пятница, 31 июля 2015 г.

Բարև ճանապա՜րհ, բարև՜


Ասո՜ւմ են
«Գնա՜, ճանապարհդ հա՜րթ լինի»
Եվ ո՞ւմ է հարկավոր նման ճանապարհը,
Երբ սիրտդ չի՛ թպրտալու կյանքի ճանապարհի
խորդուբորդ լինելուց,
Երբ անվերջանալի թվացող ճանապարհն իր հարթ լինելուց
Կփակի՜ աչքերդ,
որոնց առաջ անըդհատ միապաղաղ կտատանվի
Հորիզոնի ուղիղ գիծը…

Ճանապարհները պե՛տք է լինեն ոլորաններով,
Դա՛ր ու փոսերով՝
Լի անակընկալներով
ու հաճելի արկածներով…
ամեն մի ոլորանի ետևում պետք է գտնես
աչքերի նո՛ր արտահայտություն,
ձեռքերի նո՛ր շարժում,
ոտքերի ա՜յլ օրորում,
խոսքերի նո՜ր ջերմություն…

… ամեն մի դա՛ր ու փոսից հետո
սիրտդ պե՛տք է ելնի - դուրս գա բերանովդ
կամ
ընկնի՜ ու սոված կատվի ձագի նման մլավելով
ոտքերիդ փաթաթվի …

Ճանապարհը պետք է մարմինդ
մի նո՛ր ձևով,
մի նո՛ր ուժով կոտրատի՝
քեզ տալով մի նո՛ր մարմնական ցանկություն,
մի նո՜ր հոգեկան ցնցում…

Պետք է համոզվես,
որ ճանապարհը-ճանապարհ չէ առանց քեզ՝
տգե՛ղ է և անիրատես,
վստահ լինես, որ քո ճանապարհին
չես լքում ոչ մեկին…
ճանապարհը քո՛ սլացքն է,
քո՛ գնացքն է,
քո՛ կյանքը, որին
դու՝ ճանապարհիդ միակ ուղևորը
տալիս ես  քո վերջի՜ն մի պտղունց
քնքշանքը…

Հարթ ճանապարհը լինում է վերջի՜նը,
երբ քեզ հրաժեշտ տալու համար եկած ցանկացած մարդ
իր լուման է ներդնում, որ դու առանց ցնցումների անցնես ու
հասնես քո վերջի՜ն…վերջին կանգառին…
երևի հենց այստեղ է պետք ասել.
«Գնա՜, ճանապարհդ հա՜րթ լինի»


Ս.Ումառ-Հարությունյան

Հուզմունքի վազքը ...

* * *
Հուզմունքի վազքը հախուռն է լինում-
Քեզ տարածում է հեռո՜ւ, շա՜տ հեռու,
Ասես վայրի ձիերի մի երամակ է վազում
Ու հորիզոնի ծայրերը թեքում…

Չգիտես զարմանա՞ս թե՞ զայրանաս,
Երբ քո այգու ծառի միակ ճյուղը բերքատու,
Հարևանի այգու տարածքում կախված
Ծարավից իր դեմքն է ծռմռում

Չգիտես իրո՞ք լաց լինես,
Երբ քո այգում ընկած, կոտրված ճյուղն է
Աչքերիդ առաջ դադաղ մահանում…

Հուզմունքի վազքը հախուռն է լինում…

Ասես քայլում ես մի անծանոթ քաղաքի
անծանոթ փողոցով ու հանդիպում ես
թաղման թափորի՝
կանգնում ես ու ակամայից գլուխդ խոնարհում
հանուն հեռացող մարդու հարգանքի,
որին երբևե դու չես ճանաչել,
թե կարեկցանքից հարազատներին,
որոնք այդ պահին քայլում են գլուխները կախ՝
նայելով միայն իրենց ոտքերի տակ-
ասես հիշելու այն ճանապարհը, որով
պետք է որ անցնեն և իրենց համար…

Ու հորիզոնն է թեքվում աչքերիդ առաջ,
Տեղափոխվում են ճանապարհնե՜րը,
Խաչմերուկնե՜րը…
Ու հուզմունքը կարծես նոր թևեր առած
Քեզ տարածում է դեպի նոր հորիզոններ՝
Ուղիղ կամ թեքված…


Ս. Ումառ-Հարությունյան

воскресенье, 26 июля 2015 г.

Խնդրո՜ւմ եմ, ինձ դատեք,


Ինձ դատեք քանզի ես չգիտեմ հաշվել
Փորձեցի հաշվել կանանց քանակն աշխարհում
Ինչպես հաշվում եմ՝
Միշտ մեկն է ստացվում…

Եվ այդ մեկը -
վայրկյանը մեկ
Պտտվում է ծայրին  լեզվիս,
Մե՛կ քաղցրահամ ինչպես  գինի,
Մե՛կ դառնահամ ինչպես խինին,
Մե՛կ այրո՛ւմ է,
Մե՛կ սառեցնո՜ւմ…
Ո՞վ կպատկերացներ, որ դժոխքը
Այսքան մոտ է մարդուն…

Արևը միստի՜կ, անքո՜ւն,
Լուսավորում է սառը քրտինքս՝
Դարձնում արծաթագույն…
Ես հաշվել չգիտեմ և ինձ համար
Միշտ մի կի՛ն է արթուն…

«Մի դատեք, որ դատված չլինեք»
Բայց…
Խնդրո՜ւմ եմ, ինձ դատեք,
Որ հաշվել չգիտեմ….

