Մաս առաջին
Ապրե՜լ…
- Քեզ
հարկավո՛ր է ժպտալ, հարկավո՛ր է, որ դեմքդ մի քիչ պայծառ լինի, հասկանո՞ւմ ես ինձ:
- Մա՛մ,
լա՜վ էլի, ի՞նչ ես ուզում:
Մայրը զգաց
աղջկա հետաքքրքրասիրությունն իր հայելու առաջ պտտվող մարմնի կազմվածքի նկատմամբ:
Ձեռքերով
շփեց կոնքերը, կուրծքը, ուղղեց սանրվածքը:
- Տեսնո՞ւմ
ես ինչպես եմ պահպանվել, սովորի՛ր, հասուն աղջիկ ես, իսկ հագնվում ես սարերում ման
եկող երկրաբանի նման, ի՞նչ է փող չունենք, թե՞…
Աղջիկը վեր
կացավ, հավաքեց սեղանին մնացած սուրճի երկու բաժակը, շրթներկով ներկված ծխախոտի
մնացուկներով լի մոխրամանն ու մինչ խոհանոց գնալը ցածր ասաց:
- Ավելի լավ
է քիչ ծխես, խեղդեցի՜ր:
Խոհանոցից
լսեց մոր զրնգուն, կյանքից գոհ ձայնը:
- Իսկ քեզ
դուր եկա՞վ իմ նոր ընկերը, իրավաբանականի ուսանող է:
Պատասխան
չստանալով մայրն մատների արանքում վառած հերթական ծխախոտը բարձր բռնած ինքը գնաց
խոհանոց,
- Մա՛մ, նա
իմ տարիքին է, քեզ չի սազում, հարևաններն ի՞նչ կասեն:
- Թքա՛ծ,
գիտես ի՞նչ խորամանկն է, երեկ հասկացրեց, որ իրեն դուր են գալիս «Wolkswagen passat» մեքենաները, կառնե՜մ, ձեռքս քարի տակ չէ, այսօր
էլ ռեստորան ենք գնում:
- Մա՞մ, դու
ինձ խոսք էիր տվել…
- Բավակա՞ն
չէ փողերը ծախսես այդ բոմժերի, հաշմանդամների, որբանոցների, եկեղեցական այդ
ձրիակերների վրա, ամուսնուս փողերը դրանց համար չեն, վայելի՛ր կյանքը, լսի՛ր մորդ,
չե՛ս փոշմանի:
- Մա՛մ, ո՞ր
ամուսնուդ:
- Բոլորի,
հետո ի՞նչ որ հինգն են եղել, դա դեռ ոչինչ չի նշանակում:
Մայրը
դերասանուհու շարժումով ոտքը դրեց խոհանոցի փոքրիկ աթոռին ու հաղթանակած հայացքով
նայեց դստերը:
- Լա՜վ,
կտա՜մ, բայց ճիշտ չես ապրում: Դու երբևէ ծիծաղած կա՞ս:
- Չե՛մ
հիշում:
- Ի՞սկ լաց
եղել ես, ես ինչ որ չեմ հիշում:
- Լա՞ց, այո
մի անգամ, երբ տասներկու տարեկան էի, թաքուն լաց եմ եղել, զուգարանում:
- Ինչո՞ւ,
չի կարող պատահի, որ ես քեզ նեղացրած լինեմ, դա բացառվո՛ւմ է:
- Դու
ժամանակ չես ունեցել նեղացնելու, - կծու թե միամիտ ասված խոսքերը երևի տեղ չհասան:
- Ի՞սկ ով:
- Ամուսինդ,
բռնաբարել էր ինձ:
- Ի՞նչ, ո՞ր
մեկը, ստո՛ւմ ես, ասա՛, որ ստում ես:
Աղջիկը
կռացավ գետնից վերցրեց մոր մատներից ընկած դեռ ծխող սիգարետը, օգնեց մորը նստելու
աթոռին ու երկար նայեց աչքերի մեջ:
Ի՞նչ տեսավ,
ի՞նչ զգաց, չհասկացավ ու գրկելով մորն ասաց:
-Ստո՛ւմ եմ,
մամ ջան, ստո՜ւմ եմ, հանգստացի՛ր, աչքիդ ներկը ծորացել է այտիդ…
Մաս երկրորդ
Ապրե՜լ,
միայն ապրել…
«Հաղթանակի
կամուրջ»… հասկանալի է անվան ծագումը, (միգուցե կյանքին հաղթած մահվան պատվին են
այդպես անվանել), իսկ այ «Կիևյան
կամուրջ»-ի անունը անհասկանալի է, երևի պետք է լիներ «Հրաժեշտի կամուրջ»…իր
կառուցման օրից քանի մարդ է հրաժեշտ տվել կյանքին…
