понедельник, 30 июня 2014 г.

Գիշերային (բանաստեղություն)




Ուղեղումս անընդհատ մի միտք է պտտվում,
Դժվա՜ր է,
Դժվա՜ր է,
Դժվա՜ր է քեզ հետ,
Հետո չգիտեմ, ի՞նչպես, ի՞նչ ձևով միտքս հղիանում
մի նոր միտք ծնում – մի միտք անդադար.
Առանց քեզ դժվար է,
Դժվա՜ր է,
Դժվա՜ր…

Պտտվում են աչքերս՝
Չռվում զարմանքից,
Քո մեջ տեսնում են պարը՝ չարի ու բարու,
Ուղղահայաց արտահայտություններով 
հորիզոնական ցանկություններիդ 
չեն դիմանում
շուրթե՜րս…
շուրթերս ձգվում են՝
պոկվում ինձնից ու վազում դեպի քեզ,
տասը, հարյուր ու միլիոն անգամ մարմնիդ հարվածում,
Շուրթերս՝ կարծես ռումբեր,
Նույն տեղը երկու անգամ չեն համբուրում…

Գլուխգործոցներ են քո բոլոր դիրքերը՝
Սպասման կարողություն,
Ատելության սպասում ու
Կատաղում են մեր շուրթերը…
- Իմ ամենալավ օ՛րն է այսօր…
- Ո՜չ, օրը չէ՝ այլ գիշե՜րը…

Ինձ հաճելի է քեզ  նվաճելը,
Քեզ, որ կարող ես և քանդել և սարքել,
Իսկ քեզ՝ ցանկալի սիրելը…ինձ,
Մի՞թե կարող եմ ես հանգիստ քնել:

Գիշերն անկեղծ է ու դանդաղաշարժ,
Սերը՝ ջազի ձայնով խռպոտ,
Ժամացույցի սլաքներն իրար գրկած
Իրականությո՞ւն է, թե՞ տարածք անօդ:

Երկու հոգի են տանջվում ինձ համար,
Տանը չեմ, ուշ ժամ է,  քո կողքը պառկած,
Հեռախոսիս մեջ - երեք զանգ
չպատասխանած,
Մի զանգը – մայրս է,
Մյուս երկուսը՝ Դու.
- Այդ ե՞րբ հասցրիր և ի՞նչու:
- Սովորությո՜ւն է, կողքդ պառկած
Քեզ եմ զանգում - քիչ հետո.
- Մնո՞ւմ ես:
- Մնո՜ւմ եմ մնո՜ւմ:

Լողասենյակի ցնցուղն
արտասվում է տաք արցունքներով,
Ես կա՞մ, թե՞ չկամ նրա համար,
Ուղեղումս անընդհատ մի միտք է պտտվում.
Դժվա՜ր է,
Դժվա՜ր է,
Դժվա՜ր է լվանալ շուրթերիդ, մատներիդ
հետքերը մարմնիս,
Մոռանալ համը լեզվիդ,
Մոռանալ համբույրներդ,
 որ հայտնվեցին ահրաժեշտ տեղում,
ցանկալի պահին…

Սիրվել ցանկանալու ու
սիրել կարողանալու տարբերությունը
Լուսավորվածությունն է –
Լողասենյակը զրկվեց լույսից…
ու անջատիչը սեղմած ցուցամատդ իջավ շրթունքիս…
Վարսերիդ իջնող ցնցուղի արցունքներն ու իմ կոպիտ մատները
Լվանում են
տասը, հարյուր ու միլիոն անգամ
գիշերվա ընթացքում ծնված ու ապրած սերը…
- Իմ ամենալավ օ՛րն է այսօր…
- Ո՜չ, օրը չէ՝ այլ գիշե՜րը…

Ս.Ումառ

среда, 25 июня 2014 г.

բանաստեղծություն

Երգված երգերով  չեմ նկարագրի
Առույգությունդ,
ժպիտդ մանկան,
Ո՜չ, չես փոխվելու ինչ էլ պատահի -
քեզ դեռ սիրում է
մի սիրտ մոգական:

Երգված երգերով չեմ կարող երգել
Հոգի՜դ,
մարմինդ Աստվածապարգև,
Մի նոր ձևով եմ ուզում գովերգել,
Թե կապույտ վարդդ,
Թե կակաչդ սև:

Գեղեցիկ ես,
ինչպես ափերը կապող
փոքրիկ կամուրջի ստվերը երկար,
Ու կանչող,
ինչպես ծարավ ճամփորդին,
ջրի ակունքը ուղղորդող ճամփան:

Շուրթերդ է բացել առավոտը լույս
Իր նուրբ ձեռքերով ցողաթաց,
Շուրթերիդ դողից
շուրթերս են մաշվում
Անունդ տալով վանկ առ վանկ:

Չեմ կարող,
չեմ ուզում մաշված բառերով,
Կապույտ առվակներ ցողել մազերիդ,
Չեմ կարող արդեն երգված երգերով
ձոներգել ջութակիդ…

Արևի համը
կրծքերումդ տաք՝
Աշխարհի Բանն է քո մեջ թևածում,
Քեզնից է սկսվում օրը սրտիս տակ,
Ես քեզ եմ պաշտում
այլ ոչ թե Աստծուն…


Ս.Ումառ

воскресенье, 22 июня 2014 г.