Ս.Ումառ-Հարությունյան



Սատանայի ականջը խո՜ւլ



... Մի օր Աստծո Գործերը
Կառավարվող սենյակում
Տեսա թե ինչպես էր Նեռը
Իմ հույզերը  խմբագրում…

Բնական է, որ վեճ սկսվեց,
(Նեռը խախտել էր պատշաճը)
Սատանան իմ քիթը կծեց
Ես էլ նրա ականջը…
---------------------------------
Ինձ թվում էր թե ես ոչի՜նչ չգիտեմ,
Չե՛մ ընկալում այս աշխարհի գոյությունը անհեթեթ,
Եվ այդպես էլ չիմանալով վեճ եմ սկսել
Սատանայի  տոհմի հետ:

Ցա՜վ եմ տարել, բե՜ռ եմ տարել ամեն օր,
Չիմանալով վաղը ո՞վ
կամ ովքե՞ր են ինձ դատելու,
Քայլ եմ արել սիրո ծանր ոտքերով,
Որը վաղն ինձ ուժ ու եռանդ էր տալու…

Ո՞վ կլինի դատավորս,
Խի՞ղճս,
Հոգի՞ս,
Մարմի՞նս,
Թե՞ անապակ թղթին հանձնած
Հուշե՜րս կամ խոհե՜րս…

Ես չգիտեմ պատասխանը
Ո՛չ խելացի, ո՛չ էլ տխմա՜ր հարցերի,
Բայց վստահ եմ,  որ երբեք
Գլուխս չե՛մ խոնարհի…

Դա է պատճառն եղել արդյո՞ք
Թ՞ե պատճառի հետևանքն իմ եթերային երազի,
Այսօր երազում մի կին իր սեթևանքը
Թամբում էր աստծո ձիերին…

Խոսքե՜ր, խոստումնե՜ր իրանին փաթաթած,
Խոստումների ցոլանքներ էր ցանում աչքերիս,
Իր կանացիության մոլուցքը շրթին
Վայրի՜ ծիծաղում էր հեռվից…

Սատանայի քրոջ աղջիկն էր՝
Արգամուհին գեղեցիկ,
Չհասկացա փորձությո՞ւն էր
Երա՞զ էր,
Թե՞ մի պատկեր  արթմնի….

Ու  թվում էր թե ես ոչի՛նչ չգիտե՜մ…
Եվ այդպես էլ չիմանալով վեճ եմ սկսել
Սատանայի  տոհմի հետ:

Ս.Ումառ-Հարությունյան









понедельник, 20 июля 2015 г.

Խոսիր ինձ հետ

* * *
Խոսի'ր,
ասա՛ ինձ բառերն այն,
որ ալեկոծումներիդ պահին
հուշում է միտքդ

Տո՛ւր իմ արյանը
մեղմությունը խոսքի,
Գտի՛ր սրտիս թաքստոցը բոսոր,
ինձ հանդարտեցրո՜ւ,
Ինձ փախցրո՜ւ
ստվերից պարկեշտության,
Ինձ խաղաղեցրո՜ւ փոթորկումներից,
և խնդրիր իմ ձեռքը
բարեհաճ գիշերից:

Խոսի'ր,
Խոսի'ր քամու լեզվով,
զեփյուռների պես, շշունջների,
Ծառերի ըմբոստ համբերությամբ
ձգտիր գագաթը իմ երկինքների:

Ինձ հպվիր
անապատի ջերմությամբ-
տաք ավազների,
Ծովի փրփուրը կերած`
աղի ավազների ծարավի պես,
Ինձ հպվիր երազի պես՝
երբևէ չմեկնաբանված:
Խոսիր բարության լեզվով
Խոսի՜ր…

Ս.Ումառ-Հարությունյան

Քեզ…



Առավոտը՝ իմ երգ-երգոցը,
Հեռացավ
Քեզ հետ միասին,
Հարբած գիշերվա հոգոցը,
Թառեց իմ դատարկ ձեռքերին…

Լուսինն էլ նեղացավ ինձնից,
Միայնակ եմ -
դատարկ աշխարհում,
Արթնանում եմ հիմար հույսերից
Ոտքերով երեկոն տրորում…

Մանկական բարի հեքիաթ էր՝
Գիշերը քեզ հետ միասին,
Հիմա շուրթերիս սարդոստայն է
Ու …
դառը չորացած գինի:

Հիմա խելակորույս է ներկաս,
Երազներս՝ անգո՜ւյն, սի՜ն.
Մի՞գուցե նորից կգաս,
Խենթանանք միասին:

Գիտեմ, որ չե՜ս գա,
Չքացա՛ր
Ինչպես տեսլիքն է չքանում,
Ե՜ս էի,
Դո՜ւ էիր՝ մի Աշխարհ…
Անցյալը ներկա չի դառնում

… Ամեն մի տողս լցված է ցավով,
Մտքերս՝
Ոռնոցներ գայլի,
Լվացվում եմ արյունով…
Ծիծաղում եմ վայրի:

Ս.Ումառ-Հարությունյան


воскресенье, 19 июля 2015 г.