Կամուրջի
վրա երկուսով են:
Երկու տխուր
հայացք, երկու մենակություն, դեպի ներքև նայող երկու զույգ աչքեր…
- Բա՜րձր է,
գեղեցի՜կ,- ասաց աղջիկը: Վերևից էլ կարծես գետի հունը մի հարբած մարդ է գծել,
համաձա՞յն ես:
- Չգիտե՜մ,
- ասաց տղան:
- Այդ ո՞ւր
ես նայում, ներքև նայիր, իրոք գեղեցի՜կ է:
- Մեքենային
ձեռք չտան հանկարծ, կամուրջի սկզբում կանգնեցրինք, հարմար տեղ չէ:
- Մեքենա՞,
մի՞թե դա մեքենա է, իր դարն ապրած, ինչո՞ւ ես անհանգստանում:
- Դե իմ
ունեցածն էլ դա է, տեսել եմ մայրիկիդ մեքենան, լա՜վն է:
Տղան նայեց
ժամացույցին:
- Ինչ որ
տեղ ես շտապո՞ւմ: Այսօր մի տեսակ տխուր ես, բա՞ն է պատահել:
Տղան
բացասական շարժեց գլուխը:
- Շտապո՞ւմ
ես:
Նորից գլխով
ասաց ոչ:
- Ես գիտեմ
ինչպես բարձրացնեմ տրամադրությունդ, կսպասե՞ս մի քիչ, շատ քիչ համբերիր ու…
Աղջիկը
վազեց դեպի կամուրջի հակառակ կողմում վաճառվող պաղպաղակի կրպակի կողմը:
«Գեղեցիկ է
վազում, անհամբեր» - մտածեց տղան:
Երբ աղջիկը
վերադարձավ տղան չկար:
Նայեց
կամուրջից ցած, հետո վազելով հատեց
կամուրջի լայնությունն ու մյուս կողմից նայեց ցած:
Զանգահարեց
տղայի համարով – անջատված էր:
Վախից
լայնացած աչքերով նայեց դեպի տղայի մեքենայի կողմը:
Մեքենան
չկար:
Ծիծաղեց, մի-մի
փոքրիկ կտոր կծեց ամեն պաղպաղակից ու երկուսն էլ գցեց կամուրջից ցած…
Վերջաբան
Ապրե՜լ… Ապրե՜լ…
Ապրե՜լ…
- Քեզ
հարկավո՛ր է ժպտալ, հարկավո՛ր է, որ դեմքդ մի քիչ պայծառ լինի, հասկանո՞ւմ ես ինձ:
- Մա՛մ,
լա՜վ էլի, ի՞նչ ես ուզում: Երեք երեխայի հետ քեզ ինչպես թողնեմ որ գնաս:
- Ես շատ
անգամ եմ եղել ծովափում, հավատա, վայելի՛ր կյանքդ, լսի՛ր մորդ, չե՛ս փոշմանի:
* * *
Սև, լայնեզր
գլխարկով, գեղեցիկ կազմվածքով մի կին էր նայում ծովին:
Քիչ այն
կողմ երեք երեխաներ ծովավազից մարդ էին ծեփում ու նրանց ուրախ ձայները խառնվում
էին ծովից եկող, ականջ շոյող ալիքների ձայներին:
Օրն
ավարտվում էր ու հոգնած արևը հորիզոնում, իր վերջին ուժերով փորձում էր հարթեցնել
ծովի մակերևույթը… ստացվո՜ւմ էր:
Կինն ավելի
մոտեցավ ծովին ու ջուրը գուցե հաճույքից բարձրացավ մինչև ծնկները:
Կնոջ խիստ
հայացքը սաստեց ջրին ավելի վեր չբարձրանալու համար:
Ձեռքը
մտցրեց ցելոֆանե տոպրակից հանեց այրված մահվան վկայակաների մոխիրը:
Ափը բացեց,
պարզեց քամուն:
-
Հաջողությո՜ւն,- կարծես ինքն իրեն ասաց:
-
Շնորհակալությո՜ւն, - կարծես քամու ձայնը պատասխանեց:
Բարձրաձայն
բղավեց.
- Երեխաներ,
պաղպաղակ ուտելու ժա՛մն է, գնացի՜նք:
Երեխաները
մոռացած ավազե մարդուն վազեցին դեպի տատիկը:
Ծովափը
դատարկ էր կամ համարյա դատարկ՝ միայնակ կանգնած էր ավազե մարդը, որին քիչ հետո
ծովի ալիքները կտապալեին ու կվերադարձնեին իր նախնական տեսքին՝ ավազահատիկների…
Ս.Ումառ-Հարությունյան