Բացատրական բառարան (Ս.Ումառ)



Կրծկալ
Լվացքի պարանների բազմագույն, անփոխարինելի, զարդ

Օրիորդ
Նախնական թարմությունը մի կերպ պահպանող պահնորդ

Փիլիսոփա
Աչքերը ծածկող գլխարկի տեսակ

Ամաչկոտություն
Մայոնեզով խառնած Չկարողանալու ու Ցանկանալու վինեգրետ

Բանաստեղծ
Հաստափոր, ճմրթած էջերով հանգաբառարան

Կիրք
Վարգաձիուն մշտապես վազանցող Կատաղած քուռակ

սեր
Ամենամաքուր սպիտակ գույն,
Ամենահաճելի համ ունեցող,
Ամենակարող ուժ տվող,
Քիմքը շոյող,
Լեզվի վրա միջազգային տոն առաջացնող,
Քեզ ամեն ինչը մոռանալ ստիպող
Թթվասեր:

Վերջաբան
Սուրճի բաժակի մրուրի մեջ տղամարդու բութ մատի չորացած մատնադրոշմ

Փական
Օձաբարո կանանց մատների հյուսվածք, որոնք ոչ մի գնով տեղի չեն տալիս

Հոգեկան հիվանդություն
Հաջողություններից խելակորույս սիրելի կնոջ աչքերը չտեսնող մարդու կարգավիճակ


Կնոջ մատներ

(
ճկույթ)
Դեղձի ծաղիկների համ
(
բութ)
Կնճիռների նուրբ մերսում
(
ցուցամատ)
Երկար ճանապարհ շրթունքների եզրագծով
(
միջնամատ)
Տղամարդու քթարմատից դեպի վերին շրթունքի չափը՝ Էվկլիդյան համակարգում
(
մատանու մատ)
Տղամարդու կրծքավանդակի վրա իդեալական շրջանագիծ գծող կարկինի շարժական ոտք

Հարցմունք՝
Խորտակված սրտի մի փոքրիկ Գարուն, արցունքներից հյուսված ճոպանից կախված տարուբերվում էր.
Լինել, չլինել
Լինել, չլինել

Տղամարդ ՝
Աստղագնաց, որը միշտ խոստանում է վերադառնալ:
Հեռավոր անհասանելի սիրած էակ, որին պաշտում են շատ կանայք, ամեն վայրկյան սպասելով նրա վերադարձինոր կգա կհանի իր ճամփորդական շորերը, կգրկի, կհամբուրի երկնային համբույրով, որից հետո ժամանակավորապես քեզ կզգաս Դրախտում, կպատմի հեքիաթներ երկնքում գոլություն ունեցող կյանքից ու նորից կթռչի կհեռանա խոստանալով, որ կվերադառնա անպայման

Կին՝
կյանքի իմաստը, ստեղծված շատ սրտերին ստիպելու բաբախել իրենց կարողություններից շատ ավելի արագ
ստեղծված քեզ սովորեցնելու առանց մտածել ժպտալու հմտություններին, լողալու դրախտային այն ջրերում, որից հետո քեզ զգում ես հոգեկան անհավասարակշիռ մի վիճակում


Ճանապարհ
անցնող ուղիղ որը քեզ տանում է վերթվում է թե գնւոմ ես վեր, բայց իրականում անընդհատ իջնում ես ու այնքան, որ քո ագահ ցանկությանը հագուրդ տալու համար հանգրվանում ես հողում, դառնալով Երկիր մոլորակի ամենահավատարիմ ու անփոփոխ հասցեատերը


Փուչիկ
ոչ մեկի կողմից չսիրված տղամարդ
Տարիներով հոսող գարեջրի մի տեղ կուտակվելու էլաստիկ տակառ, որը գնալով մեծանում է ու ընդունում փուչիկի տեսք, հետո թռնում է ինչ որ բան փնտրելու հույսով:
Պատահում է նաև այնպես որ ինչ որ մի կին նրան հասկանալու համար փորձ է անում նկարել ականջներ ու ձեռքի գրիչի մի անվարժ շարժումով փուչիկը պայթում է

Բարեկամներ
Մարդկանց որոշակի խումբ, որը հաճախ հավաքվում է հաշվելու իր անդամների քանակը ու ճաշկերույթով նշելու քանակի ավելացումն ու պակասելը


Ոսկերիչ
Հող,Կրակ, Ջուր, Թթվածին չափելու համար գերզգայուն կշեռք ունեցող մարդ:

суббота, 21 июня 2014 г.