Մուսա սիրելի՜ս



Քո մանրի՜կ ու մի քիչ էլ օրորվող քայլերը
Արդյո՞ք կբերեն քեզ ինձ մոտ,
Կքերծի քո ոտքի նուրբ մատները
Շիրմարահետը դեպի  ինձ բերող…

Չե՛ս կարդա դու անո՜ւն, ազգանո՜ւն,
Ո՛չ էլ նկարս կժպտա աչքերիդ,
Մի քանի բառ և ընդամե՜նը
«Ա՛ստ… հանգչո՜ւմ է մի սիրտ»:

Կլինեն միայն համբույրիդ նման
Կարմիր ու կապույտ ծաղիկներ,
Ժպտացող շուրթերդ կշոյեն հիմա
Օտար ձեռքերից ընկած ստվերներ…

Ե՛ս քեզ ասել եմ, որ լաց չլինես,
Աչքերիդ ներկը կկաթա հողի՜ն,
Իմ հողաթմբին սևը հարգի չէ՝
Սպիտակն եմ սիրել խառնած կապույտին…

Ների՜ր ինձ Մուսա,  դե՜ ստացվեց այդպես…
Դո՛ւ էիր միշտ լքո՜ւմ
Հիմա լքե՜լ եմ ե՛ս…
Դա էակա՛ն չէ, էական է ա՜յն
Թե ինձնից հետո ո՞ւմ ձեռքը կընկնես…

Ո՞վ քեզ կսիրի ինձ նման վայրի…
Ո՞վ քեզ կգրկի ինձ նման դաժան…
Քո արցունքներից ո՞վ երգ կհյուսի,

Մեն մի համբույրից հարություն առած …
Մուսա՜…սիրելի՜ս:

Ս.Ումառ-Հարությունյան





суббота, 18 июля 2015 г.

Մարդկային կյանքի չափման միավորը


 Ագահությունը
Չափանիշ չո՛ւնի,
(Չունի միավոր չափման)
Ո՞վ է տեսել, որ լավը լինի շա՜տ
Կամ էլ բավարար:

Կի՛րքը չափվում է լիտրերով,
Սերը՝ բիթերով (ութ բիթը մեկ բայթ)

Համբերությունը չափվում է օրերով,
Հոգին էլ չափվում է սառած կամ
Դատարկ աչքերի ծավալով…

Վիրավորանքի չափման միավորը
Գրածդ ու հետո ջնջածդ բառերի քանակն է,
Անիմաստ անցկացրած օրն էլ՝
Արհամարանքն է:

Հպարտությունն ու ամոթը
Չափվում են աստիճաններով -
Հպարտության մեկ միավորը 80 աստիճան,
Ամոթինը 120 ու անպայման իրար
Հակադարձ համեմատական….

Ո՞րն է միավորը մարդկային կյանքի,
Ոչ ոք չգիտի,՜

Մի՞գուցե
Ագահությա՜ն, կրքի՜,
Համբերությա՜ն, հոգո՜ւ,
Վիրավորանքի՛ ու արհամարանքի՛,
Հպարտությա՛ն ու ամոթի…
Մի խիտ խառնուրդ է, որը
Կոչվում է
Տարի՜ ու
Հպարտանո՜ւմ ենք կամ էլ ամաչո՞ւմ, որ
Ապրեցինք հարյո՜ւր կամ
Հարյուր տա՜սը
Տարի…

Ո՜չ, ու նորից ո՛չ
Կյանքը չափվում է մե՛կ
և ընդամենը մե՛կ միավորով՝
Աչքերի տեսա՜ծ,
Սրտի ըզգացա՜ծ ու
Ի կատար ածված
Բարի գործերով…



Ս.Ումառ-Հարությունյան

Գարնան անձրև




Խայտառակ արևը
այս ո՞ւր է մտել
Եվ ջերմացնո՜ւմ է և խաղո՜ւմ,
Կեսօրն էլ ամոթից իր դեմքն է ծածկել,
Գարո՜ւն  է…
Անձրև է մաղում…

Քամին մերսում է սիրո հիշողությանը,
Իր անեղծ շուրթերով համբուրում,
Անամոթ երեկոն բարձրացրել է փեշերը՝
Գարո՜ւն է,
Անձրև է մաղում…

Գարունը լողանում է իր իսկ արցունքով,
Գարունը տրվում է տերևի՜ն,
Հողի՜ն
Գարունն աչքերով հագուստ է փնտրում
Ու
Անձրև մաղում…

Գիշերն իր ճպռոտ աչքերն է բացում
Լռության խայտառակ ձեռքերով,
Մանկամարդ մի կին է գարնան հետ խոսում
Աչքերում երկու հույզի մոմ.

