Մի պոետ...

Աչքիդ մեջ կյանքի մի կտոր ընկավ-

Աչքդ արցունքից  բորբոքվեց,

Վախի՞ց, թե՞ ցավից տեղից վեր կացար-

Աշխարհն աչքերումդ

Մարեց:

Կույրի աչքերով լո՜ւյս էիր փնտրում -

Շոշափելով  մի պոետ գտար խելագար,

Հոգնա՜ծ էր պոետը, տե՜ղ էր որոնում -

Մտավ աչքիդ մեջ՝

Մահացավ…

Կյանքի մի կտոր՝ պոետի հոգին

Պտտվեց քո մեջ մոլորված,

Ինչպես անցավո՜ր, անհանգիստ քամի

Դուրս եկավ քեզնից,

Հեռացավ:

Ու մշուշ դարձա՜վ,

նոսրացա՛վ պոետը`

Քո ողն ու ծուծը ոռոգող սիրով,

Ու հիշողությո՜ւն դարձավ,

խո՛հ դարձավ պոետը,

Որ հյուլեի պես անցավ քո միջով …

Ս.Ումառ-Հարությունյան

Ցա՞վ, թե՞ ծակոց Ի՞նչ իմանամ...

Մեկն ասո՜ւմ էր.

- Թե ինձ սիրե՜ն ՝

Ես երկնքից աստղե՜ր, արև՜ կիջեցնեմ,

Մյուսը թե՝

- Լեռնե՜ր, սարե՜ր շուռ կտամ:

Չգիտեմ հավատա՞մ,  թե՞ չհավատամ,

Բայց ասում եմ վստահաբար

Թե ինձ ասեն.

- Չե՜մ հավատում, -

Ինքս իմ մեջ շուռ կգամ…

Դու լսո՞ւմ ես, հավատո՞ւմ ես,

Քեզ սիրո՜ւմ եմ,

Բա՛վ է այդքան գլխով անես,

Ա՜խ, ո՞ւր է թե

Մի օր ասե՛ս, պատասխանե՛ս.

- Չե՛մ հավատում, ինձ խաբո՜ւմ ես:

Գիտե՜մ, ծա՜նր է, շա՜տ է ծանր հավատալը,

Այնքա՜ն ծանր -  քիչ է մնում

Որ ես դիտմամբ ասեմ լրիվ հակառակը`

Ցանկանալով թեթևացնել

Նուրբ ու փխրուն ուսիդ բարձած

Հավատալու բեռի չափը:

Հե՛րն էլ անիծած

Թե դրանից հետո կանգնած կմնամ

Պարանոցս ծուռ

ու աչքերս ցած,

Որպես խեղկատակ դատավոր,

Որպես ապաշնորհ հուշարար,

Սիրտս արյունս կընդունի որպես մի բողոք

Ու չգիտե՜մ

Սիրտս ցա՞վ կզգա, թե՞ սո՜ւր մի ծակոց…

Ասեմ նաև, որ

հավատալը ինչքան որ ծա՜նր է

Չհավատալը նույնքան դաժան է՝

Ասես երակներովդ հոսող արյան մեջ

փո՛ւշ է հայտնվում -

Հոսում արյանդ հետ ու չար կատակի պես

Սիրտդ է խրվում…

Ու ինչպես էլ շուռումուռ գաս,

փորձես կանգնե՜լ

փորձես նստե՜լ

փորձես պառկե՜լ դիրքով հարմար,

ազատվելու

(դեռ չգիտեմ ի՞նչպես ասել)

Ցավի՛ց,

Ծակոցի՛ց թե՞

Կասկածի լի՜րբ, շիկացած մախաթից…

Չէ՜, 

Ոչ մի բան դուրս չի գա դրանից…

Կավելանա ևս մեկ հարց՝

Անպատասխա՜ն,

Թունալի՜ց.

« Կասկածի մեկ ծակո՞ցն է վատ,

Թե՞ ցավերը կասկածի մեկ ծակոցից…»

Դու լսո՞ւմ ես, հավատո՞ւմ ես,

Քեզ սիրո՜ւմ եմ,

Բա՛վ է այդքան երկար լռես,

Ա՜խ, ո՞ւր է թե

Մի օր ասե՜ս, պատասխանե՜ս.

