկարողանաս մեկ էլ բարբաջել պապանձված լեզվով.
- Սերը ոչ միայն հոգով է լինում,այլև` մարմնով:
Մաս Երրորդ
- Սերը ոչ միայն հոգով է լինում, այլև` մարմնով:
Հեռացի´ր հիմա: Կրծքերս տաք ափերով բռնած`տա´ր, թո´ղ ջերմացնի երկնքից սանձած ճնճղուկի ձագերին: Ու սիրի´ր այնպես, ինչպես սիրեցիր մի պոռնիկ այրու:
Ու սիրիր այնպե´ս, որ նորից սուտն ականջ պայթեցնի, լեզու չորացնի:
Որ չկարողանաս մեկ էլ բարբաջել պապանձված լեզվով.
- Սերը ոչ միայն հոգով է լինում,այլև` մարմնով:
Մաս Երրորդ
Լուսաբաց
Գրկախառնված` լալիս էին երկու կին:
Մեկը լալիս էր անկարողությունից, որ չպահպանեց ձագին կամ չցանկացավ պահպանել ու կենգուրուի նման փորապարկից դուրս շպրտեց, երբ վայրի գազանն էր փորձում հոշոտել իր մարմինը: Ու ինքը դեմ չէր:
Մյուսը լալիս էր` հիշելով իր կուսությանը հրաժեշտ տալու վայրկյանին ականջին հնչած ադամախոսքերը.
- Սերը ոչ միայն հոգով է լինում, այլև` մարմնով:
Մանեն նայեց մոր աչքերին, որոնք թաքցրել էին միտքը:
«Ես նման եմ մորս` կրքոտ ու արևահամ»:
Մանեն կռացավ անջատելու համակարգիչը: Արցունքների մի քանի կաթիլներ ընկան ստեղնաշարին, որով գրվել էին նամակի վերջին տողերը.
«Սերը ոչ միայն հոգով է լինում, այլև` մարմնով»:
Մեկը լալիս էր անկարողությունից, որ չպահպանեց ձագին կամ չցանկացավ պահպանել ու կենգուրուի նման փորապարկից դուրս շպրտեց, երբ վայրի գազանն էր փորձում հոշոտել իր մարմինը: Ու ինքը դեմ չէր:
Մյուսը լալիս էր` հիշելով իր կուսությանը հրաժեշտ տալու վայրկյանին ականջին հնչած ադամախոսքերը.
- Սերը ոչ միայն հոգով է լինում, այլև` մարմնով:
Մանեն նայեց մոր աչքերին, որոնք թաքցրել էին միտքը:
«Ես նման եմ մորս` կրքոտ ու արևահամ»:
Մանեն կռացավ անջատելու համակարգիչը: Արցունքների մի քանի կաթիլներ ընկան ստեղնաշարին, որով գրվել էին նամակի վերջին տողերը.
«Սերը ոչ միայն հոգով է լինում, այլև` մարմնով»:
Ս.Ումառ