- Ասում ես ո՞ւր էի,
Գնացել էի հույսի ետևից,
Հեռո՜ւ, շա՜տ հեռու…

Գարո՜ւն էր
Անձրև էր մաղում…

Ս.Ումառ-Հարությունյան


Թե՛ Աստծո ձեռը հարվածի քթի՜դ, բերանի՜դ

* * *
Անմտություն է նեղանալ Աշխարհից,
Ճիշտը նեղանալն է Աշխարհի եղբորից՝ Տիեզերքից
Կամ Արևից, Լուսնից, Աստղերից…
Միգուցե աշխա՞րհն էլ նեղացած լինի նրանցից
Ու քեղ ընդունի որպես դաշնակից…

* * *
Թե՛ Աստծո ձեռը հարվածի քթի՜դ, բերանի՜դ
Թե՛ Քո աչքերի բռունցքը սրտիս՝
Հարվածը՝ հարված է
Կըշռադատված,
Խորը մտածված…
Այլ ոչ թե դիպված -
Անտեր թափառո՜ղ, նշանակետեր որոնո՜ղ
Պատահական,
Թո՜ւյլ, անօգնակա՜ն
Անհասցե ապտակ…

Հետաքրքի՞ր է թե Տիեզերքում
Այդ ո՞վ բարկացավ իմ Աստղի վրա
Ո՞վ էր որ ծածկեց լույսը աչքերիս:

Աչքս արցունք էր, արցունք էլ մնաց,
Դա դեռ ք՞իչ էր ինձ…

Թե Աստծո ձեռը հարվածի քթիդ, բերանիդ՝
Դա տանելի է, սովոր եմ վաղուց:

Ա՞յտս է թ՞ե սիրտս է այրվում
Ինչ որ հարվածից…

Ս.Ումառ-Հարությունյան



Ո՞ւմ ես փնտրում Մարդ


- Ե՞րբ ենք մենք վերջին անգամ
Ժպտացել իրար,
- Երբ Գարունն իր շորերը հանե՜լ
Դարձել էր Ամառ…

- Ինչ-որ չեմ հիշում,
Վերջին հանդիպմանը մենք  համբուրվեցի՞նք
- Ո՜չ, չհամբուրվեցինք,
ուղղակի  ծաղիկներ չեղան,
ամեն ինչ անցավ անսովոր խաղաղ…

- Եվ ի՞նչ ես ուզում ասել սիրելիս,
Որ անփո՜րձ էինք, ջահե՞լ,
- Ո՜չ, դա նրանից էր, որ
Գարունն իր գուլպաներն էր հանել,
Դու խաղում էիր Գարնան մերկ ոտքերի հետ…

Հետո ասացիր, որ գնում ես ինչ-որ
Հույսի ետևից,
Որ սի՛րտդ է այրվում հեթանոս կրակով,
Ասացիր.  «Փորձիր առանց ինձ ապրել»
Ա՜խր Գարո՜ւն էր, սիրելի՜ս,
Իսկ ես շա՜տ ջահել…

- Քեզ լավ չե՛մ լսում կամ բա՛րձր խոսիր
Կամ քիչ մոտ արի՜
- Վաղուցվանի՞ց է:
- Կլինի մոտ տասը-տասնհինգ տարի,
Ի՞նչպես գտար ինձ
- Անընդհատ քայլում էի Կարոտի ետևից…

Գուցե համբուրվե՞նք մի վերջին անգամ,
- Հիմարություններ չանցնեն մտքովդ,
Նորից գնում ես հույսի ետևի՞ց,
- Ո՜չ, այս անգամ վերջին ճանապարհ…

… Մի մարդ էր օրորվում ձեռքերի վրա,
Ետևից թափոր էր ու մի ծեր Կարոտ
Զգեստները հանած մի հոգնա՜ծ Սպասում…

Ո՞ւմ էիր փնտրում Մարդ
Եվ ո՞ւր ես գնում…

Ս.Ումառ-Հարությունյան




Երեկոները

* * *
Երեկոներն էլ են լինում Հին,
Լինում Նոր…
- Ո՜չ ծիծաղելի չէ,- ասում է Հին երեկոն,
Իսկ նորը փորձեր  է անում դառնալ արհավիրք
(Ոչինչ ջահել է դեռ կսովորի)
Փորձեր է անում խառնել մտքե՜րդ,
Երազանքնե՜րդ,
Նույնի՛սկ երգերը…

- Շոշափի՜ր, շոշափի՜ր, կարուսե՜լ
Այս անխիղճ աշխարհի շառավիղը,
Մարդիկ բամբասող ու չար են ծնվել-
Դա է այս կյանքի արհավիրքը

Երեկոներն էլ են լինում Հին,
Լինում Նոր,
Հին երեկոն - իմաստուն
Նորը՝ մի քիչ տաքարյուն՝
Հետո նորն է դառնում հին
Հինը մնում անցյալում,
Ամեն դեպքում երեկոն
Միշտ մնում է իմաստուն…

- Շոշափի՜ր, շոշափի՜ր, կարուսե՜լ
Հույսս դատված է կործանման,
Նողկանքից սարսափի իմ օրերը
Մոլուցքից  վերածվեն բարության…

Եվ հին և նորաթուխ երեկոն
Ժամեր են ընդամենն ապրում,
Ժամերի այդ կարճ հատվածում
Որքան թախիծ և բերկրանք են բերում:

- Շոշափի՜ր, շոշափի՜ր, կարուսե՜լ
Պտտվող իմ սրտի ուղեծիրը
Ուզում եմ արագ մոռանալ,
Ետ եկեք իմ անցած տարիներ,
Չեմ ուզում այսքան շուտ հեռանալ:


Ս.Ումառ-Հարությունյան

Երեկո


Լուսաբա՜ց էի փնտրում…
Քե՛զ գտա այնտե՜ղ, որտեղ հայացքդ էր՝
Վայրի ժայռերը ծածկող երեկո,

Բնությունն էլ կարծես մի կողմ էր քաշվել՝
Դանդա՜ղ հեռացել գլխիկոր…

Երկնահույլից պոկված վարդի զույգ թերթիկ
Դաջվել էին անունս տվող շուրթերիդ,
Արցունքի մի համառ կաթիլ էր ընկել
Ու եռո՜ւմ էր ժայռի ծնկներին…

Լուսաբա՜ց էի փնտրում…
Քեզ գտա այնտե՜ղ, որտեղ մասնատվում են
Ճակատագրերը,
Որտեղ ընտելանալու փորձեր են անում 
Բախտի պարանով կապված ձեռքերը…

Կասկածի նման խիստ ու խանդոտ էր
Ժայռի վրա փռկված  երեկոն,
Երազանքներից փախած պատկեր էր-
Քո անվան կրկնվող տառերով…

Պոետները-խենթ մենակ չեն ապրում՝
Դժվար են տանում
Մենության բեռը…
Արձագանքում են  ժայռի ժայռ սրտում 
Պոետիս կրքոտ երգերը:

- Դո՛ւ,  իմ երեկո, գուցե և վերջի՜ն,
Դո՛ւ, քո ժայռ կրծքով պահող տողերս…
Ավելի ամո՜ւր սեղմիր ինձ կրծքիդ
Էլ չեն դիմանում աչքերս…



Ս.Ումառ-Հարությունյան

Օրը շողերով վերջին...

* * *
Օրը շողերով  վերջին, իր հմայքն էր երգում,
Օրվա ընկերը՝ քամին
Վերջին շունչն էր փչում…

Տավիղս, որ վաղուց էր լռել, օրվա ռիթմը ըզգաց,
Փորձ արեց երգ հորինել
Վերջին շողը գրկած:

Լա՛ց էր լինում սիրտս, օրվա հետ միասին,
Նվագու՜մ էր տավիղս
Ինչ-որ կնոջ մասին:

Մեկ աչքերն էր գովաբանում, մեկ՝ նազելի քայլվածքը
Մե՛կ թախիծն էր լարերում
Մեկ էլ սգի քղանցքը:

Փսփսում էր ականջիս  կամ աչքերիս մեջ շողում
Շրջմոլիկի նման սիրտս
Նրա անունն էր փնտրում:

… Գիտե՜մ, գիտե՜մ, քե՛զ էր երգում իմ տավիղը վշտակեզ,
Գիտեմ նաև- Արդար Աստվածն
Անթերի է ստեղծել քեզ:

Գիտե՜մ, հողի՛ց ես ծնվել, բայց քեզ հո՜ղմն է տանելու,
Ու անպայման տիեզերքը
Քո՛ ձեռքից է գժվելու:

Կորավ քունս ու հանգիստս մեղեդուց այդ երկնային,
Անուժ դարձա ես կարոտից
Ու դիմեցի Խայամին.

« Ձեռքս տարա քո մազերին սիրավետ,
Իմ արածը սիրուց դրդված չէր երբեք,
Խելառ սիրտս քո մազերի մեջ տեսա,
Եվ մատներով խաղացի իմ սրտի հետ: »

… Տավիղս վաղո՜ւց էր սսկվել՝ կտրվել էին լարերը
… Հեռու գյուղում ինչ-որ կին էր
Հանգի՜ստ  սանրում մազերը:

Ս.Ումառ-Հարությունյան




понедельник, 13 июля 2015 г.

Խորհրդավոր վարդագո՜ւյնը

Խորհրդավոր վարդագո՜ւյնը
Ծնվում է պարզ կապույտից՝
Կապույտ երկի՜նք,
Կապույտ աչքե՜ր,
Կապույտ «բարի երեկո»
Մի ձա՜յն կապույտ,
Մի կապույտ բո՜ւյր,
Կապույտ բերկրա՜նք,
Կապույտ կի՛րք…

Սակայն այսօր վարդագույնը՝
Նման սաթի ու խնկի,
Չի վերածվում կապույտի,

Այսօր չկա՜ս, քեզ չե՛մ տեսել,
Վարդագույնն է ծավալումով անսահման
Կո՛ւրծքս, ճակա՜տս ծեծել…

…Հաշվենք այսօր որ իմ Մուսան
Հիվանդացել,
Աշխատանքի չի եկել …

Ս.Ումառ-Հարությունյան

13.07.2015 Երևան

воскресенье, 12 июля 2015 г.

Քո բույրը

* * *
Իմ ձեռքի մեջ այս ծաղիկը
Քո աչքերի գո՜ւյնն ունի…

…Բայց բո՜ւյր չունի…

Քո բույրն ուրի՜շ է՝
Բո՛ւյր է արբունքի,
Արարողակա՛րգ մեկ
այլ զգացմունքի:

Իմ ձեռքի մեջ այս ծաղիկը
Քո աչքերի գո՜ւյնն ունի…

Դանդաղ խոնարհում է գլուխը
Ձեռքիս-
ձեռքս այրվում է նրա թերթերից…
Ձե՜ռքս  բույր չունի…

Աչքերս է բացում լուսնի մահիկը,
Անձրևը վարագուրում  դո՛ւռը հեքիաթի,
Ձեռքիցս ընկած անբույր ծաղիկը,
Ցրիվ է գալիս հատակին:

Ե
րազներս
Դառնում են գինի


Ս.Ումառ-Հարությունյան

суббота, 11 июля 2015 г.

Դու ոչ Լիլի՛թ ես և Ո՛չ էլ Եվա,

* * *
Դու ոչ Լիլի՛թ ես և
Ո՛չ էլ Եվա,
Ես քեզ տալիս եմ մեկ ուրիշ անուն և…

Անունդ տալիս շո՜ւնչս է կտրվում,
Արյունս է վազում, ո՞ւր,  ինքն էլ չգիտի,
Բանականությունս ցնորք է դառնում
Ու մնում կախված անդունդի եզրից…

Դու ոչ Լիլի՛թն ես և
Ո՛չ էլ Եվան,
Ո՛չ կրակից ես ո՛չ էլ ոսկորից
Դու ա՜յլ նյութից ես
Ա՜յլ տեղից ծնված՝
Խելագար Կրքի այլ մոլորակից…

Քեզ «Մերժում» ասե՞մ թե՞ «Անխոս բախում»
Աղմուկով լցված լռության մարմի՞ն,
Եվ պատերա՜զմ  ես և խաղաղությո՜ւն
Քո արթուն և նույնիսկ քնած պահերին:

Դու՝ ճերմակ կեսգիշե՜ր,
Ա՜լ այգաժամեր,
Մե՛կ բաց պատուհան,
մե՛կ փակված դռներ,
Քամու ձեռքերում կոտրատվող մարմի՜ն…
Իրոք նման չես ոչ նախամորը
Ոչ էլ Լիլիթին:

Ես էլ այն Ադամը չեմ հիմա՝
Ստերջ ուղեղով, խղճալի՜,
կծած խնձորը ձեռքին…
Պատմությունը մեռա՛ծ է,
Քե՛զ եմ գալիս ես կրկին
Ու խնձորի փոխարեն իմ ձեռքում է
Քո ծնունդի բանալին…
                                                                      
Ո՜չ,
Դու ո՛չ Լիլիթն  ես և
Ո՛չ էլ  Եվան
Այն հերոսուհին սրբազան գրքից,
Ես էլ այն Ադամը չեմ, վտարված դրախտից
Ու կարողանում եմ արդեն տարբերել
Ադամակողը -
Ադամոսկորից…

Ս.Ումառ-Հարությունյան


воскресенье, 5 июля 2015 г.

Քեզ համար...

Ես մի սիրտ ունեմ,
Չգիտեմ կաթոլի՞կ,  թե՞ ուղղափառ,
Բայց մի բան գիտեմ,
Որ սիրտս լցված է
Ու աշխատում է միայն քեզ համար…

Երբ ամեն առավոտ աշխարհն է բացվում-
Մի թզաչափ է աչքերիս առաջ,
Կարծես քո աչքն է աչքիս մեջ բացվում,
Կարծես ա՜րևն է ժայթքում կատաղած:

Մեկ փոթորի՛կ ես,
Մեկ դողացո՜ղ ծառ,
Մեկ հանդարտ ծո՛վ ես,
Մեկ գե՛տ կատաղի,
Մեկ թփին կառչած տերև ես համառ,
Մեկ լռությո՜ւն ես,
մեկ ճիչ՝ ցանկալի:

Սիրտս շողո՜ւմ է, բաբախո՛ւմ արագ
Գիտե՜մ, որ դու ես սրտիս մեջ պարում,
Խնդրո՜ւմ եմ ընտրիր մեղեդի մի դանդաղ
Սիրտս  շա՜տ է նուրբ,
Էլ չի դիմանում:

Անսե՜ռ,
Բազմանուն մի երևո՜ւյթ ես,
Մի թզաչափ՝ ինձ հասնող Աշխարհից,
Սե՜ր ես
Թախի՜ծ
Կի՜րք…
Գիտեմ, որ կյա՜նքն ես…
Ու խնդրում եմ քեզ մի քիչ հանդարտվիր…