- Չե՛մ հավատում,

խաբո՛ւմ ես ինձ տակավին…

… Ու ես ինքս իմ մեջ շո՜ւռ գամ -

Ուղիղ նայեմ այս շուռ եկած աշխարհին:

Ս.Ումառ-Հարությունյան

Երազ (Հ.Մ.-ին)

Մի՛ շփոթվիր,

Կինը երբեք չի՛ շփոթվում,

Ոչ էլ դեմքիդ կարմիր հագիր,

Հետո ի՞նչ, որ գույնը կարմիր

Շատ է սազում շրթունքներիդ ու այտերիդ:

Քո բազմաթիվ հնարքներից մեկը փորձիր,

Ա՜յն մեկը,

 որ տղամարդուն  հունից հանում

Ու տանում է իր կարճ զգեստի

մութ ծալքերում ոչնչացնում…

( Կինը ունի այդ հնարքը՝

Ոտքը ոտքի վրա գցել -

Տղամարդուն շփոթեցնել )

Իսկ դու փոքրիկ աղջկա պես

Ամեն անգամ շփոթվում ես,

Շփոթվո՜ւմ ես – շփոթեցնո՜ւմ

Ու ծածկելու աչքիդ թացի բուն պատճառը

Մեկնում ես ինձ թաշկինակդ.

- Հանի՜ր խնդրեմ, ձախ աչքիս մե՛ջ

Քամին կարծես փոշի գցեց:

Ձևացնո՜ւմ ես,

Ձևացնում եմ, թե չգիտեմ հնարքը այդ

Մոտենում եմ ու համբուրում աչքերդ տաք…

             

… Մտածում եմ,

Քամին այդ ո՞ւմ շունը դառավ, սենյակ մտավ,

Երբ սենյակում փոթորի՛կ կար…

Հրաբո՜ւխ կար

Ու եռ եկող լավան իր մեջ

պետք է ժայթքե՛ր,

պետք է այրե՜ր

պետք է այրվե՜ր, հանգստանա՜ր՝

Ինչպես հիմա քո գլուխն է

Հանգստանում ձեռքիս վրա:

Ու թանչում*  է մի լռություն, որ նման չէ լռությանը

( Տեսնես ե՞րբ է կինը լռել

Ու զարմացրել բնությանը)

Ու թվում է, որ հանգել է մի հրաբուխ,

Ու թվո՜ւմ է էլ չի ժայթքի,

( Զարմանում է բնությունը՝

առանց հասնել նուռը ճաքի՞ )

Կպցնում եմ մի գլանակ,

Ծուխը մթում դանդա՜ղ,

հոգնա՜ծ,

Բարձրանո՜ւմ է,

Տարածվո՜ւմ է սենյակով մեկ…

ու քո ձայնն է լսվում հանկարծ.

- Ո՞ւր ես, արի՜, ծո՜ւխդ լցվեց աչքերիս մեջ…

Ս.Ումառ-Հարությունյան

Տխրամած աշուն (Հ.Մ –ին)

Է՜հ, ի՞նչ իմանայի, որ աշնան գույները

Քանի գնո՜ւմ,  դաժանանո՜ւմ են,

Որ ցավ են դառնում՝

Հեղուկի տեսքով կարմիր ու դեղին բաժակների մեջ

Լո՜ւռ տեղավորվում:

Ի՞նչ իմանայի,

Որ երբ դատարկում ես բաժակը ցավից՝

Ինքդ դատարկվում ես

Ու

Հեռվի՜ց, շա՜տ հեռվից

Քեզ ունենալը

Ա՛յլ  ցա՜վ է տալիս

և ուրիշ  ոչինչ…

*

Ամառվա այրող շո՜ւնչն եմ կորցրել,

Այրվել են օրերս հին կոճղի նման

Ո՞ւմ են տաքացրել

Կամ թե ո՞ւմ  այրել -

Հիմա դարձել են մոխի՛ր՝

Անպե՜տք, անօգուտ մի բան:

*

Ինձ հասկանում են միայն շուրթե՜րս

Ու աշնան դեղին տերևին նայող

աչքերս անպատկառ,

(Որ մի ժամանակ քեզ էին տնտղում

Միայն ու միայն)

Թե ո՞ւմ են գերել,

Ումո՞վ զմայլվել՝-

Հիմա դատա՜րկ են՝

Անպե՜տք, անօգուտ տակառի նման:

*

Կատաղած գարունը

Ցնդած ամռան հետ,

Որ մի ժամանակ սիրտս էին պատռում,

Հիմա լքե՜լ են,

Թողե՜լ, հեռացել,

Թողնելով մի տխրամած Աշուն…

Մեկ էլ՝ ամենացավոտը - գրկումս

Քեզ ունենալու անիրականալի

Մի մեծ ցանկություն:

*

Դե տե՛ս, սիրելիս

Քեզ չունենալս քանի՞ անգամ է շատ իմ ունեցածից՝  

Լցված անպե՜տք ու դատարկ բաներով,

Հենց դրանից եմ ես հիվանդացել

Մի հիվանդությամբ՝

«Կարոտ» անունով…

*

Արի բաժանե՜նք,

Բաժանե՛նք արդար-

Իմ աչքերը քե՛զ,

Իսկ քո սի՛րտը ինձ…

Համարժեք են, սիրելիս, հավատա,

Երկու դատարկ բան -

Մի տխրամած աշո՜ւն,

Մի հեռավոր կա՜նչ…

Հեռվի՜ց, շա՜տ հեռվից

Քեզ ունենալը

Միայն մորմո՜ք է -

Տխրամած Աշնան դեղին ու կարմիր

Աչքերի նման…

Ս.Ումառ-Հարությունյան

Երևան    նոյեմբեր    2016

Պատուհաննե՜րը

Նայե՞լ եք արդյոք պատուհաններին,

Տեսե՞լ եք արդյոք պատուհաններից

Ձեզ նայող աչքեր՝

Փնտրումի, Հավատի ,

Սպասմա՜ն ու Հույսի…

Դա՜ռն են,

Դաժա՜ն են պատուհանները

Որբանոցների …

*

Դե ե՛կ բացատրիր անմեղ մանկանը,

Որ նաև ծիծա՜ղ կա  աշխարհում դաժան,

Որ նաև սե՜ր կա՝

Մայրակա՜ն,

Հայրակա՜ն,

Որ  իրեն գրկո՜ղ, գուրգուրող Ձեռք կա,

Որ Սի՜րտ կա բաբախող իր համար…

*

Լսե՞լ եք արդյոք որբանոցներում

Երազում խոսող երեխաներին՝

Լույսի լեզուն է,

Հույսի լեզուն է  նրանց բերանում,

Որ այդ կյանքի մեջ առանց գիտակցել

Մա՜հ է աղերսում…

*

- Մի՛ խփիր, ցավո՜ւմ է , մամայիս կասեմ:

- Տե՞ս, պապաս կգա՛ քիթդ կջարդի:

- Ես երբեք տիկնիկ չեմ էլ ունեցել:

- Տատի՜կ, պապի՜կ ջան, շա՜տ եմ կարոտել…

*

Կյանքը մահաշեղբ դանակի նման

Ասես կտրել է երակը բախտի,

Ու ցփնվել է արյունը մանկան

Որբանոցների պատուհաններին…

*

Ուր մա՛հ են կարծես անցնող օրերը…

Ուր մորթոտվում է հույսն հավատի հետ…

Ուր մանկան մաքո՜ւր, ջինջ աչուկները

Տխրո՜ւմ են, դառնում մո՜ւթ պատուհաններ…

*

Թե սա մա՛հը չէ,

Էլ ո՞րն է մահը՝

Հողին հանձնվող մարմի՞նը անշունչ,

Մա՛հն աչքե՛րում է  որբ մանուկների- 

…Սպասումից կաթացող արցունքում աղի,

…Փնտրումից հոգնած փակվող կոպերում,

…Որբանոցների պատուհաններին…

Ս.Ումառ-Հարությունյան

08.11.16 Երևան