Գիշերահարսը





Շոգն իր ամոթխած այտերը հպելով ծառերի կատարներին, արյունոտվելով՝արյան կաթիլները կաթեցնելով գետնին, կարծես դիտմամբ հետք թողնելով, դանդաղ հեռանում էր դեպի հորիզոնը…
Հերթականությամբ երկնքում սկսում էին երևալ հարավային փոքրիկ աստղիկները, որոնք կարծես ամաչելով համարյա ամբողջ երկինքը ծածկող ծեր Լուսնից, ծիկրակում էին ամպերի տակից, ցուցադրելով իրենց ներկայությունը:
Շուրջն արծաթ էր ու գիշերն էլ արծաթյա
Գիշերն այդքան հրաշալի չէր լինի եթե չերևար Նա՝ թափանցիկ բարակ շրջազգեստով ու պարուհու թեթև քայլվածքով:
Գիշերը կախարդական չէր լինի, եթե նա իր ամբողջ մերկությամբ չլուծվեր շրջապատի մեջ

Հանեց շրջազգեստը:
Մինչև գոտկատեղը հասնող երկար մազերը հանձնեց Գիշերվա վստահելի ձեռքերին փորձ արեց իր մերկության ետևից լուծվելու Գիշերվա մեջ ու…ո՞վ կամ ի՞նչը կարող էր խոչընդոտել նման գեղեցկության մուտքը:
Գիշերը շոյեց նրա կուսական կուրծքը, ձեռքերով զգույշ շոշափելով մարմինը դանդաղ բարձրացրեց ու սահեցրեց իր մեջ:
Գիշերը դարձավ կիրք ու կարմրեց:
Արծաթ-կարմիրը ըմբոշխնում էր իր համար չնախատեսված մի զգացմունք ու հաճույքից թարթում էր աչքերը աղջկա սրտի հետ համահունչ:
Գիշերը շնչում էր արագ ու ծանր, շշնջում բառեր առանց քաշվելու աստղիկներից ու Լուսնից.
- Ես երկար եմ պահել, խնամել ամբողջ տիեզերքի ամենագեղեցիկը, ես այն կնվիրեմ քեզ, լսո՞ւմ ես, Քեզ համար եմ պահել, այս պահի համար միայն թե
- Ի՞նչ, - աղջկա աչքերը լայն բացվեցին, գլուխը թեքվեց աջ, իսկ մազերն էլ կախվեցին աջ կրծքի վրա ծածկելով ամբողջ մարմինը:
Բաց մնաց միայն ձախ կուրծքը որին իր մետաքսե սև շուրթերով գրկեց Գիշերը:
- Թո՛ղ, ցավեցնում ես, - գիշերային պարը սկսեց դուր չգալ աղջկան.
- Ի՞նչ ես անում, մի՞թե այդպիսին է սերը, ես վախենո՜ւմ եմ:
- Մի՛ վախեցիր, նայի՛ր ինչ գեղեցիկ է, դու կլինես իմ Գիշերահարսը, ինչո՞ւ պետք է Ջրահարս լինի, իսկ Գիշերահարս՝ ոչ: Դու ինձ կնվիրես քո վարդը իսկ ես քեզ կտամ, նայի՛ր
Գիշերվա ձեռքերում հայտնվեց Գիշերային վարդը, գեղեցիկ, ինչպիսին ոչ ոք չէր տեսել երբեք:
Սև թերթիկները անօգնական նայում էին աղջկա աչքերին ու կարծես շշնջում խորհրդավոր կանացի գաղտնիքներ
Արևի ցերեկվա ամբողջ ջերմությունը կուտակված էր նրա մոխրագույն տերևների մեջ…
Ցողունն օրորվում էր աստղիկների փայլերից ու կարծես պարում էր մի աննկարագրելի պար գիշերվա գրկում…
- Ի՞նչ լավն է, ի՞նչ գեղեցիկը,- չկարողացավ զսպել իրեն աղջիկն ու ձեռքերը պարզեց դեպի Գիշերային վարդը:
- Ուրեմն համաձա՞յն ես,- Գիշերվա վարդը տեղ գտավ աղջկա մազերին ու աղջիկն ուրախությունից սկսեց մի այլ պար՝ կրքոտ ու կանչող…
Գիշերը չէր կարող դիմանալ, Գիշերվա ըմբոստությունը կատաղեց, գրկեց աղջկան մի այլ ձևով ու երբ աղջիկը հասկացավ գիշերվա ուզածը՝ արդեն ուշ էր…

Գիշերահարսը քնած էր Գիշերվա գրկում ու քնի մեջ ժպտում էր:
Չգիտես ինչպես Լուսնի վրա հայտնված վարդը, լալիս էր…
Վարդի թերթերը հատ հատ պոկվում էին ու ընկնում քնած գիշերահարսի կիսաբաց շուրթերին…
Աստղիկները խանդից թաքնվել էին:
Ծեր Լուսինն էլ պատրստվում էր հեռանալ:
Լուսանում էր…

Ս.Ումառ