Ս.Ումառ-Հարությունյան



Որտեղի՞ց եկար

* * *
Մի՞թե երկիրն է ծննդավայրդ,
չէ՞ որ երկնքից ես ընկել ցած,
այս մոլորակում չկա նման մարդ
միրա՜ժ ես, տեսի՜լք հորինված…

Հետաքրքիր է թե որտեղի՞ց եկար
և ի՞նչու էր կանգառդ սիրտս,
քեզ մի՞թե քամին բերեց բարկ
ու գցեց խելագար գիրկս:

Ընկեր կլինես թե անխոս ուղեկից,
ի՞նչու ես կույսի պես շփոթված  նայում
եվ մազափունջն էլ կախված աչքերիդ
ի՞նչու է այդքան երկա՜ր օրորվում…

Քեզ անծանոթ է սիրտս, սովորի՜ր
գուցե սրտումս դու հավերժ մնաս,
հիշողությունդ էլ քեզ մի օր կօգնի,
եթե դու հանկարծ նորից չքանաս:

Եթե հյուր ես ինձ կամ ժամանակին՝
մնա ինչքան որ սիրտդ ցանկանա
միայն թե թույլ տուր սիրտս քո սրտին                  
հանդարտ օրորի իր մանկան նման…                        

Ս.Ումառ-Հարությունյան


суббота, 4 июля 2015 г.

Նամակ Հովհաննես Թումանյանին



Ընկե՜ր Թումանյան,  բարի հաջողո՜ւմ
Էս ո՞ւր ես չկաս, էս ո՞ւր գնացիր:
Քո հերոսներով չես հետաքրքրվո՞ւմ,
Դու զարմացրել ես -
Հիմա զարմացիր…

Հիշո՞ւմ ես  ճանճեր սպանող Նազարին,
Դեռ մինչև հիմա նստած է գահին,
Ասում է
- Ուզեմ տասին կխփեմ, ուզեմ հարյուրին,
Ախպերն էլ ասում է
- Չէ արի կիսվենք, դու տասին խփի, իսկ ես հազարին…

Կողքերնն էլ  շարվել են գյուղական կարգով,
Անունը դրել Ազգային ժողով -
Հադին, Հյուդին,
Չատին, Մատին,
Շունն ու կատվի դիվանբաշին,
Չարի վերջն ու
Պոչատ աղվեսը…
Օ՜ֆ, զզվեցի արդեն
Փախավ հավեսս:

Օղորմի՜ հորդ ընկեր Թումանյան,
Էդ մի տառն ի՞նչ էր, Մի կտոր չոր հա՞ց,
Որ մեզ գցեցիր էս օրը հանկարծ:

Էդ ո՞նց արեցիր, ո՞նց կռահեցիր՝
ՂԱՐԱԲԱՂնիսը ՔԱՐԱԲԱՂնիս,
Ազգային ժողովը՝ Մկների ժողով,
Գիտե՞ս քանիսն են փրկվել էդ տառից,
Քանիսն են դարձել օլիգարխ-փողով՝
Ծառուկա՜նց Գագոն,
Աչքը փակ Լյո՜վը,
Գռզոյանց Խչո՜ն,
Շարմազանո՛վը…

ՀԾԿՀ-ի Նազարյան Ռո՜բը…
Վա՜յ, չհիշեցի՞ր սրան - Չախչախ թագավորը,
Մի երկու-երեք թիվ անգիր ա արել,
Էն էլ անպայման քո հեքիաթներից,
Բարեկենդան է խաղում գլխներիս:

Հա՜, չմոռանա՜մ
Նեմեցի Ռուբո՜ն, Կատուն ու շո՜ւնը,
Էլ ո՞րն ասեմ, էլ ո՞րը
Սա՞ էր խոստացած ապագա տունը:

Ո՞նց էի մոռացել Մի կաթիլ մեղրը,
(Դե ներող եղիր, մենք մեր դարդն ունենք
Համ Վիվա Սելը համ Արմենթելը:)

Մե՛կ էլ   չմոռանամ,
հիշեցման կարգո՛վ,
Հիշո՞ւմ ես Մկների ժողովի նիստում,
Աջից չորորդը մի մուկ էր կանգնում,
Մի անտե՜ս մուկ էր, քրջոտ շորերով ,
Ծիծաղից մեռի՛ր, ընկեր Թումանյան,
Հիմա գործի է գնում փողկապով:

Կռնատ աղջիկն էլ Լեքսուս է քշում:

Բա Թումանյան ջան
Երկիր ենք շինել է՜, երկի՜ր…
Թե որ մտքովդ հանկարծ անցկացնես
Ասենք պատահմամբ  ու մեզ այցելես
Էստեղ մեկը կա ու քեզ հարց կտա
- արա Թումանյան Հովհանես
եկել ես որ ի՞նչ անես…

Ընկե՜ր Թումանյան, քո լեզվին մեռնեմ,
Ամեն մի հերոս դարձել է պարոն,
Քանի՞ հատ ասա օրինակ բերեմ.
Չոբանյան Կարոն
Գյուղնախարարը,
Դուրեկան Մարոն
էն Աշոտյանը,
Անուշի Սարոն
Մարգարյան Տարոնը,
Օսիպյան Վալերը
Կացին ախպերը,
Լոռեցի Սաքոն Կիկոսն էլ հե՜տը,
Բա ոստիկանապե՞տը…

Էն անբախտ Զանին՝քույրը Գիքորի
Պատկեևացնո՞ւմ ես, Ավագ է կարգվել
Հայաստանից դուրս ուրիշ մկների:

Կուսակցական է հայրը Գիքորի,
Բարի Գալուստն է մեր նոր աշխարհի:
Բազազ Արտեմն էլ անունը փոխել
Սիթիի Սամո անունն է ընտրել:

Պուճուր ու մուճուր մի քանիսն էլ կան
Ո՞վ են, որտեղի՞ց
Ո՞նց աշխարհ էկան,
Գո՞ւցե դու կասես ընկեր Թումանյան:

Մի հերոս էլ կա՝ Կինը ծերուկի,
Թարգման հեքիաթից Ոսկե ձկնիկի,
Ո՞նց առաջ գնաց մկնամեջ մտավ,
Վա՜յ հորս  արև,  բան չհասկացա:

Թումանյան ախպեր,  ո՞նց էիր ասում,
Քեֆ անողին քեֆ չի պակսի՞լ,
Քո էն «Անխելք մարդու» անունը վկա:
Ապրում ենք ախպե՜ր,
Հենց այդպես էլ կա՛:
Ո՛չ հոսանքն ա մերը,
Ո՛չ ջուրը,
Ո՛չ գազը –
Գնանք  ազգովի լցվենք Արաքսը:

Ընկեր Թումանյան, մի բան հարցնեմ,
Պատասխանելուց առաջ մի լավ միտք արա,
Ի՞նչ ենք անելու էս պայմաններում,
երբ որ կատուն գա մեզ վրա,
Ասա ախպեր ջան, ում հանենք մեյդան
Տաշիր Սամոյի՞ն թե՞
Ռոբին Քոչարյան…

Ռուսաստաններում Մի հերոս էլ կա՝
Կարծեմ անունը Արա է նրա,
Էն օրը խոսում էր հեռուստացույցով
Մաքո՜ւր անաղա՜րտ ռուսերեն լեզվով
(Ոնց որ երգչուհի Շահգելդյան Սոնան)
Լսեցի մի հինգ, թե մի վեց անգամ,
Բան չհասկացա ընկեր Թումանյան:
Ասում եմ «զապիսը»  ուղարկեմ ես քեզ,
Դու խելոք մարդ ես, լավ կթարգմանես,
Կասես թե ի՞նչ էր ուզում էդ մարդը -
(Իբր թե քի՞չ էր մեր ազգի դարդը…)

Դե՛ խտրականություն չեմ ուզում դնեմ,
Մի երկու խոսք էլ իմ մասին ասեմ,
Ես էլի նույնն եմ՝ ճառ ասող մուկը,
Բառ-մառ եմ գրում
Գցում Ֆեյսբուքը:

Բա՜, Թումանյան ջան, էսպիսի բանե՜ր…

« Լինում է թե չէ, ո՞վ գիտի հաստատ.
Եվ ի՞նչն է հաստատ աշխարհքի վրա…
Աշխարհքում հաստատ մի բան կա մենակ,
Այն է, որ հաստատ ոչ մի բան չկա»:


Ս.Ումառ-Հարությունյան

пятница, 3 июля 2015 г.

Սերը անտո՜ւն

* * *
Բա՛ց արա, դո՛ւռդ են թակում,
Եվ ի՞նչու ես այդքան չա՜ր,
… Ինչ-որ մեկը լա՜ց  է լինում
Վաղուց փակված դռան տակ:

Գուցե՜ նա էլ քեզ նման
Նեղացել է աշխարհից,
Տե՜ղ է փնտրում գիշերվա
Մագիլների սարսափից:

Այո՜, այո՜, լեզու չունի՜,
Ո՛չ տոհմ ունի,  ո՛չ էլ ցեղ,
Մե՛կ պատիժ է, մեկ էլ պարգև,
Մե՛կ անդունդ է, մեկ վերե՜լք:

Լաց է լինում, գլուխ կոտրում-
Պատահական սխալի պես,
Բա՛ց արա, դո՜ւռդ է թակում,
Ի՞նչքան պետք է համաբերես:

Աչքերի մեջ ստվեր հույսի՜,              
Նամա՜կ դատարկ  հասցեով,
Արտասվում  է մեկուսի
Դուռդ թրջում արցունքով:

Այդպիսին է միշտ էլ եղել-
Սերը անտո՜ւն, խո՜ւլ ու կո՛ւյր…
Այսօր քեզ մոտ է եկել,
Վա՛ղն էլ ինձ մոտ կգա հյուր…

Բա՛ց արա, դո՛ւռդ են թակում,
… Ինչ-որ մեկն է լա՜ց  լինում:

Ս.Ումառ-Հարությունյան