ԵՐԹՈՒՂԱՅԻՆ ՄԱՆՐԱՊԱՏՈՒՄՆԵՐ (1)

Վերջապես հեռվից երևաց սպասված երթուղային տաքսին, քրքրված ու տանջված մի մեքենա սիմվոլիկ 13 համարով:

Մինչ կմոտենայի մեքենային, մոտեցավ մի երիտասարդ կին մի հինգ-վեց տարեկան տղայի ձեռքը բռնած:

Տղան ձեռքը բաց թողեց ու մինչ բարձրանալը գրպանից հանեց ինչ-որ կոպեկներ դրամներ:

- Մա՛մ, ե՛ս կվճարեմ:

- Ի՞նչու ես հետդ վերցրել, չէ ո՞ր զգուշացրեցի:

Տղան չպատասխանեց ու բարձրացավ մեքենա:

Կինը մեջքով էր, լավ չէր երևում դեմքը, կիսադեմ էր, բայց պարզ երևաց անանուն մատը, որն առանց մատանի էր:

Միգուցե՞ մոռացել էր մատը դնել,

Միգուցե՞ վաղուց վաճառել էր,

Միգուցե՞ ուղղակի շպրտել էր մի կողմ կամ

իրեն նվիրողի երեսին…

Աչքերը չէին երևում, բայց զգացումն այնպիսին էր, որ տղային դաստիարակում է մենակ- առանց տղամարդ:

Մտքովս անցավ, որ տղան ինչքան էլ նման լինի մորը, ամեն դեպքում ունենալու է հոր դիմագծերից և մայրը միշտ մեծ սիրով է նայելու նրան գուցև հիշելով իր երբեմնի սիրած էակին, որը նրան պարգևել է հրաշք մանուկ և որին ամեն վայրկյան, ամեն րոպե, ամեն ժամ նայելիս չի կշտանալու մայրական հայացքը:

Կանցենեն տարիներ, մանուկը կմեծանա, ի հայտ կգան հայրական սովորություններ այս կամ այն հագուստը հագնելու առավելություններ, սափրվելու սովորություններ, կոշիկները հանելու-հագնելու և այլն:

Կգա ժամանակ ու տղան տուն կբերի իր սիրած էակին, որը շատ ընդհանուր դիմագծեր կունենա մոր հետ և դա միայն մայրը կտեսնի իր ներքին աչալուրջ հայացքով…կգրկի երկուսին, կթրջի աչքերն  ու մտքում կշշնջա.

- Լինեք երջանիկ:

Գիշերվա բանալին

Մեղավո՜ր  չեմ,

Որ գիշերն ինձ նվիրեց մի բանալի,

Որ բացեցի՜ մութով փակված

Գաղտնիքները գիշերային աշխարհի:

Այս աշխարհում արև՜ չկա-

Զույգ աչքե՜ր են լուսավոր,

Աստղեր չկան՝ լո՜կ բառեր են-

Այն էլ միայն մեղավոր…

Չկատարված խոստումնե՜ր են,

Չո՜ր ու ցամաք կարոտներ,

Չե՛ն երևում ո՛չ ժպիտներ,

Ո՛չ էլ թափվող արցունքներ…

Սևազգեստ են ծա՜ռ ու ծաղիկ,

Մարդիկ՝ մթոտ դեմքերով,

Ու …մի պոե՜տ-Լուսատիտիկ

Գիշերային հանգերով:

Այստեղ Ձա՜յնն է տեր Աստվածը՝

Արձագա՜նքը հեռո՜ւ, մո՜տ,

Եվ անլույս այս առեղծվա՜ծը,

Որ բանալի ինձ նվիրեց գիշերով…

Քո անո՜ւնը

« Էլ ո՞ւմ անունը կտա՜

Քո խենթ լեզուն աղոթելիս,

Քո աչքերը ո՞ւմ մոտ կգա՜ն

Աչքերի մեջ որոնելիս…»

Երազա՜նք է՝ ուրիշ ոչի՜նչ-

Խելացնո՜ր պատկերացում,

Պղտորվե՜լ են աչքերս ջինջ

Ու շփոթվել արցունքներում…

Զրուցո՜ւմ եմ ինքս ինձ հետ,

Հարցնո՜ւմ եմ – ի՛նքս էլ հարցիս պատասխանում,

…Իմ լեզո՜ւն էլ աղոթելիս

Քո անո՜ւնն է  միշտ կրկնում:

Մեզ փրկիչ պետք չի

Փրկիչնե՞ր, շա՜տ են եկե՜լ- գնացել

Մեր Հողը դարձրել զբոսավայր,

Խոստումնե՞ր, շա՜տ ենք լսե՜լ – զարմացել

Եվ հավատացել ենք լռելյայն…

*                                                      

Հայտնվել ենք մի խոսո՜ղ թակարդում՝

Սևի՜, Սպիտակի ճիրանների մեջ,

Եվ հոգինե՜րն են մեր անվերջ քրքրում

Փրկիչի դեմքով դերվիշներ:

*

Խաղադրո՜ւյք է դարձել Բախտը մեր

Կամ աճպարարի ա՜րկղ մոգական,

Արկղից թռչում են սև՜ աղավնիներ՝

Ծափահարում ենք ինչպես երեխա:

*

Ո՞ւր էինք գնում, ո՞ւր հայտնվեցինք՝

Աշխարհի բեռը ուսներիս բարձած,

Ինչի՞ց սկսեցինք, ի՞նչ կառուցեցինք,

Որ հիմա լքո՜ւմ ենք դառնացած:

*

Քարտեզ ունեի՜նք՝ աշխա՜րհը չուներ,

(Վարդանի հոգի՜, Կոմիտասի սի՜րտ)

Մի բո՜ւռ էլ չկանք,  ո՞վ կմտածեր,

Որ ներելու ենք «արքաներին» բիրտ:

*

Հո՜ղը հայրենի դարձա՛վ մի սենյակ-

Առա՜նց պատուհան ու տանի՛ք,

Վերևո՜ւմ էինք - ընկանք ներքնահարկ՝

Առնետաժողովին մնացինք գերի:

*

Միգուցե՞ ժա՜մն է բռունցքոտվելու՝

Առնետավազքի հոսքին հակառակ,

Միգուցե՞ ժա՜մն է մաքրազարդելու

Եվ Հո՜ղը մեր Սո՜ւրբ  և Տո՜ւնը մեր Տաք…

*

Փրկիչնե՞ր, շա՜տ են եկե՜լ- գնացել

Մեր հողը դարձրել զբոսավա՜յր,

Բա՛վ է, մե՜նք ենք փրկիչներ դարձել,

Մե՜նք էլ կփրկենք Հո՜ղը մեր նախնյաց:

Սի՜րտն Աստվածային

Սի՜րտն ընդամենը մի բռունցք արյո՜ւն է,

Բայց այնքա՜ն ծանր,

Բայց այնքա՜ն խորը,

Լայնածավա՜լ

Ու տարողունա՛կ,

Որ թվո՜ւմ է թե աշխարհը սեղմե՜լ

Ու տեղավորել են

Ուղի՛ղ կրծքիդ տակ…

Ու թպրտո՜ւմ է աշխարհը կրծքում,

Հաճախ ցավո՜ւմ է,

Ծակո՜ւմ,

Հառաչո՜ւմ,

Հաճախ ուզում է գլուխը առնե՜լ  ու

Քեզնից փախչե՜լ,

Ի՞նչ իմանաս ո՜ւր…

Ամեն մի անձրև իր արև՜ն ունի,

Ի՜ր ծիածանը՝ իրենից հետո,

Խեղճ Սիրտն ի՞նչ անի,

Որ մի աշխա՜րհ է

Լի՜ արցունքներով…

Այսքանով հանդե՜րձ

Սիրտն ուրախանալու պերճա՜նքը ունի,

Խելագար պարելու ցանկությո՜ւն,

Սիրտն ուրախությունից իր պայթե՜լն  ունի

Եվ պայթեցնելու հնարավորություն:

Եվ երգե՜լ գիտի- ուրա՜խ ու տխուր՝

Այրո՜ղ մի լավա՝ սրտամեղեդի՜,

Եվ ատել գիտի թշնամու նման,

Եվ սիրե՜լ  գիտի  անսահմա՜ն,

Իր գրիչն ունի՝ ձեռագիրը իր,

Արվե՛ստն իր ունի  դյութական:

Հսկա՜ է սիրտը՝ հսկայամարմի՛ն,

Ադամանդի պես կա՜րծր է,

Հողի պես փխրո՜ւն,

Ի՞նչ առեղծված է՝  մարդ չի՛ հասկանում՝

Եվ սպանե՜լ գիտի և

Ունակությո՜ւն հարություն տալու:                   

Կարո՛ղ է դարերո՜վ գաղտնիքներ պահել,

Կարող է պահի՜ տակ դառնալ «չաչանակ»

Մեկ խաչեղբա՜յր է՝  թև՜ տալ է կարող,

Մե՛կ էլ սգավո՜ր՝

Կարո՛ղ է կոտրե՜լ տենչեր բյուրավոր:

Քո մեջ աշխա՜րհը,

Դո՛ւ աշխարհի մե՜ջ,

Մի ամբողջությո՜ւն՝ արյան մի  բռունցք,

Նույնի՜սկ  ուրանի ատոմը ճեղքվեց…

…Սի՜րտն Աստվածային

Մնաց  հանելուկ: